R valijonov, O. Qobulov, A. Ergashev

20-rasm.
Konflikt modeli.
117

---

m ehnat jamoasi xodimlari orasida hamkorlikni yo‘qotuvchi b o ‘lishi mumkin. 
Konflikt natijasi menejer uni qanday boshqarishiga bog‘liq. Shuning uchun faqat 
tabiatini emas, balki konflikt tiplarini ham bilishi kerak.
K O N F L I K T T IP L A R I V A S A B A B L A R I
Konfliktlaming to ‘rt asosiy tipi mavjud:
1. Ichki shaxsiy konflikt. U bir shaxsga ziddiyatli talablar qo‘yilganda yoki 
ishlab chiqarish talablari shaxs ehtiyoji va qadriyatlariga zid bolganda paydo boiadi.
2. Shaxslararo konflikt. U ikki shaxsni to ‘qnashuvi natijasida yoki turli 
xarakterdagi bir-biriga to ‘g‘ri kelmaydigan tem peram ent mavjudligi tufayli paydo 
b o ‘lishi mumkin.
3. Shaxs va guruh orasidagi konflikt. Ishlab chiqarish guruhlari xulq m e’yorini 
belgilaydi va ishlab chiqaradi. Bu paytda konflikt paydo bo‘ladi. Agar shaxs guruh 
pozitsiyasidan boshqa pozitsiyani egallasa, shaxs va guruh o ‘rtasida konflikt paydo 
b o iad i.
4. G uruhlararo konflikt. M a’lumki tashkilot ko‘plab rasmiy va norasmiy 
guruhlardan tashkil topadi. Ammo eng yaxshi tashkilotlarda ham konflikt bo iish i 
mumkin. Paydo bo'lish darajasi bo‘yicha yashirin yoki ochiq konfliktlar bo‘lishi 
mumkin. Yashirin konflikt ikki shaxs orasida b o iib m a’lum vaqtgacha ular orasida 
mojaro borligini berkitib yurishi mumkin. Ulardan birining sabri chidamay qolsa, 
bu konflikt ochiq konfliktga aylanishi mumkin. Yana stixiyah paydo boiadigan 
va davriy yuzaga chiqadigan, ig‘vo orqali chiqadigan konfliktlar ham mavjud. 
Konfliktni boshqa turi fitna ham bo iish i mumkin — bu tashabbuskor tom onidan 
qasddan qilingan vijdonsizlarcha harakat b o iib , shaxs yoki jam oani m a’lum 
harakatga majbur qihb, zarar yetkizishdir.
H ar bir konflikt o ‘zining paydo b o lish sabablariga ega. Konflikt tug‘diradigan 
sabablai quyidagilar:
1. Alohida shaxslar va butun guruhlar ziddiyati va yetarli kelishmovchiliklaming 
mavjudligi.
2
. Tashkiliy stmkturaning eskirishi, xodimlar vazifasi va huquqlarining noaniq 
chegaralanishi.
3. Resurslaming chegaralanganligi.
4. M ehnat jam oasi a ’zolariga munosabatning bir xilda emasligi.
5. M ehnat faoliyati turlari va vazifalari orasidagi ziddiyat.