R. X. Maksudov

1 0 . 8 - r a s m .  
1 0 .2 - § P o d s h i p n i k l a r x a r a k t e r i s t i k a s i
Z o l d i r l i p o d s h i p n i k l a r .
Bir qator zoldirli radial podshilniklar 
(10.3- 
rasm)
radial kuchlarni qabul qilish uchun mo'ljallangan bo'lib, 
chegaralangan ravishda bo'ylama kuchlarni ham qabul qilishi mumkin. 
Bunda tashqi halqa 8 gacha buralishi mumkin. Zoldirning diametri 
dj= 
/0,275-0,3175 
I (D-d). d,D
-podshipnikning ichki va tashqi diametrlari. 
Zoldirlar soni
г 
=(D + d ) / ( D- d )
Ikki qatorli zoldirli sferik podshipniklar 
(10.9-rasm)
katta radial 
kuchlarni qabul qilishi mumkin, bunda halqaning buralishi 1,5-4° gacha 
bo'lishi mumkin.
1
187

---

Rolikli ikki qatorli sferik podshipniklar 
(10.10-rasm,v)
juda katta 
radial kuchlarni qabul qilishga m o ‘ljallangan bo‘lib, halqasi 0,3°-2,5° 
gacha buralishi mumkin.
Zoldirli radial-tirak podshipniklar 
(10.4-rasm)
radial va bir tomonlama ta’sir 
qiluvchi bo‘ylama kuchlarni qabul qilishi 
mumkin. Bu xil podshipniklarga zoldirli 
radial 
podshipniklarga 
nisbatan 
45% 
zoldir k o ‘p o ‘matiladi, natijada 30-40% 
yuklanishni oshirish mumkin. Podship- 
niklarda zoldirlar 
a
= 
12° (36000), 
a =26° (46000), a - 36° (66000) bo‘yicha
10.9-rasm . 10.10-rasm . 
kontaktda bo‘lishi mumkin.
Zoldirli tirak podshipniklar. (10.6-rasm) bir tomonlama ta ’sir 
qiluvchi bo'ylam a kuchlarni qabul qilishi mumkin. Bunda valning 
tezligi 5-10 m/s gacha boMishi kerak. Zoldiming diametri 
d3
= 0,375 
(D
- d),
zoldirlar soni z = 3,66 
(D
+ 
d)/ (D - d).
Rolikli podshipniklar. Kalta rolikli radial podshipniklar 
(10.8-rasm) 
zoldirli radial podshipniklarga nisbatan bir necha maita katta radial 
kuchlarni qabul qilishi mumkin.
Rolikli radial-tirak podshipniklar 
(10.5-rasm)
radial hamda bir 
tomonlama ta’sir qiluvchi b o ‘ylama kuchlarni qabul qilishi mumkin. 
Bunda valning tezligi 15 m/s gacha boMishi mumkin. Roliklarning 
kontakt burchagi « = 10-16°. Buy lama kuchlarning qiymati nisbatan 
katta b o ig a n d a « = 2 0 -3 0 ° b o ‘lgan podshipniklar ishlatiladi, bunda 
halqalar l,5°-2° buralishi mumkin.
Ignasimon rolikli podshipniklar 
(10.11-rasm)
radial oMchamlari kam 
boMgan uzellarda ishlatiladi, bunda tezlik 5 m/s gacha boMishi mumkin. 
Bu xil podshipniklar katta radial kuchlar ta’sirida ishlashi mumkin, lekin 
bo‘ylama kuchlar ta ’siri boMmasligi kerak. Ignasimon roliklarning 
diametri 1,6-6 mm, uzunligi esa / = ( 4 . ..10) d mm boMishi mumkin.
Ishlatiladigan podshipniklarning tannarxi uning oMchamlari. 
aniqlik klassi, konstruktsiyasining tuzilishi separator va uning 
qancha chiqarilishiga bogMiq. M asalan. bir qatorli zoldirli 
radial podshipniklarning narxini bir biriik qilib olsak, zoldirli 
tirak 
p o dshipniklar 
10-15%
arzon, 
zoldirli 
radialtirak 
podshipniklar 
2 -2 ,5
m arta qim m at; 
konussim on 
rolikli 
podshipniklar 3 0 -7 0 % qim m at turadi. A gar podshipniklar 
d inam ik y u k k o 'taru v ch an lig i b o ‘y ieh a baholansa, eng 
arzon
i 
10.11-rasm . 
konussim on rolikli podshipniklar hisoblanadi.
188

---