R. X. Maksudov

h <
 A/?,, + 
Rzl
bunda: sapfa va ichquyma yuzasidagi notekisliklar; 
к
>2-xavfsizlik 
koeffitsiyenti.
Suyuqlikdagi ishqalanish rejimni hosil qilish uchun quyidagi shartlar 
bajarilishi zarur, y a ’ni:
1. M a ’lum qovushqoqlikdagi moy yetarli darajada va uzluksiz 
yetkazib berilishi.
2. O ‘zaro ishqalanayotgan sirtlar o ‘rtasidagi bo‘shliq ponasimon 
bo'lishi, buning uchun vallarning avianish soni yetarli darajada bo4lib, 
hosil bo‘lgan ponasimon yuzadagi moy qatlamida tashqi vuklanishga 
teng keladigan gidrodinamik bosim, suyuqlikdagi ishqalanish rejimini 
hosil qilish.
3. Moy ikki ishqalanuvchi yuzani bir biridan toMiq ajratishi lozim. 
Suyuqlikdagi ishqalanish rejimida ishlaydigan mexanizmlar uchun 
gidrodinamik hisob asosiy hisoblanadi, bunda moy qatlami, o ‘rtacha 
qizish darajasi va sarflanadigan moy hajmi aniqlanadi.
Moylarning qizish darajasi 60-75°c bo'lishi kerak.
SA V O L V A T O P S H IR IQ L A R
1. Sirpanish podshipniklarida tayanchlarning turlari.
2. Sirpanish podshipniklarning afzallik va kamchiligi.
182

---

3. Ichquyma materiallari qanday xususiyatlarga ega bo‘lishi kerak?
4. Ichquymalar qanday materiallardan tayyorlanadi?
5. Sirpanish podshipniklaridan qanday ishqalanishlar sodir bo‘ladi?
6. Suyuqlikda ishqalanish rejimini bajarish taitibi.
7. Nim quruq va nim suyuqlik sharoitida ishlaydigan podshipnik- 
larning shartli hisobi.
183

---

X bob.
D U M A L A S H P O D S H IP N IK L A R I
Dumalash podshipniklarini hamma elementlari standartlashgan 
bo‘lib, dumalash elementlari uchun yoMakchalari bo‘lgan tashqi va ichki 
halqalar (1;2), dumalash elementi (3) (zoldir, rolik), dumalash element- 
larini bir-biridan ajratib turadigan separator (4) 
(10.1-rasm )dm
tashkil 
topgan.
Dumalash podshipniklari ishlash jarayonida asosan bitta halqasi 
ko‘pincha tashqi halqa aylanmaydi. Dumalash elementlari esa shu 
maxsus y o ‘lakchalarda harakat qiladi.
10.1-rasm .
Afzalliklari. Sarflanadigan moy miqdorining kamligi; uzunlik 
b o ‘yicha oicham ini sirpanish podshipniklarinikiga nisbatan birmuncha 
qisqaligi; rangli metall ishlatishni talab etmasligi; elementlarning yuqori 
darajada o ‘zaro almashuvchanligi; ishqalanish kuchi va unda hosil 
b o ‘ladigan issiqlik miqdorining kamligi; vallarning aylana boshlashi 
uchun zarur boMgan q o 'z g ‘atish momentining sirpanish podshipniklarga 
nisbatan (5-10) marta kichikligi. Katta seriya bilan tayyorlanganligi 
uchun tannarxi nisbatan arzonligi.
K am chiligi. 
Diametri bo‘yicha oMchamlarini nisbatan kattaiigi; 
ishlash muddatining qisqaligi(chunki kontakt kuchlanishning qiymati 
katta); kam seriyali, yuqori aniqlikda tayyorlanadigan podshipniklar 
tannarxining yuqoriligi; katta tezlik bilan harakatlanganda shovqin bilan 
ishlashi.