Bu nurlanishning tarqalish burchagi quyidagicha topiladi. Zaryadli zarra
c
n > 1 sindirish ko ‘rsatkichli m uhitda chapdan o ‘ngga
& > c '—— tezlik
n
bilan harakatlanayotgan b o is in (6.6-rasm).
Zarra t vaqtdan so ‘ng
jc
= 9 1 nuktada b o ia d i.
Bu vaqt ichida zarra
hosil qilgan nurlanishlar to iq in
fronti
A x chizig id ay o tad i. Chunki
x = 0
nuqtada hosil b o ig a n to iq in
t vaqtda R 0 = c ’t masofani, x nuqtada hosil
b o ig a n nurlanish esa Rx = c ’( t - * / $ ) = 0 masofani o‘tadi. Hosil b o ig a n
to iq in fronti 2/ burchakli konus tom onlaridan iborat va:
Vavilov-Cherenkov
•
.
Ro ... c _ c ' _ 1
^
x
3 t
3
n fi
nurlanishining tarqalish yo‘nalishini belgilovchi
burchak 6.6-rasmdan — -
ga teng ekanligi ko‘rinib turibdi, u quyidagi
shartdan topiladi:
cos# = —
J3n
(6.3.6)
Shunday qilib, Vavilov-Cherenkov nurlanishi 2 0 burchakli konus ichida
tarqaladi. Bu nurlanishning aniq burchak y o ‘nalishga ega bo‘lishidan
219
www.ziyouz.com kutubxonasi
foydalanib, zarraning rnuhitdagi tezligi
b ni aniqlash mumkin. (6.3.6) dan
zarra tezligini aniqlash sohasi oraligi — £ / ? £ ! . / ? = — d a f i = 0°
n
n
nurlanish boshlanadi.
b “
1 da # = arccosf—I
nurlanish m aksimum
\ n )
burchakka erishadi. Masalan, suv uchun
(n = 1,33)
Pmm ~ ~ ~
t t t
- 0>75
'
n
1,33
da Vavilov-Cherenkov nurlanishi hosil bo‘ladi.
Elektron uchun bu shart
E„ = m .c '
Do'stlaringiz bilan baham: