Радиотехник тизимлар назарияси асослари

0,1 
e3H
T’
. , 
„ TT 
m&
bundan 0,1 
eZH  - ----.
K
3
~ ~ a> ekanligini e ’tiborga olib:
(5.2.4)
OAeZH
0) = —------- 
(5.2.5)
m
(5.2.5) 
- zarraning duantda aylanish chastotasi r y ,n i ifodalaydi. 
Siklotronda ion 772 davr ichida energiyani oshirib spiralsimon harakat qiladi. 
Rezonans ravishda energiyani oshirib borishligi uchun zarra aylanish 
chastotasi 
0)
, har doim tezlashtiruvchi generator chastotasi 
co 
g ga teng 
bo‘lishi kerak. Tezlashtiruvchi elektr maydon kuchlanishi 100 
kV bo‘ladi.
141
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

Siklotronda zarra maksimum energiyasi tezlatuvchi maydon kattaligiga 
bog‘liq bo‘lmasdan, magnitmaydon kuchlanganligi// varadius 
R ga bog‘liq. 
Haqiqatan ham, 
v  = coR, kinetik energiya:
E = - m a r R 2 
2
1 
( e H R f
2 
m c2
(5.2.6)
A garH = 15kH s, R = 0,4 m bo‘lsa, proton tezlashtirilsa (rn c2 = 938 
MeV), siklotronda protoning maksimum kinetik energiyasi:
( 4 , 8 -10”10 • 1,5• 104 -4 0 )2
E  = ---------------- :-------------=r~erg
2 ■
938-10* -1,6-10- '2
= n - \ 0 6e V - H M e V .
Siklotronda zarralar energiyasini cheksiz oshira borish mumkin emas, 
chunki zarra energiyasi ortishi bilan massasi relyativistik otrib, zarraning 
aylanish chastotasi 
co, kamayishiga olib keladi, natijada tezlashtiruvchi 
maydon chatotasi 
co H orasidagi moslikni buzilishiga, rezonans yo‘qolishiga 
olib keladi.
(5.2.5) 
ifodadan ko‘rinadiki, siklotron yengil zarralarni (elektron) 
tezlashtirishga yaroqsiz, chunki yengil zarra massasi tezda relyativistik otrib 
ketadi. Siklotron proton, alfa-zarra, og‘ir ionlarni tezlashtirishga xosdir.