Радиотехник тизимлар назарияси асослари

. 
3
va ,/z = ± — sathlar to ‘ldiriladi. H ar bir sathchaga 2 tadan nuklon
4,00
•06 -0,4 
4 2
0
|
02 
0,4 
0.6
4.5-rasm.
134
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

joylashtirsa bo‘ladi. Shunday qilib, yadro deformatsiyasi sathlar x ilm a- 
xilligini (turlanishini) yo‘qotadi.
N ilson sxem asi deform atsiyalang an y ad ro la rn in g spinini yaxshi 
tushuntiradi. Masalan, 
l*F yadroning asosiy holat spini qobiq modeliga 
ko‘ra, S = d5/2 bo‘lishi kerak. Nilson sxemasiga ko‘ra holatlar ajraladi.
. . 1+ 
.
Kichik deformatsiyaga ega bo‘lganligi uchun spini — bo‘ladi.
N osferik yadrolarning uy g ‘onishida shakl tebranishidan tashqari, 
yadroning aylanm a harakati ham vujudga keladi. Deform atsiyalangan 
yadroning to‘la spini:
Bu yerda — nuklonlar momentlari yig‘indisining yadro simmetriya 
o‘qidagi proyeksiyasi, u yadroning asosiy holat spini / 0ga mos keladi va 
juft-jufit yadro uchun /0 = 
K0 = 0. Yadro uyg'onganda uning spini asosiy 
holat spinidan farqlanadi, chunki nuklonlar holati o ‘zgarib ularning 
momentlari yig‘indisi o ‘zgaradi, demak, 
K  o ‘zgaradi.
Yadro o ‘yg‘onganda aylanishi ham mumkin. Aylanish yadro simmetriya 
o ‘qiga tik (perpendikular) bo ‘lgan o ‘q atrofida yuz beradi va yadro 
qo‘shimcha aylanish momenti 
Q  ga ega bo‘ladi.
Yadroning aylanishi tufayli 
K  ning biror o ‘zgarmas qiymatiga mos 
keluvchi aylanma energetik sathlar sohasi bo‘ladi. Bu aylanma sathlar 
energiyasi:
4.6-§. Aylanma holatlar
I = K + C l.
(4.6.1)
Euyl
 
2 3
f i 2 
/ 2
b uyerda 3 - inersiya momenti.
Inersiya momenti quyidagicha aniqlanadi:
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

3 - 7 kcrrilayotgan yadro shaklidagi qattiq jism ning inersiya momenti. 
Jurt-jufit yadro asosiy holatiga 
(K = 0) o ‘tish!ar qaralayotgan bo‘lsa:
_ 
n
2
i(i +
1)