Raqamli ilmiy kengash qarshi davlat universiteti
Download 2.16 Mb. Pdf ko'rish
|
doston lotin so‘nggi (4)
|
SHEROBOD – Surxondaryo viloyatidagi tuman, tuman markazi.
Sheroboddaryoning o‘ng sohilida joylashgan. Sherobod ikki ming yildan ziyod tarixga ega. U Shahri Xaybar deb atalib, makedoniyalik Aleksandr davrida ham mavjud bo‘lgan. Arxeologik ma’lumotlarga ko‘ra, Sherobod yonidagi Jondavlattepa mil. av. VI—V asrlarga, Sherobodning shimoliy chekkasidagi Kofirqal’a shahar xarobasi (mayd. 14 ga) mil. I asrga oid, uning arkida o‘rta asrlarda ham hayot davom etgan. V.V.Bartoldning taxminicha, Sherobod hozirgi nomini XVIII asr boshlarida olgan bo‘lib, Sherobod daryoning o‘ng sohilida qal’a qurgan o‘zbeklarning qo‘ng‘irot qabilasi hukmdori Sher Ali nomi bilan atalgan. Mahalliy rivoyatga ko‘ra, «Sherobod» atamasi «Shorabot» — bosh rabot, bosh bekat ma’nosini bildiradi. XIX—XX asr boshlarida Sherobod Buxoro amirligiga qarashli beklik markazi bo‘lgan 152 . Ushbu toponim Qodir baxshi Rahimovning “Kelinoy yoki Norguloy” dostoni matnida uchraydi. So‘ltoq boylarning mollarini o‘g‘irlab G‘uzor, Sherabod bozorlariga sotar, shu bilan kunini o‘tkazib yurar edi. (KN-6). QO‘QON – Farg‘ona viloyatidagi shahar. Farg‘ona vodiysining g‘arbiy qismida, So‘x daryosining quyi qismida joylashgan. Mahalliy tarixchi va arxeologlarning yozishicha, shaharning yoshi ikki ming yildan oshgan. Shahar nomi etimologiyasi haqida turli qarashlar mavjud. Ishtarxiy va Ibn Havqal asarlarida Xavoqand shaklida ishlatilgan. Undan tashqari “balandlikdagi shahar”, “hular shahri” (ya’ni “hu (ku) qabilasi yashagan shahar”) singari variantlar ham mavjud. Qadimgi Xitoy manbalarida Go‘yshan, Xo‘jand tarzida keltirilgan. Shahar Xitoy va Hindistonga boriladigan karvon yo‘lida joylashgan. 151 Ўзбекистон миллий энсиклопедияси.// WWW Зиюз.ком кутубхонаси. Т ҳарфи. – Б. – 310. 152 Ўзбекистон миллий энсиклопедияси.// WWW Зиюз.ком кутубхонаси. Ш ҳарфи. – Б. – 113. 67 XII asrlarda mo‘g‘ullar Qo‘qonni butunlay vayron qilishgan. XVIII asrgacha aholi yashaydigan kichik maskan sifatida mavjud bo‘lgan. 1709 -yilda Qo‘qon xonligi tashkil topgan. 1911- yilda Eskiqo‘rg‘on qal’asi o‘rnida hozirgi Qo‘qon shahriga asos solingan 153 . Qo‘y haydadim Qo‘qonga, Ot boyladim do‘konga, Pachkamar eli qurisin, Qiz bermaydi cho‘ponga. (KN-21). Download 2.16 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|