Raqobatning mohiyati, shakllari va usullari

Narxning mazmuni va uning vazifalari, turlari.
Narx – talab va taklifning muayyan nisbatida tovar (xizmati) ni ishlab 
chiqarishga ketgan iqtisodiy resurs xarajatlari hamda uning nafliligining pul 
ko`rinishida ifodalanishi. 
Narxning vazifalari: 
1.Qiymatni hisobga olish

---

12 
Tovarlarni ishlab chiqarishga qilingan xarajatlar, olingan natijalar va 
uning nafliligi narx yordamida hisobga olinadi.
2. Muvozanatlikni ta`minlash
Bunda narx talab va taklifga ta`sir ko`rsatish orqali ularni muvozanat 
holatiga keltiradi. 
3. Tartibga solish
Bozor narxlari va davlatning narx siyosati iqtisodiy faollikka ta`sir 
ko`rsatish orqali iqtisodiyotni tartibga solishda muhim vosita vazifasini 
bajaradi. 
4. Raqobat vositasi
Ishlab chiqaruvchilar, resurs egalari va iste`molchilar narx vositasida 
raqobatlashganda u raqobat vositasi vazifasini bajaradi. 
5. Ijtimoiy himoyalash  
Narx bu vazifani tovarlar datatsion (budjet mablag`lari hisobidan 
arzonlashtirilgan) narxlarda sotilsa bajaradi. 
Iqtisodiy mazmuniga ko`ra
Tartibga solish darajasiga ko`ra
Narx turlari

Ulgurji narxlar 

Chakana narxlar

Xarid narxlari 

---

13 

Datatsion narxlar

Demping narxlar 

Nufuzli narxlar

Ta`riflar 

Qat`iy belgilangan narxlar

Erkin narxlar

Tartibga solinadigan narxlar 
Amal qilish doirasiga ko`ra

Hududiy narxlar 

Milliy narxlar 

Jahon narxlar. 
Monopol narxlar – monopol mavqeiga ega bo`lgan tovarlarga belgilanib ishlab 
chiqarish bahosidan yuqori yoki past bo`lishi mumkin.