Редактор: А. Тилегенов Редколлегия ағзалары

МУҒАЛЛИМ ҲӘМ ҮЗЛИКСИЗ БИЛИМЛЕНДИРИЎ
123
Audio media: Ushbu media shakli faqat tovushlardan iborat, masalan, audio tasmalar, 
magnitafon pleer,
a) Vizual vositalar: Bularni ko’rish mumkin. Masalan, televizor, kompyuter
b) Audio-vizual: Bu atama tallabalarga eshitish va ko‘rish organlariga bir vaqtning o‘zida 
paydo bo‘lish orqali audio va vizual tajribalar bilan ta’minlaydigan o‘quv materiallarini 
anglatadi, masalan, televizor, video lentalar.
5. Uskuna va dasturiy ta’minot 
a) Uskuna: Bu o‘quv jarayonida foydalaniladigan mashinalar yoki jihozlarning tasnifi.
Aynan shu gadjetlar orqali dasturiy ta’minot uzatiladi, masalan, televizor, magnitafon va 
boshqalar.
b) Dasturiy ta’minot: bu tasnif mashinada ishlatiladigan barcha materiallardan iborat.
Ular bilim yoki ma’lumotning haqiqiy tashuvchisidir.
Ta’lim multimedia nima? Multimedia - bu turli xil tarkib shakllari kombinatsiyasidan 
foydalanadigan media va kontent. Bu faqat matn yoki bosma yoki qo‘lda ishlab chiqarilgan 
materialning an’anaviy shakllari kabi faqat oddiy kompyuter displeylaridan foydalanadigan 
ommaviy axborot vositalaridan farq qiladi. Multimedia matn, audio, harakatsiz tasvirlar, 
animatsiya, video yoki interaktiv kontent shakllarining kombinatsiyasini o‘z ichiga oladi[1]. 
Multimedia odatda kompyuterlashtirilgan va elektron qurilmalar kabi ma’lumotlar 
tarkibini qayta ishlash qurilmalari orqali yozib olinadi va ko‘rsatiladi yoki kirish mumkin, 
lekin jonli ijroning bir qismi ham bo‘lishi mumkin. Multimedia qurilmalari multimedia 
kontentini saqlash va tajriba qilish uchun ishlatiladigan elektron media qurilmalari.
Multimedia tasviriy san’atda aralash mediadan ajralib turadi; masalan, audioni kiritish 
orqali u kengroq qamrovga ega. 
Multimedia tarkibining tasnifi va ta’rifi. 1-jadval.
Multimedia tarkibining tasnifi
Multimedia tarkibining ta’rifi
Ta’lim
mazmuni
Ta’lim
maqsadlarida
Tasvirlar, tovushlar, grafikalar va matnlardan iborat ikki 
tomonlama o‘quv dasturi.
O‘yin elementlari bilan aralashgan ta’lim mazmuni
Multimedia
nashriyoti
Raqamli kitoblar
Ensiklopediya, maxsus fanlar lug‘atlari va kompyuter 
kabi multimedia qurilmalarida qo‘llaniladigan raqamli 
kitoblar kabi bilimlarni yetkazish uchun kontent.
Veb-mahsulotlar 
va raqamli
nashr qilish
Veb-mahsulotlar, raqamli gazetalar, onlayn jurnallar 
va tasvir romanlari kabi muntazam yoki tartibsiz nashr 
etilgan kontent.
O‘yinlar
Arkada o‘yinlari
bosilgan elektron plata yoki alohida eksklyuziv uskunadan 
foydalanadigan o’yinlar.
Video o‘yinlar
Televizor monitorlari yoki eksklyuziv qurilmalar 
yordamida o’yinlar
Kompyuter
o‘yinlari
Kompyuterga asoslangan o‘yinlar (shu jumladan onlayn 
o‘yinlar)

---