Referat mavzulari ro’yxati

 
 
 
 
 
LABORATORIYA №14. 
14-ISH: BETON NAMUNALARINI TAYORLASH VA ULARNI SAQLASH 
Betonning o‘rtacha zichligini aniqlashda, sinash uchun qorishma 
tayyorlanadi. 1 l hajmdagi silindr idish sinashdan oldin obdon quritiladi va 
tarozida tortiladi. Idishni beton qorishma bilan to‘ldiramiz. Beton qorishma 
diametri 10-12 mm li po‘lat sterjen bilan 25 marta zichlanadi. So‘ng zichlangan 
qorishma yuzasi tekislanib 5 g aniqlikkacha tarozida tortiladi. Natijalar quyidagi 
1-formulaga qo‘yilib, qorishma o‘rtacha zichligi hisoblanadi:
V
m
m
б
1



(1) 
bu erda: m - betonning idish bilan massasi, g; 
m
1
- idish massasi, g; 
V – idishning hajmi, 1000 sm
3
 ga teng. 
BETONNING NOMINAL TARKIBI 
Ishlab chiqarishda tayyorlanadigan beton tarkibiy qismlarining massasi 
bo‘yicha nisbatini hosil qilish uchun har bir materialning kg lar hisobidagi sarfi 
sement sarfiga taqsimlanadi: 
88
,
0

Ц
С
 bo‘lganda
S/S:Q/S:SH/S=2,1/2,1:6,6/2,1: 12,8/2,1=1:3,1:6 
a) massa bo‘yicha S : K : SH = 1 : 3,1 : 6 S\S =0,88 
S/S:Q/S:SH/S=0,89/0,89:2,82/0,89:5,48/0,89=1:3,1:6,1 
b) hajm bo‘yicha S : K : SH = 1 : 3,1 : 6,1 S\S =0,88 
3- LABORATORIYA №15. 
15-ISHI: BETON NAMUNALARINI SINASH VA MARKA (KLASS) 
BELGILASH 
Asbob va uskunalar. 10x10x10 sm li beton namunasi, chizg‘ich, gidravlik 
press. 
Ishlash tartibi. Beton namunalarini sinash va markasini belgilashda 
10x10x10 sm li kum namunalari tayyorlanadi. Sinaladigan namunalar to‘g‘ri 
geometrik shaklda bo‘lishi kerak. Namunani sinashdan oldin uning kuch 
tushadigan yuzasining tomonlari ikki martadan o‘lchanadi va ko‘ndalang kesim 
yuzasi (S) 0,1 sm
2
aniqlikkacha hisoblanadi. Siqilishga sinaladigan namunaga 

---

tushadigan kuch qolipdagi qorishmaning joylanish yuzasiga parallel bo‘lishi 
kerak. Beton namuna press plitkasining markaziga o‘rnatiladi va sekundiga 0,2-
0,3 tezlikda namuna yorilguncha kuch beriladi. Uchta beton namunasining sinash 
natijasida olingan natijalarning o‘rtacha arifmetik qiymati betonning siqilishga 
mustahkamlik chegarasini ifodalaydi va u quyidagi 2-formula orqali hisoblab 
topiladi, olingan natijalar jadvalga yozib boriladi. 
S
P
R
б
сик

, MPa. (2) 
Oddiy beton namunalarini nam sharoitda 28 kungacha saqlashning iloji bo‘lmasa, 
ularni 3 yoki 7 kun namlikda saqlab, so‘ngra sinash ham mumkin. U holda 
betonning siqilish (egilish)dagi mustahkamlik chegarasi quyidagi 3-formula 
oraqali hisoblanadi: 
,
lg
28
lg
28
.
n
R
R
n
б
сик


(3) 
tayyorlangan kun – sinalgan kun – qotirish uchun 
ketgan kun –….. 
№ 
Namuna o‘lchamlari, 
sm 
Kesim 
yuzasi, 
sm
2 
Buzuvchi 
kuch, kgs 
Sikilishga mustah-
kamlik chegarasi , 
kgs/sm
2
eni 
qalinligi 
1 
2 
Bo‘lim bo‘yicha umumiy xulosalar: 
QURILISH QORISHMALARI 
Vazifa. Murakkab qurilish qorishmasining tarkibini hisoblash, xossalarini 
aniqlash va DST ga solishtirish. 
Qorishmalar haqida umumiy ma’lumotlar. Qurilish qorishmasi bog‘lovchi 
materiallardan birontasini (sement, ohak, gips va boshqalarni) suv, qum va har xil 
qo‘shilmalar 
bilan 
qorishtirib 
tayyorlanadi. 
Qurilish 
qorishmalari 
sochiluvchanlikda, tosh, g‘isht, bloklar va boshqa materiallardan devorlar 
qurishda devorbop bloklar, plitalar, taxtalar tayyorlashda ishlatiladi. Qurilish 
qorishmalarining ishlatishga yaroqli ekanligini bilish uchun laboratoriyada uning 
quyuq yoki suyuqligi, yoyiluvchanligi, hajmiy massasi, undagi havo pufakchalari 
hajmi, suv ushlashlik qobiliyati tekshirib ko‘riladi. Qorishmaning yoyiluvchanligi 
orqali uning texnik xossalari o‘rganiladi. G‘isht yoki bloklardan devor terishda 
ularni o‘zaro bog‘lab turuvchi qorishma quyi yuzadagi chuqurcha va yoriqlarni 
yopa oladigan qulay joylashuvchan, mayin bo‘lishi kerak. SHu bilan birga g‘isht 
terganda qorishma ularning choklaridan oqib ketmasligi lozim.