Referat mavzulari ro’yxati


Download 3.6 Mb.
Pdf ko'rish
bet117/151
Sana06.11.2023
Hajmi3.6 Mb.
#1751897
TuriReferat
1   ...   113   114   115   116   117   118   119   120   ...   151
Bog'liq
PARDOZ UMK (2) (2)

10-AMALIY MASHG‘ULOT 
Mavzu: To‘ldiruvchilar, plastifikatorlar va qotirgichlar.
Nazariy qism 
Asosiy bog‘liqliklar va hisoblash formulalari 
Tayanch iboralar: Kvars qumi,yiriklik moduli,shag’al,chaqiqtosh, optimal 
fraksiyalar, mustahkamlik, korroziyaga chidamlilik, keramzit, agloporit, sferik 
to’ldirgichlar. 
Quyma temirbeton konstruksiyalarini ishlab chiqarishda ularni chidamliligini 
oshirishda va qurilish ishlarini tezlashtirishda ishlatiladi. Qo‘shilmalar qorishmaning 
qotishini tezlashtirib sement xarajatini kamaytiradi. Atrof-muxit xarorati 20±2
o

bo‘lganda sementni qotish jarayonini 25% gacha tezlashtirish mumkin. Sementli 
qorishmalarni qotishini tezlashtiradigan zamonaviy yangi qo‘shilmalarning ayrim 
turlari:
Potash II (kaliy karbonati K
2
SO
3
). Oq rangli kristall kukun turidagi ishqoriy 
xossasi kuchli tuz qo‘shilma. Beton qorishmasining qotishi tezlashadi, yirik g‘ovakli 
beton olishda ishlatiladi. Reaksiyaga qobiliyatli kremnezemli Kremnezemli 
to‘ldirgichlar ishlatilsa, betonning ishqor ta’sirida chidamliligi kamayadi. 
Kalsiy xloridi - SaSl

. Suvda eruvchan oq rangli kristall kukun qo‘shilma. 
Ochiq havoda uzoq vaqt saqlash tavsiya etilmaydi. 
Kalsiy nitrati - Sa(NO
3
)
2.
Kristalli yoki Sa(NO
3
)
2
x2H
2
O tetragidratlar turida 
chiqariladi. Qo‘shilma– rangsiz, suvda yaxshi eriydi. 
Natriy xloridi - NaCl. Suvda eriydigan oq rangli kristall kukun qo‘shilma. 
Temirbetonda ishlatilganda, armaturaning zanglashi rivojlanadi. 


173 
Trinatriyfosfat - TNF. Suyuqlantirilgan va kristal Na
3
PO
4
turidagi qo‘shilma. 
Gigroskopik emas, 30-40
0
C li iliq suvda yaxshi eriydi. Qo‘shilmaning tavsiya etilgan 
miqdori – sement og‘irligiga ko‘ra 1,0-3,5%. 
Natriy alyuminati. Suvda eriydi. GDO va GDE markalari alyumin gidrooksidi 
Al (OH)
3
bilan achchiq natriyni qaynatib olinadi. Tavsiya etilgan miqdori sement 
og‘irligini 3% ga teng. 
YAshil ishqor - YAI. Sulfat usulida sellyulozani qaynatgandan so‘ng, 
ishqorlarni regenersiyalanishi natijasida olinadigan qo‘shilma. Suvda eriganda och 
yashil rangdan yap-yashil ranggacha bo‘ladi. Aloxida qo‘shilma turida foydalaniladi. 
Samarali miqdori sement og‘irligini 0,02-0,11% ga teng. 
Quruq qurilish qorishmalarida polimer qo‘shilmalar sementni normal qotishi 
uchun zarur bo‘lgan suvni ushlab turish xususiyatiga ega.
Suvda eruvchan metilsellyuzola –MS. Sellyuzolaning metil efiri. Tolali 
ashyolardan olinadigan qo‘shilma, rangi sariq. Quyidagi markalarda chiqariladi. MS-8, 
MS-16, MS-35, MS-65, MS-100, MS-V, MS-S-BR. Ulardan 1% lik suv eritmasi 
tayyorlanadi. 
Na-karboksilmetilsellyuloza-KMS. Glikol kislotasi bilan sellyuloza efiri. Tola 
yoki kukun singari modda, ishqor eritmasida sekin eriydi. 
Oksipropilmetilsellyuloza - OPMS. Propilenglikol va metilsellyulozaning efiri. 
Sariq rangli, tola yoki kukunga o‘xshash qo‘shilma.
Etiloksiettilsellyuloza-EOTS. Etilen va etilsellyulozaning efiri. Sovuq suvda 
yaxshi eriydi, yopishqoqligi yuqori. Qo‘shilmalar ishlab chiqaruvchi chet el firmalari 
qorishma reologiyasini yaxshilaydigan plastiklikni oshiruvchi, suvni tejaydigan-
metilgidrooksietilsellyuloza MGES Tiloza (Tylose-Cifriant GmemH qo‘shilma, 
Germaniya), metilgidroksipropilsellyuloza MTPS Metseloza (Mecellose-Samsung 
Fine Cһemikel qo‘shilmai, Koreya) kabi xillarini tavsiya qilmoqdalar. 
Har xil moddalardan tashkil topgan kompleks qo‘shilmalar beton va 
qorishmalarni, ashyo va konstruksiyalarni tayyorlash texnologiyasini samaradorligini 
oshirishiga ko‘ra shartli ravishda 4 guruxga bo‘linadi: PAV (sirti faollashgan modda) 
qo‘shilmasi; PAV va elektrolitli qo‘shilmalar; elektrolitli qo‘shilmalar; SPlar asosidagi 
kompleksli qo‘shilmalar; ko‘p funksiyali kompleks qo‘shilmalar. 
I guruxdagi kompleks qo‘shilmalarni tavsiya etilgan miqdori 
3-jadval 
Qo‘shilmani ta’siri 
Kompleks qo‘shilmalarni 
shartli nomlari 
Quruq xolatdagi kompleks 
qo‘shilma miqdori, sement 
og‘irligiga ko‘ra, % 
Plastifikatsiyalovchi 
va 
havo yutuvchi 
LST+(SNV, KTP, S, OP) 
0,1...0,25+0,002...0,01 
VRP-1+S 
0,005...0,02+0,005...0,02 
(ЩSPK, ЩSPK-M2, 
SPD-m+(SNV, KTP, S, 
OP) 
0,1...0,3+0,002...0,01 
CHSЩ+KTP 
0,1...0,25+0,005...0,01 
LST+(CHSЩ, ЩSPK, 
ЩSPK-M2, SPD-m) 
0,1...0,3+0,05...0,1 
Plastifikatsiyalovchi va gaz 
xosil qiluvchi 
LST+(136-41, 136-15M, 
PGEN) 
0,1...0,3+0,05...0,1 
Plastifikatsiyalovchi, 
(GKJ-10, GKJ-,11 
0,1...0,2+0,05...0,1 


174 
namlanmaydigan va gaz 
xosil qiluvchi 
AMSR) +(PGEN, 136-41, 
136-157M) 
Plastifikatsiyalovchi, 
namlanmaydigan va gaz 
xosil qiluvchi 
(GKJ-10, GKJ-11, 
AMSR)+SNV 
0,1...0,3+0,05...0,1 
II guruhdagi kompleks qo‘shilmalar miqdori 
4-jadval 
Qo‘shilma ta’siri 
Kompleks qo‘shilmalarni 
shartli nomlari 
Qo‘shilmalar miqdori, sement 
og‘irligiga ko‘ra, % 
Plastifikatsiyalovchi 
va 
havo to‘plovchi 
LST+(SN, NN1, XK, 
NK,NNXK) 
0,1...0,3+0,3...1,5 
LST+(NCHK, KCHNR)-SN 
0,1...0,2+0,1...0,2+0,5...1,5 
CHSЩ+XK 
0,1...0,25+0,05...0,2 
UPB+SN 
0,1...0,3+0,5...1,5 
(ЩSPK, ЩSPK-2M, SPD-
m) +(NK, SN, TNF) 
0,1...0,35+0,35+0,05...0,2 
(NCHK, KCHNR)+SN 
0,1...0,15+0,5...1,5 
Plastifikatsiyalovchi, 
havoni 
yutuvchi 
va 
qotishni sekinlashtiruvchi 
LST+SNV+(SN, NK) 
0,1...0,2+0,005...0,03 0,5...1,5 
Namlanmaydigan 
va 
qotishni sekinlashtiruvchi 
(GKJ-10, GKJ-11, 
AMSR)+NK 
0,1...0,2+0,5...1,5 
Plastifikatsiyalovchi, gaz 
xosil qiluvchi va qotishni 
sekinlashtiruvchi 
LST+(PGEN, 136-41 136-
157M)+CN 
0,1...0,15+0,05...0,1+0,5...1,5 
Havo 
yutuvchi 
va 
qotishni sekinlashtiruvchi 
SNV+(SN, NK, NNXK) 
0,005...0,025+0,5...1,5 
Gaz xosil qiluvchi va 
qotishni sekinlashtiruvchi 
(PGEN, 136-41, 136-
157M)+NK 
0,05...0,1+0,5...1,5 
Havo yutuvchi va po‘latni 
zanglashdan saqlovchi 
SNV+(NN, NNK) 
0,05...0,1+0,5...1,5 
Plastifikatsiyalovchi, 
havo yutuvchi va po‘lat 
zanglashdan saqlovchi 
LST+SNV+NK 
0,1...0,15+0,01...0,03+0,5...1,5 
Qotishni 
sekinlashtiradi 
va mustahkamlik oshiradi 
LST+(SA, XJ, NJ, SJ, NK) 
0,..0,25+005...2 
III guruhdagi kompleks qo‘shilmalar miqdori
5-jadval 
Qo‘shilmalar ta’siri 
Kompleks 
qo‘shilmalarning 
shartli nomlari 
Quruq xolatdagi 
qo‘shilmalar miqdori 
sement og‘irligiga ko‘ra 

Armaturani zanglashidan saqlovchi 
ingibitorlar 
NN+(TBN, BXN, 
BXK) 
1,8...2+0,2...0,5 
Quyuqlanishini susaytiruvchi 
XK+(NN1, XN1, 
NNK) 
0,5...3+0,5...3 


175 
Qotishni susaytiruvchi armaturani 
zanglashidan saqlovchi ingibitorlar 
XK+(NN,NNK) 
0,5...3+0,5...3 
IV guruhdagi kompleks qo‘shilmalar – superplastifikatorlar asosida olingan 
modifikatsiyalar beton xossalarini va tayyorlash texnologiyalarini tubdan yaxshilaydi. 
Superplastifikatorlar beton qorishmasini qotishini tezlatadi va tayyor konstruksiya 
olishga ketgan vaqtni 20...40% ga qisqartiradi, ba’zi bir xollarda bug‘lab qotirishga 
zaruriyat qolmaydi. 
IV guruxdagi kompleks qo‘shilmalar miqdori 
6-jadval 
Qo‘shilmalar ta’siri 
Kompleks 
qo‘shilmalarning shartli 
nomlari 
Quruq holatdagi qo‘shilmalar 
miqdori sement og‘irligiga ko‘ra 
% da 
Plastifikatsiyalovchi 
S-3+LST 
0,3...0,45+0,..0,25 
10-03+LST 
0,3...0,45+0,..0,25 
S-3+(ЩSPK, ЩSPK-
2M, SPD-m, CHSЩ) 
0,35...0,45+0,..0,25 
S-I+LST+GKJ-11 
0,3...0,45+0,..0,25+0,1...0,2 
Plastifikatsiyalovchi 
va havo yutuvchi 
S-3+(SNV, KTP) 
0,5...0,7+0,002...0,01 
10-03+(SNV, KTP) 
0,5...0,7+0,002...0,01 
S-3+CHSЩ+(SNV, 
KTP) 
0,35...0,45+0,..0,25+0,002...0,01 
10-03+LTS+(SNV,TP) 
+0,35...0,45+0,..0,25+0,002...0,01 
Plastifikatsiyalovchi 
va 
qotishini 
sekinlashtiruvchi 
S-3+(SN, NNXK) 
0,35...0,45+0,..0,25+0,002...0,01 
10-3+(SN, NNXK) 
0,35...0,45+0,3...1,5 
S-3+(LTS, CHSЩ)+SN 
0,35...0,45+0,..0,2+0,3...1,5 
10-3+LTS+(SN, NXK) 
0,35...0,45+0,..0,2+0,3...1,5 
Plastifikatsiyalovchi, 
havo 
yutuvchi 
va 
armaturani 
zanglashdan saqlovchi 
S-3+SNV+NN 
0,5...0,7+0,002...0,001+0,5...1,5 
S-3+GKJ-10+BKX 
0,3...0,45+0,1...0,2+0,3...0,5 
10-03+SNV+CBN 
0,5...0,7+0,002...0,001+0,2...0,5 
10-03+GKJ-10+NN 
0,3...0,45+0,1...0,2+0,5...1,5 
Eslatma: Qavs ichida ko‘rsatilgan komponentlarning faqat bittasi qo‘llaniladi. 

Download 3.6 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   113   114   115   116   117   118   119   120   ...   151




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2025
ma'muriyatiga murojaat qiling