Referati Topshirdi: Qudratova n qabul qildi: Maxmudov M

Qishloq xo‘jaligi korxonalari tarmoqlari quyidagi guruhlarga bo‘linadi: 
- asosiy tarmoq; 
- yordamchi tarmoq; 
- xizmat ko‘rsatuvchi tarmoq; 
- qo‘shimcha tarmoq. 
Ixtisoslashtirilgan qishloq xo‘jaligi tovar mahsulotlari ishlab chiqarishning asosi 
hisoblanadi. Shuning uchun qishloq xo‘jaligi ishlab chiqarishining ixtisoslashtirish 
yo‘nalishi ularda yetishtirilgai tovar mahsulotining strukturasiga qarab aniqlanadi. 
Ma’lumki xo‘jaliklarda faqatgina tovar mahsulotlar yetishtirilmay balki urug‘lik, 
chorva uchun yem, sut, inkubatsiya uchun tuxum va shunga o‘xshash mahsulotlar 
yetishtiriladiki, ular yalpi mahsulot strukturasida o‘z ifodasini topadi va aniqlanadi. 
O‘zlarining iqtisodiy ahamiyatiga ko‘ra xo‘jaliklardagi ixtisoslashish tarmoqlari 
asosiy, yordamchi va xizmat qiluvchilarga bo‘linadi. 
Asosiy tarmoqlarga xo‘jaliklarning tovar mahsulotlaridagi nisbiy o‘rni eng yuqori 
bo‘lgan tarmoqqa kiradi. 
Yordamchi tarmoqlarning o‘rni tovar mahsuloti strukturasida asosiy tarmoqdan 
keyin turib, ular asosiy tarmoqni rivojlantirishga shart sharoit yaratish, hamda yer, 
suv va mehnat resurslaridan to‘laroq foydalanish maqsadida tashkil etiladi. 
Xizmat qilish tarmoqlariga xo‘jaliklardagi qurilish, tamirlash, har xil xizmat 
qilish ustaxonalari kirib ular ham kishloq xo‘jaligi korxonalarining ishlab chiqarish 
resurslaridan unumli foydalanishiga ijobiy ta’sir etadi. 
Kishloq xo‘jaligi korxonalarining ixtisoslashishi avvalom bor asosiy tarmoqni 
rivojlantirishga ta’sir ko‘rsatib kompleks mexanizatsiyalashtirish, avtomatlashtirish, 
yangi navlarni joriy etish, yuqori mahsuldor nasldor mollarni ko‘paytirish, intensiv 
texnologiyalar qo‘llash va hokazolarni amalga oshirishni taqozo etadi. Birok, 
xo‘jaliklar ixtisoslashishining iqtisodiy samaradorligini yuqori darajasiga asosiy, 
yordamchi va xizmat qiluvchi tarmoqlarni bir-biriga mutanosib rivojlantirish 
orqaligina erishish mumkin. 

---