Reja 1-Katta adron kollayderi va uning ishlash pirinspi

joylashish holatini hosil qiladigan qurilmalar. Inversiyali joylashish holati deb 
asosiy holatdag atomlar soniga nisbatan uyg’ongan holatdagi atomlar sonining 
ko'p bo'lishiga aytiladi.
3) Optik rezonator - lazer nurlanishini shakllantiruvchi qurilma.
 

---

 
Biz ko'rdikki, muhitga tushgan 
𝝎 chastotali nur, modda atomlaridan birining
𝝎 =
(𝑬
𝒏
−𝑬
𝒎
)
𝒉
chastotasiga mos kelsa, bu holda atom 𝑬
𝒏
→ 𝑬
𝒎
 holatga o'tsa, bu
majburiy o'tishda u nurni yutadi. (
𝑬
𝒏
> 𝑬
𝒎
) , agar
𝑬
𝒏
→ 𝑬
𝒎
 o'tish sodir bo'lsa, 
u holda tushayotgan nurning intensivligi muhitdan o'tishda kuchayadi. Muhit 
orqali o'tgan nurning intensivligi Buger qonuniga asosan aniqlanadi:
𝑰 = 𝑰
𝟎
𝒆
−𝝁𝒙
 (6.14) 
bunda,
𝝁 > 0 bo'lsa, nur muhitda yutiladi, 𝝁 < 0 bo'lsa, nur muhitdan o'tishda 
kuchayadi. Kvant generatorida 𝝁 < 0 holat vujudga keltiriladi.
Lazer nurlari quyidagi xossalarga ega:
1) Ular Yuqori darajada kogerent va dastasi esa nihoyatda ingichka.
2) O'ta monoxromatik
(∆𝝀 < 10 − 11𝒎𝒌𝒎).
3) Katta quvvatli: masalan, W=20 J energiya bilan majburiy yig’ish (optik 
nakachka) va 10-3 s nurlantirilsa, nurlanish oqimi 
𝑭 = 𝟐 ∗ 𝟏𝟎
−𝟒
𝒋
𝒔

𝑹 = 𝟐 ∗
𝟏𝟎

𝟏𝟎
Вт
м
𝟐

4) tarqalish burchagi (ingichka) juda kichik. 
2. Spontan va majburiy nurlanishlar 
Atomlar diskret energiyali 
1
E
, 
2
E
, 
n
E
E ,...
3