Режа: Асосий воситаларнинг туркумланиши, бахоланиши ва бухгалтерия хисобининг вазифалари

Асосий воситаларнинг аналитик ва синтетик ҳисоби
Режа:
1. Асосий воситаларнинг туркумланиши, бахоланиши ва бухгалтерия хисобининг вазифалари
2. Асосий воситалар ҳаракатининг хисоби
3. Асосий воситаларнинг аналитик ва синтетик хисоби
4. Асосий эскиришини хисобга олиш.
5. Асосий воситаларнинг таъмирланишини хисобга олиш
6. Асосий воситаларнинг хисобдан чиқарилишини хисобга олиш
7. Асосий воситаларнинг инвентаризацияси


1. Асосий воситаларнинг туркумланиши, бахоланиши ва бухгалтерия хисобининг вазифалари
Асосий воситаларга Узбекистон Республикаси бухгалтерия хисобининг миллий андозасининг 5-сонида қуйидагича таъриф берилган:
Асосий воситалар деб, ишлаб чиқариш ва ноишлаб чиқариш соҳасида фойдаланадиган, шунингдек узоқ муддатли ижарага бериладиган ва узоқ муддат давомида (бир йилдан ортиқ) хизмат қиладиган воситаларга айтилади.
Асосий воситаларни хисобга олишда бухгалтерия хисобининг вазифалари қуйидагилардан иборат:
- асосий воситаларнинг киримини, корхонадаги ҳаракати ва хисобдан чиқариш уз вақтида тегишли хужжатларга асосан расмийлаштириш ва хисоб регистрларида акс эттириш;
- асосий воситаларнинг эскиришини ту\ри хисоблаш ва бухгалтерия хисоби регистрларида акс эттириш;
- асосий воситалар жунатилганда молиявий натижалар ту\рисида аниқ маълумотлар олишни таъминлаш;
- солик туловларни хисоблаш учун зарур булган маълумотлварни аниқ хисоблаш имконини таъминлаш;
- асосий воситаларни таъмирлаш ҳаражатлари ва улардан самарали фойдаланишни назорат қилиш;
- асосий воситалар нақдлигиги ва уларнинг ҳаракати ту\рисидаги статистик ва бухгалерия хисобларида талаб қилинган маълумотларни бериш имкониятини яратиш ва х.к.
Юқоридаги бухгалтерия хисобининг вазифаларини бажариш учун асосий воситаларни илмий асосланган холда туркумлаш шунингдек бухгалтерия хисобида бахолаш.
Корхона асосий воситалари таркибига кура ҳар хил булиб, маълум белгилари асосида туркумланади. корхоналарда асосий воситаларнинг ягона намунавий туркумлаш қулланилади. Унга кура улар тармок белгиларига, тайинланишига, турлари, қайси соҳага тегишли эканлиги ва фойдаланишига кура туркумланади.
Асосий воситаларни тармок белгиларига қараб гуруҳлаш (саноат, курилиш, савдо, қишлоқ хужалиги ва бошқалар) ҳар бир тармоққа тегишли асосий воситаларларнинг қиймати ту\рисида маълумот олиш имконини беради.
Тайинланишига кура корхоналарнинг асосий воситалари асосий ишлаб чиқаришдаги асосий воситалар, бошқа тармоклардаги асосий ишлаб чиқариш воситалар ва ноишлаб чиқаришдаги асосий воситалар.