Режа: Инвестициялар (капитал қўйилмалар) ҳақида тушунча, уларнинг ижтимоий-иктисодий зарурлиги ва аҳамияти

РЕАЛ (КАПИТАЛ КУЙИЛМАЛАР)

• МОЛИЯВИЙ

• Моддийлашган асосий ва айланма воситаларга сарф ланган маблағлар

• Қимматли қоғозларни (акция, облигация, вексел, сертификат) шакллантиришга сарфланган маблағлар

• Ялпи инвестициялар (капитал қўйилмалар)

• Соф инвестициялар
• (капитал қўйилмалар)

• ЯИ - ялпи инвестиция
• А - амортизация ажратмаси
• СИ - соф инвестиция
• ЯИ>А - Иқтисодиёт юксалиш фазасида.
• ЯИ=А - Оддий такрор ишлаб чиқариш
• ЯИ<А - Иқтисодиёт пасайиш даврида
• Реал инвестицияларнинг умумий суммаси ялпи капитал қўйилмаларини ташкил этади. Реал инвестицияларни сарфлаш натижасида ишга туширилган қисми соф капитал қўйилма(инвестиция)лардир. Соф капитал қўйилманинг суммаси ялпи капитал қўйилма суммасига тенг ёки кам бўлиши мумкин. Қишлоқ хўжалиги, жумладан, корхоналар миқёсида ялпи капитал қўйилмани соф капитал қўйилмага айлантиришга алоҳида эътибор берилиши лозим. Сарфланаётган реал инвестицияларни моддийлаштирилишини, яъни ишга туширилишини таъминлаш зарур .
• Капитал қўйилмаларнинг миқдори, динамикаси ва самарадорлиги қуйидаги омилларга боғлиқ:
• - капитал қўйилма амалга оширилаётган лойиҳага;
• - мамлакатдаги ва корхона фаолиятидаги иқтисодий ўзгаришга;
• - давлатнинг солиқ сиёсати ва банкларнинг фоиз ставкасига;
• - ташқи савдодаги иқтисодий ҳолатга;
• - миллий валютанинг ички ва ташқи курсига;
• - мамлакатнинг сиёсий ҳаётидаги барқарорликка.

• Капитал қўйилма (инвестиция)ларнинг халқ хўжалиги ва қишлоқ хўжалигидаги аҳамияти

• Капитал қўйилмалар жами харажатларнинг асосий қисми ҳисобланади.

• Капитал қўйилмалар кор- хонанинг асосий фонд лари жамғарилишига,яъни кўпайишига олиб келади.

• Капитал қўйилмаларнинг норационал сарф қилиниши

• Капитал қўйилмалардаги ўзгаришлар жами талабга етарлича таъсир кўрсатади, шунингдек аҳолининг бандлиги ва ялпи миллий даромад (ЯМД) ҳажмининг ҳам ўзгаришини таъминлайди.

• Бунда ишлаб чиқариш кучларини кенгайтиришга сарф қилинган пул маблағлари бошланғич босқичда корхона фаолияти натижаларига таъсир этмаслиги мумкин, лекин келажакда иқтисодий ўсиш учун зарур базани яратади..

• Ишлаб чиқариш ресурслари, харажатлар ўсишига олиб келади, натижада ЯМД қисқаради.Худди шундай тарзда норитмик ҳолда етказиб берилган воситалар меъёрдан юқори бўлиб, корхона заҳираларига ҳам таъсир кўрсатади. Улар сарфланаётган капитал қўйилмаларнинг қиймати ўсишига ҳамда самарадорлигига таъсир этади.

• Республикамизда барқарор инвестицион сиёсат ишлаб чиқилган. Мазкур сиёсат мамлакатда «Инвестиция фаолияти тўғрисида»ги, «Чет эл инвестициялари тўғрисида»ги қонунлар ва бошқа меъёрий ҳужжатлар асосида амалга оширилмоқда.

• Эсда сақланг!

• Инвестициялардан манфаатдорлик

• Хорижий инвесторлар

• Инвестицияларни қабул қилувчи давлат

• қишлоқ хўжалигининг асосий воситаларини сотиб олишга, қуришга ҳамда уларни капитал таъмирлашга сарфланса, унда бу сарфлар узоқ муддатга мўлжаллангандир. Уларни асосий капиталга сарфланган инвестициялар деб

• 1. Янги техника ва технологияларни жорий этиш.
• 2. Малакали иш кучини хосил қилиш.
• 3. Экспорт қудратини ошириш.
• 4. Янги иш ўринларини яратиш.
• 5. Таркибий ўзгаришларга эришиш.
• 6. Барқарор иқтисодий ўсишга эришиш.
• 7. Савдо ва тўлов балансини яхшилаш.
• 8. Қаттиқ валюта захирасини яратиш.
• 9. Ахолини истеъмол товарлари билан таъминлашни яхшилаш.
• 10. Ташқи алоқаларни яхшилаш

• 1. Юқори фойда олиш.
• 2. Божхона тўлови имтиёзлари.
• 3. Экспорт хажмини ошириш.
• 4. Хом-ашё ва ёнилғи манбаларини назорат қилиш.
• 5. Арзон иш кучидан фойдаланиш.
• 6. Ташқи бозорни эгаллаш имконияти.
• 7. Халқаро майдонда ўзини иқтисодий ва сиёсий мавқейини ошириш.