xarajatlar о‗rtasidagi farq.
Demak, YAIMni xarajatlar orqali hisoblash formulasini
quyidagicha tasvirlash
mumkin:
2.5. YAIMni daromadlar (taqsimot usuli) bо‘yicha hisoblash
YAIMni daromadlar bо‗yicha aniqlashda yakuniy mahsulotni ishlab chiqarish
jarayonida ishtirok etgan rezidentlar, ya‘ni ishlab chiqarish birliklari tomonidan yaratilgan,
qо‗shilgan qiymatlar hisobidan, tо‗langan dastlabki daromadlar qо‗shib chiqiladi.
YAIMni daromadlari yig‗indisi kо‗rinishida
hisoblashda asosan quyidagi
kо‗rsatkichlardan foydalaniladi:
1. Iste’mol qilingan kapital hajmi (CCA) yoki
amortizasiya (A), ya‘ni, joriy yildagi
YAIMni ishlab chiqarish jarayonida iste‘mol qilingan investisiya
tovarlarini sotib
olishga mo‘ljallangan ajratmalar;
2. Biznesga egri soliqlar (T) – mahsulot bahosini oshiruvchi, ishlab chiqarishga bog‘liq
bo‘lmagan xarajatlar hisoblanadi.
Jumladan, qo‘shimcha qiymat solig‘i, aksizlar,
lisenziya to‘lovlari va bojxona bojlari.
3. Yollanma ishchilarning ish haqlari (W), ya‘ni xususiy
va davlat kompaniyalarining
ish xaqi to‘lashga sarflagan umumiy xarajatlari (ish xaqi va ijtimoiy sug‘urta ajratmalari
– nafaqa, bandlik va boshqa ijtimoiy fondlarga).
4. Ijara haqi (R
1
), xususan bu iqtisodiyotni mulk resurslari bilan ta‘minlovchi uy
xo‘jaliklarining daromadlari (masalan, ijaraga berilgan turarjoylar, binolar,
asbob-
uskunalar, er va boshqalardan olinadigan daromadlar).
5. Foiz stavkalari yoki
foizli daromadlar (R
2
) – pul kapitalini
etkazib beruvchilarga
xususiy biznes daromadidan pul to‘lovlari.
6. Individual mulkdan keladigan daromad (P
Do'stlaringiz bilan baham: