Reja: Moliyaviy siyosatning mazmuni va ahamiyati. Moliya mexanizmi va uni moliyaviy siyosatni amalga oshirishdagi o‘rni. Hozirgi sharoitdagi moliyaviy siyosatning asosiy yunalishlari. Moliyaviy siyosatning mazmuni va ahamiyati

Birinchidan, kollej va litseylar sonini xududlarning demografik vaziyatidan kelib chikkan kolda aniqlashtirish va ularni joylashtirish, yangi binolarni kurmasdan bo‘sh yotgan binolardan samarali foydalanish, o‘kuv standartlarini va jikozlash normativlarini kerakli mutaxassislarni jalb kilgan kolda tankidiy taklil qilish va shu kabi tadbirlarga alokida e’tibor bergan kolda rejalashtirishni va moliyalashtirishni amalga oshirish lozim.
Ikkinchidan, Milliy dastur doirasida Koreya, Yaponiya xukumatlari, Osiyo Rivojlanish Bankidan jalb qilinayotgan imtiyozli kreditlardan samarali foydalanishni ta’minlash zarur. Bunda alokida e’tibor berish kerak-ki bu kredit loyikalarini samarali va o‘z vaktida ishlashiga Moliya vazirligi asosiy ma’sul idoradir.
Iqtisodiy masalalarga to‘xtalib o‘tar ekanmiz, avvalambor eksport potensialimizdan to‘lik foydalana olmayotganimizni ochik oydin aytishim lozim. Eksportga mahsulot chiqarishni rakbatlantiruvchi ko‘pgina imtiyozlar kabul qilinganiga karamay, bu sohada kiladigan ishlarimiz ko‘pdir. Shuning uchun, birinchi galda biz qanday imtiyozlar va omillar kutilayotgan natija berayotgani va kaysilari naf bermayotganligini, qanday byurokratik to‘siklar borligini chukur tankid kilib chiqishimiz va shu bilan birga boshqa davlatlarning tajribasini batafsil o‘rganib chiqishimiz lozimdir.
Eksporter korxonalar uchun u yoki bu imtiyozlarni tanlash kukukini beruvchi mexanizmlarni tadbik etishimiz, eksportga yo‘naltirilayotgan mahsulotlarni Butunjakon Savdo Tashkiloti prinsiplariga asoslangan kolda soliqka tortish tizimini unifikatsiya qilish tadbirlarini amalga oshirish maqsadga muvofik bo‘ladi deb o‘ylayman.
Lekin bu ishga yondashish kar tomonlama bo‘lishi kerakligini ta’kidlab o‘tmokchiman. Jumladan, valyuta siyosatidagi erkinlashtirish tadbirlari ham mukim o‘rin tutadi.
Yurtboshimiz o‘z ma’ruzalarida bu yo‘nalishdagi bizning asosiy vazifalarimizni belgilab berdilar. Shundan kelib chikkan kolda, milliy valyutamizning to‘la konvertatsiyalashga o‘tish jarayonini ijobiy kechishini ta’minlash va kafolatlash maqsadida iqtisodiy va moliyaviy ko‘rsatkichlar jarayonlari bilan uzviy boklik bo‘lgan kolda aniq tadbirlar ishlab chiqishimiz lozimdir.
Eksportga yo‘naltirilgan va importning o‘rnini bosadigan mahsulotlar ishlab chiqarishni rakbatlantirish siyosatining muvaffakiyatli amalga oshishining asosiy omillaridan biri bu soklom va kulay investitsion mukitning mavjudligidir. Oxirgi paytda chet el investitsiyalarini jalb qilish ishlari sustlashgan, jalb qilinayotgan ivestitsiyalar asosan kredit shaklida va kukumat kafolati bilan bo‘lmokda. Lekin bizning oldimizda mamlakatimizga to‘kri investitsiyalarni jalb qilish yo‘llarini izlashimiz, byurokratik to‘siklarni aniqlashtirib ularni yengillashtirish bo‘yicha takliflar ishlab chiqishimiz zarur.
Shu bilan birga, mavjud ichki imkoniyatlardan ham samarali foydalanish yo‘llarini izlashimiz lozim. Bu o‘rinda tegishli tijorat banklari va idoralar bilan yaqindan ishlash, loyikalarni ekspertizasini takomillashtirish, moliya bozorida mablag‘larni jalb kiluvchi yangi instrumentlarni jalb qilish kisobiga kreditlar ajratish uchun mablag‘lar rezervini tashkil etish tadbirlarini amalga oshirish lozim.
Alokida ta’kidlash kerak-ki, kredit bozorining rivojlanishi xizmat ko‘rsatuvchi moliyaviy infratuzilmaga ham boklikdir. Masalan, Moliya vazirligi tomonidan kimmatli kokozlar bozorini rivojlantirishdagi o‘rni ancha pasayib kolgan. Sukurta nazorati xizmatining oyokka turib olganiga karamasdan, sukurta bozori rivojlanmagan. Moliyaviy lizingni tadbik etishda ham sustkashlik bilan ish olib borilmokda.
Undan tashqari, kommunal xizmatlar tariflarining xududlar bo‘yicha keskin farkining borligi, budjet tashkilotlarida kommunal xizmatlaridan foydalanish aniq normativlari mavjud emasligi kar yili Davlat budjetidan katta mablag‘larning yo‘naltirilishiga olib kelmokda. Shuning uchun, avvalambor, kommunal xizmatlar ko‘rsatish tizimini tubdan taklil qilish lozim,