Reja: “O’zbek tilining sohada qo’llanilishi” kursi, uning mundarijasi, maqsadi, vazifasi va ahamiyati Tilning jamiyatda tutgan o’rni Til va tafakkur

Nazorat uchun savollar:

1. 
   Me’yor nima?
   
2. 
   Til va nutq tizimida me’yorning o’rni?
   
3. 
   Til me’yorlarini belgilash, uning muammolarini hal etishning ahamiyati nimada?
   
4. 
   A’nanaviy me’yorlarning davr o’tishi bilan o’zgarib, yangilanib turishini qanday izohlaysiz?
   
5. 
   Tilning me’yorlashuviga ta’sir etuvchi omillar?
   
6. 
   Til birliklarining adabiy shaklda me’yorlashuvida badiiy adabiyotning o’rni?
   
7. 
   Adabiy tilning umumxalq tilidan farq qiluvchi tomoni?
   
8. 
   Til tadqiqotchilarining tasdiqlashicha, tilning me’yorlashuvi va madaniylashuvi nisbatan tez sur’atda amalga oshishining omili nimada?
   
9. 
   Til adabiylik darajasiga ko’tarilgunga qadar, olimlar ta’biricha, qanday ko’rinishlarda bo’ladi?
   

Topshiriqlar:


1-topshiriq. Tilshunoslikning eng muhim va dolzarb vazifalaridan biri nimada deb o’ylaysiz? Fikringizni dalillar bilan izohlang.
2-topshiriq. Adabiy tilning me’yoriyligi umuxalq tilining boshqa xususiy me’yorlaridan tubdan farq qiladi. Uni tavsiflaydigan va farqlaydigan muhim belgilarni quyidagi jadval asosida izohlang.

Adabiy til me’yoriyligina tavsiflaydigan va farqlaydigan muhim belgilar	IZOH
Kodifikasiyalanganlik – ongli aralashuv yo’li bilan tanlanganlik va ongli boshqarish
Ongli o’zlashganlik va anglanganlik
Egallanganlik va tushunilganlik
Qat’iy qoidaga va tartibga solinganlik
Yozuvda mustahkamlanganlik
Xalqchillik va umumqo’llanuvchanlik
Umummajburiylik va namunaviylik
Turg’unlik va barqarorlik
Nisbiylik
An’anaviylik va izchillik
Zamonaviylik va tipiklik
Dinamiklik va tarixan o’suvchanlik
Variantlilik va uslubiy tarmoqlanganlik
Reallik va obyektivlik