Bir ho‘jayralilar (Protozoa) umumiy tavsifi
Бир ҳўжайралиларга (Protozoa) мансуб организмлар танаси ягона ҳўжайрадан тузилган. Бу ҳўжайра мустақил бир бутун организм бўлиб яшашга мослашган.
Бир ҳўжайралиларга (Protozoa) танаси битта ҳўжайрадан тузилганлигидан улардаги ҳаётий йўналишлар (ҳаракатланиш, озиқ зарраларини олиш, ҳазм қилиш, ҳимояланиш, айрим ва бошқа вазифалар)ни бажариш учун мазкур ҳўжайрада махсус қисмлар органоидлар ривожланган.
Bir ho‘jayralilar (Protozoa) juda mayda hayvonlar bo‘lib, ular ko‘pchiligining kattaligi 150-200 mk keladi. Ko‘pgina sodda hayvonlar bir yadroga ega, ba’zi murakkab tuzilganlari ikki yadroli, ayrimlari ko‘p yadroli bo‘ladi. Ular asosan ikkiga bo‘linib ko‘payadi, ya’ni jinssiz ko‘payadi. Ba’zi turlari murakkab bo‘linish yo‘li bilan bir qatorda jinsiy ko‘payish hodisasi ham uchraydi.
Bir ho‘jayralilar ikki xil usulda oziqlanadi.
Avtotrof – (yashil xivchinlilar)
Geterotrof – (chirindixo‘r, parazit)
Bu bir ho‘jayrali hayvonlar yer yuzining hamma joyida uchraydi: okeanlarda, dengizlarda, chuchuk suvlarda, turli o‘simlik hayvonlarning tanasida va hatto nam tuproqlarda hayot kechiradi. Parazit formalari insonda, hayvonlarda xavfli kasalliklar qo‘zg‘atadi.
Bir ho‘jayralilar (Protozoa) sistematikasi.
Hozirgi sistematikaga ko‘ra bu tipga 215000 dan ortiq tur kirib bir nechta taksonlarga bo‘linadi.
1. Xivchinlilar(Euglenozoa) tipi.
1.1. Evglenasimonlar(Euglenoidea) sinfi.
1.2. Kinetoplastida (geterotrof xivchinlilar) sinfi.
2. Yashil suv o‘tlari(Chlorophyta) tipi.
2.1. Volvokslar (Volvocida) turkumi.
3. Yoqali xivchinlilar (Shoanoflagellata) tipi.
4. Retortamonada tipi.
5. Axostylata tipi.
6. Alveolata tipi.
6.1. Dinoflagellata kenja tipi.
6.2. Infuzoriyalar (Ciliophora) kenja tipi.
6.3. Sporalilar (Apicomplexa) kenja tipi.
6.3.1. Gregarinea sinfi.
6.3.2. Coccidia sinfi.
6.3.3. Hematozoa sinfi.
7. Amyobasimonlar (Sarcodina) tipi.
7. 1. Foraminiferea sinfi.
7. 2. Actinopoda sinfi.
7. 3. Radiolaria sinfi.
7. 4. Acantharea sinfi.
7. 5. Heliozoa sinfi.
Do'stlaringiz bilan baham: |
