Retortamonadalar (Retortamonada)P va Aksostilatalar (Axostylata)P.
Bu ikkala takson ham geterotrof xivchinlilar bo‘lib, ularda 4 tadan tortib bir necha mingtagacha xivchinlar bo‘ladi. Bu tiplarga mansub 700 dan ortiq turlarning faqat bir nechtasigina erkin hayot kechiradi. Tiplarning har birini 2 tadan sinflari bor. Aksariyat turlari umurtqali hayvonlar, hasharotlar, xususan tarakan va termitlar ichagida, kislorodsiz muhitda., anaerob hayot kechiradi.
Retortamonadalarning Jiardiya (Giardia lamblia) turi AQSH da tarqalgan bо‘lib odamlar ichagida parazitlik qilib, qonli ichburug‘ (qonli ponos) kaslligini keltirib chiqaradi.
Ichak lyambliyalari asosan – о‘t yо‘li, ingichka ichak paraziti. Yо‘g‘on ichakda sistaga aylanadi. Sistalari orqali tarqaladi.
Aksostilatalar ham juda mayda xivchinli parazitlar bо‘lib, ulardan Trixomonas (Trichomonas vaginalus) odamning siydik – tanosil sistemasida parazitlik qiladi va odamga faqat jinsiy yо‘l bilan yuqadi.
Trixomonadalar – umurtqali hayvonlar xususan sut emizuvchilar siydik tanosil yо‘lida parazitlik qilib, uni yallig‘laydi.
Aksostilatalarnig gipermastegidlar taksoni yog‘ochxо‘r termit va tarakanlarning ichagida mutalistik (simbioz) hayot kechiradi. Yog‘ochxо‘r termitlar va tarakanlar qattiq yog‘och ozuqani gipermastegidlarsiz hazm qila olmaydi. Chunki yog‘ochni suyuq sellyulozaga gipermastegidlar aylantirib beradi va ikki tur о‘zaro foydali simbioz (mutalistik) hayot kechiradi.
Adabiyоtlar:
1. G.G.Abrikosov va boshqalar. «Zoologiya» 1 - 2 jilt. T: 1966.
2. V.F.Natali «Umurtqasiz hayvonlar zoologiyasi». T: 1966.
3. S.P. Naimov. «Umrtqali hayvonlar zoologiyasi» 1995 y.
4. O Mavlonov .Sh.Xurramov «Umirqasizlar zoologiyasi» T. 1988 y.
5. E.I.Lukin «Zoologiya» Moskva 1989
Do'stlaringiz bilan baham: |
