Reja: Tabiat bilan tanishtirish metodikasi fanining maqsad va vazifalari

Reja:

1. 
   Maktabgacha yoshdagi bolalarni tabiat bilan tanishtirishda ekskursiyani o’rni
   
2. 
   Bolalarning o’lkashunoslik tasavvurlarini shakllantirishda sayr va ularni tashkil etish metodikasi.
   

Tayanch tushunchalar: qo'llanma, umumpedagogik, kinofil'm, diafilmlar, o`simliklar, hayvonlar


Adabiyotlar.

1. Djanpeisova G.E., Rasulxo‘jayeva M.A. Tabiat bilan tanishtirish. T.: Innovasiya Ziyo, 2020 y.- 320 b.

2. Sodiqova Sh.A. Maktabgacha pedagogika. T.: Tafakkur bo‘stoni 2013 y
3. N.Kayumova. Maktabgacha pedagogika. T.: TDPU 2013 y.
4. Yusupova P.A. Maktabgacha yoshdagi bolalarga ekologik tarbiya berish. T.: 0‘qituvchi. 1995 y.
5. Rasulxo‘jayeva M.A. Bolalami hayvonot olami bilan tanishtirish orqali ahloqiy sifatlarini shakllantirish texnologiyasi. T.: “Ilm-Ziyo- Zakovat”, 2020 y
6. F.Qodirova, Sh.Toshpo‘latova, M.A’zamova ‘“Maktabgacha pedagogika”.-T., “Ma’naviyat”. 2019 y.
7. O‘zbekiston Respublikasining ilk va maktabgacha yoshdagi bolalar rivojlanishiga qo‘yiladigan davlat talablari. T .: BMT Bolalar jamg‘armasi (YUNISEF), 2018 y.
8. “Ilk qadam” Maktabgacha ta'lim muassasasining Davlat o‘quv dasturi. T.: BMT Bolalar jamg‘armasi (YUNISEF), 2018 y.
9. Grosheva I.V. va boshq. 0‘yin orqali ta’lim olish. Uslubiy qo‘llanma. T.: 0‘zbekiston Respublikasi Maktabgacha ta’lim vazirligi 0‘zbekiston BMT Xalqaro bolalar fondiga (YUNISEF), 2020 y.
10. Sh.M.Mirziyoyev “Buyuk kelajagimizni maid va olijanob xalqimiz bilan birga quramiz” T.: 2017 y.
1 l. Sh.M.Mirziyoyev “Erkin va farovon demokratik 0‘zbekiston Davlatini birgalikda barpo etamiz” T.: 2016 y
12. Sh.M.Mirziyoyev “Qonun ustuvorligi va inson manfaatlarini ta’minlash yurt taraqqiyoti va xalq farovonligini garovi” T.: 2016 y.
13. O“zbekiston Respublikasini yanada rivojlantirish bo‘yicha harakatlar strategiyasi. O‘zbekiston Respublikasi prezidentining farmoni.
O 'zbekiston
14. Sh.A.Sodiqova, M.A.Rasulxo‘jayeva Bolalami tabiat bilan tanishtirish metodikasi.T.:Fan va texnologiya 2013 y.
15. O.Xasanboyeva va boshq. Oila pedagogikasi. T.: “A)oqachi’\ 2007 V-
16. Xasanboveva O.U. va boshqalar. “‘Oilada barkamol aqlod arbiyasi’T., 2010 у
17. “Bolangiz maklabga tayyormi?” metodik qoMlanma. T:, 2001 у
18. A.To‘xtayev Ekologiya.T.:0‘qituvchi.l998.
19. N.Jo‘rayev va boshqalar “Ekologiya huquqi” T.:Adabiyot jamg‘armasi. 200ly.
Bolalarni tabiat bilan tanishtirish ishlarini rejalapggirishdagi asosiy qo'llanma, manbaa "Bolalar bogchasida ta'lim tarbiya dasturi" hisoblanadi. Bunda umumpedagogik qoidaga va rejalashtirish printsiplariga amal qilinadi. Rejalashtirishning asosiy printsipi bola shaxsini aqlan, ahloqan shakllantirib, ularda tabiatga doyr bilim, malaka va ko'nikmalar hosil qilish tabiatga nisbatan ilmiy nuqtai nazardan qarash boyicha oddiy tushunchalar berish, tabiatda kattaalar mehnatini hurmat qilish va uni qadrlash, o`simlik va hayvonlarni sevish hamda asrash ruhida ta'lim berishdan ibvratdir. Buni amalga oshirish uchun pedagogik tarbiya ishlari turli rejalashtirilgan bo'lishi, bolalarning yosh hususiyatlari hisobga olinib ta'lim-tarbiya berish, malaka va ko'nikmalar hosil qilinishi, bunda turli-tuman ta'lim-shakllari va bolalar faolligi hisobga olingan bo'lishi lozim. Reja aniq; tizim asosida izchillik bilan oddidan murakkabga qarab bir-biri bilan bog’liq turli uslub va shakllardan iborat bo'lishi kerak. Rejalashtirishnipg bosh maqsadi "Bolalar bog’chasining ta'lim tarbiya dasturini" to'liq, amalga oshirshdir. Shuning uchun ham yilning har bir fasli shunday rejalashtirilishi kerakki u o`tgan fasl xulosasi va kelgusida qilinadigan ishning davomi bo'lishi kerak. Rejaga turli xil ishlarni kiritilishi tarbiyachiga bolalarni har tomonlama tarbiyalashga yordam beradi.
Yillik reja umumiy vazifani qamrab olib butun pedagogik jamoannng maqsadini o`ziga mujassamlashtiradi. Ana shulardan biri tabiat bilan tanishtirish ishini maqsadga muvofiq tashkil qilishdir. Yillik rejada tarbiyachi bilan birga tabiat bilan tanishtirishning uslubiy ish shakllari rejalashtiriladi. Bunda pedagogik majlislarning mazmuni tabiat bilan tanishtirish sohasidagi ilg’or tarbiyachilarning ish tajribalarini yoyish va ularni to`plash imkonlari (Mashg'ulot kuzatish, uni muhokama qilish, ekskursiya va hokozolar) Rejada tabiatshunoslik xarakteridagi, uslubiy mavzularidagi topshiriqlar, yo'llanmalar o'tkazish rejalashtiriladi- Yillik reja ota-onalar bilan tabiatni muhofaza qilishga doir pedagogik tashviqrt targ’ibot ishlari borish ham kiritiladi-
Yillik reja:

1. 
   er maydonchasini tashkil qilish, ya'ni mevali daraxt ekish,
   

poliz ekinlari uchun er ajratish va hokozolar.

2. 
   tabiat burchagini tashkil etishda tarbiyachiga ko'maklashysh
   

ya'ni uni jihozlash uchun kerakli ko'rgazmalar bilan ta'minlash.
v) turli ko'rgazma qurollar keltirish.
Istiqbol rejalari bir guruh uchun tuziladi. Uni yil fasllari boyicha tuzish maqsadga muvofiq. Chunki bu tabiatning rang - barang xususiyatlarini hisobga olish va tabiat hodisalari bilan bolalarni tanishtirishga imkon yaratadi. Istiqbolli reja tarbiyachiga dastur materiallarini to`g’ri taqsimlashga yordam beradi. U bolalar bilimini, malaka va konikmalarini ma'lum tizim asosida izchillik bilan borishini ta'minlaydi. Rejada jonsiz tabiat haqidagi bilim. usimliklar haqidagi bilim, hayvonlar haqidagi, tabiatda kattalar mehnati haqidagi ma'lumotlar kiritiladi. Rejada tabiat burchagiga qo`yilgan vaqtincha va doimiy yangi ob'ektlar ham kiritilishi kerak. Bularni avvaldan aniqlashtirishdan maqsad, o`simlik va hayvonlar uchun ovqat, sharoit tayyorlab qoyishdir.
Rejada ta'limiy o`yinlar. kinofil'm va diafilmlar. tabiatga doir adabiyotlar, tarbiyachilar uchun tabiatga oid lugat adabiyotlari kiritiladi. Istiqbolli rejada bolalarning er maydonchasi va tabiat burchagida bajaradigan mehnatlari o'z ifodasini topadi. Bu ishlarni oldindan rejalashtirishdan maqsad zarur mehnat asboblari sharoitini oldindai tayyorlab qo`yishdir. Asosiy kuzatish jonli va jonsiz, tabiatda kishilar mehnatini fasllar bo`yicha o'zgarishini aniqlashdan iborat.
Tabiat bilan tanishtirish ishini rejalashtirishning asosiy shakli - kundalik ish rejasini tuzishdir. Bu reja yilning har xil faslini o'z ichiga oladi. Yosh tarbiyachilar bajaradigan ishlarini 2 haftaga tuzib olishlari maqsadga mufofiqdir.
Kundalik rejani tuzishda mashg’ulot o`tishning rejalashtirishdan boshlash lozim. Mashg’ulot - dastur mazmuni bilgan tabiat bilan tanishtirish ishini kunlik hayotda amalga oshirish va tabiatshunoslik ishining asosiy shaklidir. Kundalik rejada tabiat burchagidagi kuzatish va mehnatning asosiy mazmuni o`z aksini topishi kerak. Rejada kuzatashning maqsadi va kuzatish yo`llari va kuzatilgan ob'ektning natijalarini tahlil qilish ham kundalik rejada tabiat materiallari asosida harakatli o`yinlarni bajarish ham qayd etiladi. Bajarish uchun qanday jihozlar zarurligi aniqlanadi. Tabiatshunoslikka doir ta'limiy o`yinlardan foydalanishda ularning shakli, mazmuniga qarab ishlatish rejalashtiriladi. Tabiatshunoslikka oid ishlarni rejalashtirganda har bir yosh guruhning xususiyati hisobga olinib, ularning asosiy shakllaridan foydalanilib tabiat bilan tanishtirish uslublari asosida tuziladi. Tarbiyachi bajarilgan ishni kundalik ish rejasida hisobga olib boradi.
Mavzu yuzasidan savollar.

1. 
   Kundalik reja necha kunga mo`ljallab tuziladi?
   
2. 
   Tabiat bilan tanishtirish ishining rejalashtirishning qanday turlari bor?
   
3. 
   Rejalashtirishda qanday printsiplardan foydalaniladi?
   

4-MODUL. TABIAT BILAN TANISHTIRISH ISHLARINI LOYIHALASHTIRISH