Республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги

________________ и.ф.д.,проф.С.Н.Хамраева

“Микроиқтисодиёт. Макроиқтисодиёт” фанидан якуний назорат вариантлари

Вариант –8

1.ЯИМни даромадлар ва харажатлар кўринишида аниқлаш Таянч иборалар: Товарлар ва хизматларни сотиб олишга харажатлар, соф экспорт, товарлар ва хизматларни ишлаб чиқариш жараёнида олинган даромадлар. Асосий макроиқтисодий айният. ЯИМни даромадлар кўринишида аниқлашда, иқтисодий назарияда, даромадларни қуйидаги компонентларга бўлиш кўзда тутилади:
-амортизация (А);
- билвостиа солиқлар (Т)
-ёлланма ишчиларнинг иш ҳақлари (W)
- ижара ҳақи тўлови ва рента кўринишидаги даромадлар(R1);
- капитал учун олинган фоиз даромадлари (R2);
-мулкдан келадиган даромад (нокорпоратив корхоналар даромади) (Р1);
-корпорация фойдаси (Р2).
Корпорациялар фойдаси ўз навбатида қуйидагиларга бўлинади:
а) корпорацияси фойдасидан тўланадиган солиқлар (Р1.1);
б) ҳиссадорлар ўртасида тақсимланадиган дивидендлар(Р1.2);
в) корпорациянинг тақсимланмаган фойдаси(Р1.3).
Келтирилган ёндошвуга кўра:


ЯИМ (Y) = А + Т + W + R1 + R2 + Р1 + Р2
Бу усул якуний фойдаланиш усули деб ҳам юритилиб, унда ЯММни ҳисоблаш учун якуний маҳсулотларни сотиб олишга қилинган барча харажатлар ўзаро қўшиб чиқилади. Бу харажатлар қуйидагича гуруҳланади:
Уй хўжаликларининг истеъмол харажатлари (С):
а) узоқ муддат фойдаланиладиган истеъмол буюмлари сотиб олишга;
б) кундалик фойдаланиладиган истеъмол буюмлари сотиб олишга;
в) истеъмол хизматлари тўловига.
Ялпи ички хусусий инвестиция харажатлари (I):
Товар ва хизматларнинг давлат хариди (G).
Соф экспорт (Хп): мамлакатнинг импорт ва экспорт операциялари бўйича харажатлар ўртасидаги фарқ.
ЯММни харажатлар орқали ҳисоблаш формуласини қуйидагича тасвирлаш мумкин:

ЯИМ = С + I + G + Хп