Respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi

Eksport 
Import 
Ichki ehtiyojni qondirish uchun chet mam-
lakatlardan tovarlarni sotib olib, mam-
lakatga kiritishni anglatadi. 

---

331 
Respublika eksport va importida tovarlar hamda  
xizmatlar ulushi (% hisobida) 
13.2-jadval 
Кo‘rsatkichlar 
Yillar 
2000 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 
Eksport 
shu jumladan: 
100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 
- tovarlar 
86,3 
87,8 
87,9 
89,3 89,6 89,3 89,6 88,2 82,7 
- xizmatlar 
13,7 
12,2 
12,1 
10,7 10,4 10,7 10,4 11,8 17,3 
Import
shu jumladan 
100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 
- tovarlar 
91,5 
89,6 
91,6 
94,2 95,6 95,6 94,7 95,0 94,2 
- xizmatlar 
8,5 
10,4 
8,4 
5,8 
4,4 
4,4 
5,3 
5,0 
5,8 
 
O’zbekistonning tashqi savdo aylanmasi hajmining o‘sishi, mlrd. 
AQSH doll. 
13.1-diagramma 
 
Reeksport – bu biror mamlakat ishlab chiqaruvchi mamlakatdan
tovarlarni o‘z ichki iste’moli uchun emas, balki boshqa mamlakatga 
sotish uchun sotib olinganda ro‘y beradi. 
Reimport – bu iste’molchi mamlakatdan reeksport tovarlarni sotib 
olishni anglatadi. 
Кapital eksporti – chet el valutasida foiz yoki dividend shaklida 
daromad olish maqsadida boshqa mamlakatlarga kredit berish yoki 
ularning aksiyalarini sotib olishga maqsadli qo‘yilmalar qo‘yishni 
bildiradi.
m
lrd. AQS
H d
oll
. 

---

332 
Кeyingi yillarda xalqaro savdoda ro‘y bergan o‘zgarishlar 
* jahon bozorida AQSHning yetakchilik mavqei pasayib 
(XIX-asr o‘rtalarida jahon eksportidagi ulushi 1/3 qismini tash-
kil qilgan bo‘lsa, hozirgi paytda 1/10 atrofida) boshqa rivoj-
langan mamlakatlar, xususan Yaponiya mavqei ortib bormoqda 
* jahon eksportida yangi industrial mamlakatlar (Singapur, 
Janubiy Кoreya, Xitoy, Braziliya, Meksika) hissasi ortmoqda. 
* fan-texnika taraqqiyoti natijasida xalqaro savdoning tovar 
tarkibi o‘zgarmoqda. Jahon eksportida fan sig‘imi yuqori, 
murakkab texnologik mahsulotlar, elektrotexnika uskunalari, 
transport vositalari hissasi ortib bormoqda. 
* xalqaro ixtisoslashishda ayrim sanoat tarmoqlari, 
jumladan kimyo sanoatining ulushi o‘sib bormoqda (Yaponiya, 
Angliya va boshqa rivojlangan mamlakatlar hisobiga). 
* jahon bozori savdo aylanmasi tarkibida qishloq xo‘jaligi 
mahsulotlari xomashyosi ulushi qisqarib, asosan yengil sanoat 
mahsulotlari ulushi ortmoqda. 
* jahon eksportida xizmatlar ulushi to‘xtovsiz o‘sib 
bormoqda. 
Savdo siyosati – bu davlatning tashqi savdo hajmini tartibga 
solishga qaratilgan iqtisodiy siyosatining alohida yo‘nalishi