Respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi

Iqtisodiy sikl fazalari 
Inqiroz
Iqtisodiy faollikning keskin pasayib keti-
shini anglatadi. 
Iqtisodiy faollik o‘zining eng pastki dara-
jasida turg‘un bo‘lib qoladi. 
Tur-
g‘unlik 

---

127 
Iqtisodiy sikl va uning fazalari 
Iqtisodiy 
faollik, YaIM 
Davr(vaqt) 
I-sikl 
II-sikl 
Iqtisodiy sikl 
6.1- chizma.

davomiyligi (qancha vaqt davom etishi) 
Iqtisodiy siklni farqlantiruvchi belgilar 

intensivligi (iqtisodiy faollikdagi o‘zgarishlar jadalligi) 

ishlab chiqarish hajmi 

bandlilik darajasi

ishsizlik darajasi 

foiz stavkasi 

valuta kurslari 

pul massasi hajmi 
Iqtisodiy faollikni tavsiflovchi ko‘rsatkichlar* 
Iqtisodiy faollik turg‘unlik holatidan chi-
qib, asta-sekin o‘sish boshlanadi. 
Jonla-
nish 
Yuksa-
lish 
Iqtisodiy faollik inqirozdan oldingi dara-
jadan ham yuqoriga ko‘tariladi. 
yuksalish 
inqiroz 
jo
n
la
n
is
h
turg‘unlik 

---

128 

Barcha ko‘rsatkichlar mutlaq va nisbiy miqdorlarining o‘zgarishi 
orqali aniqlanadi. 
 
3-§. Tarkibiy inqirozlar. Agrar inqirozlar va uning xususiyatlari 
 
Tarkibiy inqirozlarni iqtisodiyotning ayrim tarmoqlari va 
sohalari rivojlanishidagi chuqur tarkibiy o‘zgarishlar hamda nomuta-
nosibliklar keltirib chiqaradi. 
Ishlab chiqarish hajmi haqiqiy va potensial YaMM (YaIM) 
o‘rtasida o‘zgaradi. Potensial YaMM (YaIM)– resurslar to‘liq band 
bo‘lgandagi ishlab chiqarish hajmini ko‘rsatadi. To‘liq bandlilik 
ishlatilayotgan quvvatlar va ishsizlikning tabiiy darajada mavjud 
bo‘lishini ko‘zda tutadi. 
 ishlab chiqarish vositalari (investitsion tovarlar) ishlab 
chiqaruvchi sanoat tarmoqlari; 
 qurilish (uy-joy va ishlab chiqarish obyektlari quri-
lishi); 
 uzoq muddat foydalaniladigan iste’mol tovarlari 
ishlab chiqaruvchi tarmoqlar; 
 doimiy, bir xil miqdorda daromad oluvchi iste’mol-
chilar. 
Iqtisodiy inqirozlar oqibatida ancha yuqori darajada yo‘qotishga 
uchraydigan tarmoqlar va aholi qatlamlari. 

kundalik iste’mol tovarlari ishlab chiqaruvchi tarmoqlar 
va sohalar; 

iqtisodiyotning nisbatan monopol mavqega ega bo‘lgan 
ishlab chiqaruvchi tarmoqlari; 

miqdori qayd qilinmagan yuqori daromad oluvchilar. 
Iqtisodiy inqiroz oqibatlaridan kamroq yo‘qotishga uchraydigan tar-
moqlar va aholi qatlamlari. 

---

129 
Fan-texnika taraqqiyoti 
Talab va uning tarkibidagi o‘zgarishlar