Mikroiqtisodiyotning ahamiyati. Tayanch iboralar: alohida tadbirkorlar, korxonalar, uy xo`jaliklari, oddiy fuqarolar.
Mikroiqtisodiyotning aham iyati alohida tadbirkorlar, korxonalar, uy xo‘jaliklari, oddiy fuqarolar faoliyatida zarur. Amalda bizning asosiy m ahsadlarim izdan biri xo‘jalikka oid qarorlarga kelinganda qanday qilib mikroiqtisodiyot tamoyillari qo‘llanishini ko‘rsatishdan iboratdir. M ikroiqtisodiyotning am alda qo‘llanishini ko‘rsatuvchi jahon amaliyotida yuz bergan misolni keltiramiz. Korporatsiya darajasida bir qarorga kelish. 1985-yilning oxirida «Ford» oldingi g‘ildiraklari tortadigan va samarali aero- dinamik shaklga ega bo‘lgan «Tauras» nomli yangi avtomobil modelini bozorga taqdim etdi. M ashina katta muvaffaqiyatga ega bo‘ldi va 1987-yilga kelib «Ford» foydasini deyarli 2 m arta ko‘paytirdi. Bu m ashinaning dizayni va sam arali ishlab chiqarilishi muhandislik tafakkurining eng yangi yutuqlarini qo‘llash bilan bog‘liq edi, u ancha muncha iqtisodiy masalalarga ham daxldor bo‘ldi. Firma menejerlari yangi dizayn xaridorlar tom onidan naqadar ma’qullanishini tushunib yetishlari kerak edi. Iste’m olchilarni m ashinaning texnik tavsiflari va tashqi ko‘rinishi qoniqtiradimi Dastlabki talab qancha bo‘ladi, u vaqt o‘tishi bilan qanday o‘zgaradi va bunga avtom obilning narxi qanday ta ’sir etadi? Iste’m olchilarning talab ehtiyojini o‘rganish, yangi mashinaga bo'lgan talabni prognozlash, m ashina narxi o‘zgarganda unga talabning o‘zgarishi «Tauras» dasturining m uhim qismini tashkil etdi. So‘ng «Ford» model qiym atini belgilashi kerak edi: ishlab chiqarish xarajatlari va ularning yiliga qancha m ashina chiqarilishiga qarab o‘zgarishini aniqlash zarur edi. Shuningdek, kasaba uyushmasi bilan ish haqining miqdori to‘g‘risidagi muzokaralar natijasi, po‘lat va boshqa xomash yolar narxi ham hisobga olinishi kerak edi. Ishlab chiqarishda tajriba ko‘paygan sari ishlab 10 chiqarish xarajatlarining pasayish m iqdori va tezligini ham tahlil ctishga to‘g‘ri keldi. Bu m a’lum otlar maksimal foydani qanday olish m um kin, buning uchun yiliga qanday m iqdorda m ashina chiqarishni rejalashtirish kerak, degan savollarga javob topish uchun talab qilinar edi. «Ford» narx shakllantirish strategiyasini ishlab chiqishi kerak edi, bundan tashqari raqobatchilarning bu strategiyaga qanday javob berishini ham cham alab ko‘rishiga io‘g‘ri kelar edi. M asalan, m ashinaning dastlabki «yengillashtirilgan» modeliga past narx, lekin uning gidravlik boshqarish tizim i bor, havo konditsioneri mavjud individual modelga esa yuqori narx qo‘yish kerakmi
|
