Rivojlantirish va muvofiqlashtirish hududiy boshqarmasi amudaryo tuman kasb-hunar maktabi

NAZORAT SAVOLLARI ! 
1. WWW Internet qachon ommaviy resurslaridan biriga aylandi? 
2. WWW nima? 
3. Gipermurojaat nima? 
4. HTML- hujjat nima? 
5. Skript nima? 
6. Sayt yoki Web-sayt nima? 
 
45-ma’ruza 
Java Script nima? Dasturchilar uchun vositalar. 
 
Reja: 
1. Java Script dasturi
2. Java Script yordamida Web sahifa yaratish va bezash 
3. Dasturchilar uchun vositalar 
Java bizga ma’lum dasturlash tillariga (С,С++) o’xshab qurilgan ya’ni uning ham 
o’z ob’yektlari mavjud. Java ayniqsa, qidirish imkoniyatini kuchaytirishni amalgam 
oshiruvchi axborot serverlar yaratishda keng qo’llanilmoqda. Foydalanuvchi 
kompyuterida uning ishlatilishi har safar kod sahifasini kiritish bilan bog’liq 

---

bo’ladi. (aks holda, brauzer ma’lumotlarni yaxshi tushunmasligi mumkin). Shuning 
uchun ham, u mijoz kompyuterda ishlatilishi qiyinroq kechishi hollari uchraydi. 
Foydalanuvchi kompyuterida ishlash uchun mo’ljallangan Javada yozilgan 
dasturlarga Java Applet deb ataladi. Ular axborot serverning maxsus kataloglarida 
saqlanadi. Dizayner HTML hujjatga murojaat qilishni qo’shadi. Foydalanuvchi 
ushbu Appletni kompyuterlarga yuklashda brauzer dastur uni topadi va uni mijoz 
kompyuterga yuklaydi. Shundan so’ng, bu dastur foydalanuvchi kompyuterida 
ishlay boshlaydi. Shunday qilib, Java Applet quyidagi sxema bo’yicha ishlaydi: 
 Maxsus kodlarga ega bo’lgan dasturga ega bo’lish;
 HTML hujjatda bu dastur tasviri mavjud bo’lishi;
 Dastur mijoz kompyuterga hujjat matni bilan birgalikda joylashishi; 
 Brauzer bu dasturni ishga tushirishi va kerakli effektni amalga oshirishi. 
Javani bu tarzda ishlashini ta’minlash foydalanuvchidan, albatta, ushbu 
sohaga oid qandaydir bilimni talab qiladi. 
JAVA SCRIPT 
Java Script – bu dasturlash texnologiyasi bo’lib, HTML hujjatlarni yaratishda 
ishlatiladi. Unda makrobuyruq texnologiyasi, ya’ni bir necha buyruqni bir necha 
bir makrobuyruq shaklida tasvirlash keng qo’llanilgan. Bu makrobuyruq matnlari 
maxsus qoidalar asosida yoziladi. U HTML hujjatga kiritiladi. HTML hujjatga 
murojaat qilishda brauzer uni topib sharhlaydi va unda keltirilgan buyruqlarni 
bajaradi. Java Scriptdagi dasturlarning afzalligi uning informatsiya serverlardan 
brauzer dasturlaridan nazariy bog’liqsizligidir. Foydalanuvchi o’z sahifasida dastur 
kodini (masalan, 18) ko’rsatib, ixtiyoriy operatsion tizimda uning bajarilishiga umid 
qilishi mumkin. Java Scriptning boshqa versiyalari mavjud bo’lgani uchun, masalan 
Icript, VB Script (Virsual Basic Script) va boshqalar odatda, tegida uni HTMLning 
Java Script kiritilgan joyda quyidagicha ko’rsatiladi: 
yoki