S. M. Sultanova, E. V. Krivoruchko, G. T. Zakirova, A. A. Baymatov temir yo‘l transporti statistikasi

3. Ish haqi (mehnat haqi) fondlarining asosiy turlari: 
a) yillik, oylik va choraklik (kvartallik)ish haqi fondlari; 
b) yillik, oyik va kunlik ish haqi fondlari; 
c) soatlik, kunlik va oylik ish haqi fondlari; 
d) asosiy va qo’shimcha ish haqi fondlari. 
125

---

4. Ish haqi va ishchilar soni berilganda, o’rtacha ish haqini hisoblash 
uchun qaysi formuladan foydalanamiz? 
a) o’rtacha arifmetik (tortilgan); 
b) o’rtacha garmonik; 
c) o’rtacha arifmetik (oddiy); 
d) o’rtacha xronologik. 
5. Ish haqi fondi va ishchilarning oylik ish haqi berilgan bo’lsa 
o’rtacha ish haqini topish uchun qaysi formuladan foydalanamiz? 
a) o’rtacha arifmetik; 
a) o’rtacha xronologik; 
b) o’rtacha garmonik (tortilgan); 
c) o’rtacha xronologik (tortilgan). 
6. Ishsizlik darajasi qanday aniqlanadi? 
a) ishsizlar sonini mehnat resurslari soniga nisbati orqali; 
b) ishlayotganlar sonini ishlamayotganlar soniga bo’lish orqali; 
c) ishlayotganlar sonini iqtisodiy faol aholiga nisbati orqali; 
d) ishlayotganlar soniga mehnat resurslari sonini qo’shish orqali. 
7. Mehnat resurslari deganda nima tushuniladi? 
a) Aholining ishga (mehnatga) layoqatli qismining soni tushuniladi; 
b) Aholining ishga (mehnatga) layoqatsiz qismining soni tushuniladi; 
c) Xizmat ko‘rsatish qobiliyatiga ega bo‘lmagan insonlar tushuniladi; 
d) Ishlab chiqarish qobiliyatiga ega bo‘lmagan insonlar tushuniladi. 
126

---

11-bob. Temir yo’l transporti moliya statistikasi 
11.1. Moliya statistikasinig predmeti va vazifalari 
 
Temir yo’l transporti moliya statistikasining predmeti, temir yo’l mo-
liyasi sohasidagi ommaviy jarayon va qonuniyatlarni o’rganishdan iborat. 
Temi yo’l transporti moliya statistikasining asosiy vazifalari, daromad 
va xarajatlar rejasi bajarilishini nazorat qilish, temir yo’l moliyaviy 
natijalarini hisob-kitob qilish, moliyaviy holatni tavsiflovchi hajm va sifat 
ko’rsatkichlarini aniqlashdan iborat. 
Tashish va boshqa faoliyatdan olingan pul mablag’lar daromad deb 
yuritiladi. “O’TY” AJ daromadlarining asosiy qismini yuk va yo’lovchi 
tashishdan (tahminan 95%), ozgina qismini (0.4%) bagaj va pochta 
tashishdan oladi.