Ajratilgan boʻlaklarni hosil qilish usullari va ularning xususiyatlari
№
Ajratilgan bo„lakni
hosil
qilish usuli
Ajratilgan boʻlakning
vazifasi
Misollar
1
Izohlash (bir nomni
boshqacha nomlash)
ma‘lum bir boʻlak
ma‘nosini izohlash,
aniqlashtirish
1) Doʻstlarim – Sobir va
Ahmad bu tomonga shoshib
kelishardi.
2) Bu voqea bundan ancha
oldin, oʻn yilcha avval
boʻlgan edi.
2
Tartibni oʻzgartirish
ma‘lum bir boʻlak
ma‘nosini
boʻrttirish, ta‘kidlash
1) Yurtimizda koʻplab
binolar
qurilmoqda
–
chiroyli,
muhtasham.
2)
Yigitlar
binoda
kechgacha
ishlashdi – tez, shoshilib.
IZOHLASH ORQALI GAP BOʻLAKLARINI AJRATISH
Gap tarkibidagi ma‘nosi noaniqroq boʻlakning ma‘nosini aniqlashtirish,
izohlash maqsadida
xuddi shunday boshqa boʻlakni keltirish izohlash orqali gap boʻlaklarini ajratish
sanaladi.
Masalan:
1. Biz bundan ancha avval uchrashgan edik. – Biz bundan ancha avval, oʻn yil
oldin uchrashgan edik.
Birinchi gapda qachon uchrashishgani aniq emas, ancha avval degan payt holi
uchrashish vaqti qachon ekanligini aniq ifodalay olmagan, shu sababli ikkinchi gapda
soʻzlovchi ma‘nosi noaniqroq boʻlgan boʻlak – payt holi (ancha avval)ning
ma‘nosini aniqlashtirish, izohlash uchun oʻsha mazmunni aniq ifodalaydigan boshqa
bir payt holi (oʻn yil oldin)ni keltirgan. Keyingi payt holi (oʻn yil oldin) oʻzidan
oldingi payt holi (ancha avval)ning ma‘nosini aniqlashtirish, izohlash vazifasini
bajaradi va izohlash orqali ajratilgan boʻlak hisoblanadi.
245
Do'stlaringiz bilan baham: |
