Samarqand davlat universiteti a. B. Pardayev, S. A. Qurbonov


Download 2.97 Mb.
Pdf ko'rish
bet244/310
Sana03.10.2023
Hajmi2.97 Mb.
#1691372
1   ...   240   241   242   243   244   245   246   247   ...   310
ajratish sanaladi. Masalan: Bog„imizda muattar, xushbo„y gullar yashnab o„sib 
yotibdi. / Bog„imizda gullar yashnab o„sib yotibdi – muattar, xushbo‘y. 
Me‘yoriy gap boʻlaklari tartibi boʻyicha sifatlovchi aniqlovchi oʻzi bogʻlangan 
boʻlak, ya‘ni
sifatlanmishdan oldin keladi: Yurtimizda chiroyli va muhtasham binolar qad 
rostlamoqda. Ushbu gapda chiroyli va muhtasham sifatlovchi aniqlovchilar, binolar
esa sifatlanmish boʻlib, sifatlovchi
aniqlovchilar sifatlanmishdan oldin kelgan. Ba‘zan soʻzlovchi sifatlovchi 
aniqlovchini alohida ta‘kidlab, ma‘nosini boʻrttirib ifodalamoqchi boʻladi va uning 
odatdagi tartibini oʻzgartirib, sifatlanmishdan keyin keltiradi: Yurtimizda binolar qad 
rostlamoqda – chiroyli va muhtasham. 
Natijada sifatlovchi aniqlovchi gapning boshqa boʻlaklaridan alohida ohang bilan 
ajralib qoladi va
ajratilgan boʻlakka aylanadi. Bunday sifatlovchi aniqlovchining ma‘nosi odatdagi 
tartib boʻyicha qoʻllangan sifatlovchiga nisbatan boʻrttiriladi, alohida ta‘kidlanadi. 
Gapdagi eng ahamiyatli, yangi axborot tashuvchi qismga aylanadi. 
Tartibi o‗zgartirilgan, lekin sifatlovchilik xususiyatini saqlab qolgan sifatlovchi
aniqlovchilar ajratilgan bo‗lakka aylanadi. 
Hozirgi o‗zbek tilida, asosan, sifatlovchi aniqlovchi, izohlovchi aniqlovchi va 
ravish holi tartibni o‗zgartirish orqali ajratiladi. 
Tartibni oʻzgartirish orqali gap boʻlaklarini ajratish 
№ 
Gap boʻlagi 
Oddiy gap boʻlagi 
Ajratilgan gap boʻlagi 

Sifatlovchi 
aniqlovchi 
1) Yosh va navqiron yigitlar 
vatanimiz kelajagidir. 
2) Qizlar xushboʻy va
muattar 
gullarni terishdi. 
1) Yigitlar – yosh va 
navqiron
vatanimiz kelajagidir. 
2) Qizlar gullarni terishdi –

Download 2.97 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   240   241   242   243   244   245   246   247   ...   310




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling