Samarqand davlat universiteti turaev b. X., Nizamov a. N
Download 1.88 Mb. Pdf ko'rish
|
Predmet va uslub. Murojaat sohasidagi e`tibori uchun merkantilizmni
tanqid qilgan holda Buagil`ber “dehqonchilik va chorvachilik Peruda joylashgan oltin konlari o`rnini bemalol bosa oladi” deb aytgan moliya vaziri Genrix Sulli iborasiga tayangan, uni ishlab chiqarish sohasiga qarama - qarshi qo`ygan. O`z metodologiyasida Buagil`ber tabiiy tartib kontseptsiyasini qo`llab, buning ostida kapitalizmni tushungan. Feodal tartiblarni, u notabiiy deb hisoblagan, Chunki mo„ayyan davlat ehtiyojlarini qondirish uchun, xalqga farovonlikni qaytarish uchun hech – qanday sehr - jodu kerak emas, buning uchun bor - yo`g`i tabiat ustidan tazyiqni bas etish kerak xolos deb hisoblar edi u. Bundan tashqari, aynan Buagil`ber o`zining keyingi fikrlarida Adam Smit asarlarida topgan «ko`rinmas qo`l» atamasi g`oyasi ham ilgari surilgan. Uning fikricha, tabiatdagi boylikni qo`llaydigan barcha hodisalar faqatgina shaxsiy manfaatlar yo`lida amalga oshirilib, bunda insonlar xalq farovonligi uchun kamdan - kam hollarda jon kuydirishadi deb aytgan. Boylik. Buagil`ber fikricha boylik deb faqatgina hayot uchun zarur bo`lgan predmetlar, ya`ni ozuqa, kiyim tushunilgan. Boylik bundan o`zga narsalar emas. Narx va tannarx. Bozor feodal reglamentatsiyalari bekor qilinishi, Buagil`ber fikricha, tovarlarning bir - xil mutanosiblikda joylashgan holatda narxlarning tovarlar orasidagi mutanosibligidan kelib chiqgan holda ularga nisbatan amalga oshirilgan ishlab chiqarish xarajatlariga tengligini tushunish lozim. Shunday qilib, Buagil`ber, ingliz iqtisodchilaridan mustaqil ravishda, va ularning asarlari bilan tanishmagan holda mehnat qiymati tushunchasini rivojlantirib, iqtisodiy mutanosiblik tushunchasiga yaqinlashgan. Kapital. Merkantilistlar farqli o`laroq, Buagil`ber kapital boylik emas, muomila vositasi deb hisoblagan. Uning yozishicha, “kapital o`z - o`zidan boylik emas, va uning miqdori davlat farovonligiga daxlsiz. Ularning miqdori bor - yo`g`i me`yorida ushlab turish, hamda hayot vositasi sifatida qo`llashdan iborat”. Frantsiya mumtoz siyosiy iqtisodi namoyandalaridan yana biri, Lo raqobatchisi, kelib chiqishi irlandiyalik bo`lgan moliyachi Richard Kantil`ondir (1680-1734). 1720-30-yillari davomida u «Savdo tabiati haqida tadqiqotlar» asarini yozgan. Mazkur asar 1755- yilda uning o`limidan so`ng nashr etilgan. Download 1.88 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: |
Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling
ma'muriyatiga murojaat qiling