Samarqand iqtisodiyot va servis I n s t I t u t I x. M. Mamatqulov

Yevropa erkin savdo assotsiatsiyasi (YEAST) – 1960 yilda tashkil etilgan 
hududiy  iqtisodiy  tashkilot.  Dastlab  uning  tarkibida  Avstriya,  Buyuk  Britaniya, 
Daniya  (1973  yilgacha),  Norvegiya,  Portugaliya  (1983  yilgacha),  Shvesariya, 
Shvesiya bo‘lgan. 
Keyingi  iqtisodiy  bosqichlardan  so‘ng  unga  Islandiya,  Finlyandiya, 
Lixtenshteyn  qo‘shildi.  1991-1993  yillarda  erkin  savdo  qilish  bo‘yicha  Turkiya, 
Chexoslavakiya, Isroil, Polsha, Ruminiya, Vengriya va Bolgariya kelishuvga imzo 
chekishdi.  1994  yilda  esa  bu  mamlakatlar  Yevropa  iqtisodiy  maydoni  haqida  
hamkorlikni tashkil etishdi. (Shvesariya va Lixtenshteyndan tashqari). 
Yevropa  hamkorligi  (YES-YEH)  –  G‘arbiy  Yevropadagi  uchta  hududiy 
integratsiyalashgan  guruhlar:  1951  yil  tashkil  etilgan  Yevropa  po‘lat  va  ko‘mir 
ishlab chiqarish uyushmasi (YEOUS), 1957 yilda tashkil etilgan Yevropa iqtisodiy 
hamkorligi,  va  1958  yilda  asos  solingan  Yevropa  atom  energiyasi  hamkorligi 
(Yevratom) dan iborat. 
Yevropada  bu  yo‘nalishlarda  hamkorliklar  doirasida  ko‘pgina  ijobiy  ishlar 
amalga  oshirildi  va  1986  yilda  Yevropa  Ittifoqini  tuzish  uchun  yagona  Yevropa 
dalolatnomasi qabul qilindi. 
Yevropa  Ittifoqi  (YES-YEI)  –  1992  yildagi  Maastrixt  shartnomasidan 
keyin, 1993 yildan Yevropa hamkorligi bazasida tashkil etilgan integratsiyalashgan 
uyushma. Dastlab unga 12 mamlakat a’zo bo‘ldi, ular: Belgiya, Buyuk Britaniya, 
Germaniya,  Gresiya,  Daniya,  Irlandiya,  Ispaniya,  Italiya,  Lyuksemburg, 
Niderlandiya, Portugaliya va Fransiya. 1994 yilgi kelishuvdan so‘ng yana uchta – 
Avstriya,  Finlyandiya  va  Shvesiya  qo‘shildi.  Shu  kecha-kunduzda  Yevropa 
Ittifoqining doirasi 27 davlatga kengaydi. 
Hozirda bu hududda «Chegarasiz Yevropa» deya yagona Yevropa g‘oyasini 
amalga oshirish davom etmokda. G‘arbiy Yevropa mamlakatlari o‘rtasida siyosiy, 
iqtisodiy va valyuta ittifoqi tuzilishida ijobiy o‘zgarishlar mavjud. 
BMT  ning  savdo  va  taraqqiyot  bo‘yicha  konferensiyasi  (YUNKTAD)  – 
BMT bosh Assambliyasi organi bo‘lib, u 1964 yilda tashkil etilgan. 
YUNKTAD ning asosiy vazifasi Xalqaro  savdo taraqqiyotini ta’minlash. 
Xalqaro    rivojlanish  assotsiatsiyasi  (MAR-XRA)  –  BMTning 
ixtisoslashgan tashkiloti. U 1960 yilda Xalqaro  tiklanish va taraqqiyot banki filiali 
sifatida tashkil etilgan. MAR barcha rivojlanayotgan mamlakatlarda bank faoliyati 
bo‘yicha imtiyoz va sharoitlar yaratilishini ta’minlash uchun xizmat qiladi. 
Xalqaro  tiklanish va taraqqiyot banki (MBRR-XTTB) – hukumatlararo 
kredit-moliya  tashkiloti  bo‘lib,  uning  asosiy  vazifalari  a’zo  mamlakatlar  iqtisodiy 
rivojlanishini  rag‘batlantirish,  xalqaro    savdoni  rivojlantirishga  yordam  berish  va 
to‘lov balanslarini qo‘llab-quvvatlashdan iborat. 
MBRR Xalqaro  rivojlanish asosotsiatsiyasi, xalqaro  moliya korporatsiyasi 
va Investitsiyalarni kafolatlash xalqaro  agentligi filiallariga ega. Uning bu filiallari 
jahon bankida yuqori nufuzli moliya muassasalari sanaladi. 
Xalqaro   valyuta fondi (MVF-XVF) – BMT tarkibidagi moliya tashkiloti. 
U 1944 yilda (Bretton – Vuds, AQSH) tashkil etildi. 1947 yildan esa o‘z faoliyatini 
boshladi.  Fondning  asosiy  vazifalari  –  valyuta  kurslarini  tartibga  solish,  ularga 
rioya qilinishini nazorat etish me’yorlarini belgilash, to‘lov balanslarini bekarorligi 

 
204 
munosabati  bilan  valyuta  qiyinchiliklari  yuzaga  kelganida  o‘z  a’zolariga  valyuta 
resurslaridan yordam berish. 
MVF  ga  180  dan  ortiq  davlatlar  a’zo,  shular  qatorida  Rossiya  (1992)  va 
MDH davlatlari. 
Birlashgan  millatlar  tashkiloti  (OON-BMT)  –  192  ta  mamlakatlar  a’zo 
bo‘lgan yirik xalqaro  tashkilot. 
BMT  1945  yilda  tashkil  etilgan.  Uning  faoliyat  maqsadi  unga  a’zo 
mamlakatlar  tinchligi,  iqtisodiy,  ijtimoiy  va  siyosiy  ahvolini  yaxshilash.  Ularning 
xalqaro    iqtisodiy  hamkorlik  sari  undash,  xalqaro    iqtisodiy  munosabatlar 
taraqqiyotini ta’minlashdan iborat. 
Neft  mahsulotlari  eksport  qiladigan  mamlakatlar  tashkiloti  (OPEK)  – 
Xalqaro    hukumatlar  o‘rtasida  tuzilgan  tashkilot.  U  Osiyo,  Afrika  va  Lotin 
Amerikasi  davlatlari  hududlaridagi  neftni  qazib  olish  va  eksport  qilish,  ularning 
narxlarini  belgilash  massalarini  amalga  oshirish  bo‘yicha  1960  yilda  tashkil 
etilgan. 
OPEKka 13 ta mamlakat a’zo: Jazoir, Venesuela, Gabon, Indoneziya, Iroq, 
Eron, Qator, Quvayt, Liviya, Nigeriya, BAA, Saudiya Arabistoni va Ekvador. 
Iqtisodiy  hamkorlik  va  taraqqiyot  tashkiloti  (OESR-IHTT)–dunyoning 
iqtisodiy  munosabatlar  va  rivojlanish  munosabatlariga  kirishuvchi  tashkiloti.  U 
1960  yilda  tashkil  etilgan  bo‘lib,  iqtisodiy  va  ijtimoiy  siyosatni  muvofiqlashtirib 
turadi.  Unga  a’zo  mamlakatlar  1997  yilda  29  tani  tashkil  etgan.  (Tashkilotning 
so‘nggi a’zosi Koreya Respublikasi, 1996 yil, noyabr). 
OESR  hozirgi  bosqichda  YEI  ning  integratsiyalashgan  qo‘shilmasi  turiga 
kirmaydi,  ammo  bu  tashkilot  unga  a’zo  bo‘lgan  mamlakatlar  tashqi  iqtisodiy 
muammolari va ichki ijtimoiy taraqqiyoti massasalariga aralashadi. 
«Parij klubi»-kreditorlar mamlakatlarning hukumatlararo muassasasi, MVF 
a’zosi.  1961  yilda  tashkil  etilgan  bu  «klub»  to‘lov  muddatini  bir  tomonlama 
o‘zaytirishning  oldini  olish  maqsadlarida  rivojlanayotgan  mamlakatlarning  tashqi 
qarzlari shartlarini qayta ko‘rib chiqish bilan shug‘ullanadi. 
«Rim  klubi»  -  Xalqaro    jamoatchilik  tashkiloti.  1968  yilda  inson 
muhofazasi  maqsadida  tuzilgan.  «Klub»  jahon  ijtimoiy-iqtisodiy  hayotida 
yuksalishning  global muammolarini  hal  etish, jamoat  tashkilotlarini  rivojlantirish, 
atrof-muhitda  ishlab  chiqarish  ko‘payganidan  inson  uchun  zararli  havoni  paydo 
bo‘lishiga  qarshi kurashish faoliyati bilan shug‘ullanadi. 
BMT  ning  iqtisodiy  komissiyasi  –  beshta  hududdagi  iqtisodiy 
munosabatlarni  nazorat  qilib  boradigan  komissiya,  ya’ni  BMT  rahbarligidagi 
iqtisodiy va ijtimoiy Sovet (EKOSOS); 
Yevropa iqtisodiy komissiyasi (1947 yilda tashkil etilgan) YEIK. Osiyo va 
Tinch okeani uchun iqtisodiy-ijtimoiy komissiya (ESKATO, 1947). 
Lotin  Amerikasi  uchun  iqtisodiy  komissiya  (EKLA,  1948  yil  va  1951 
yil).  Afrika  uchun  iqtisodiy  komissiya  (EKA,  1958  y),  Shimoliy  Osiyo  uchun 
iqtisodiy-ijtimoiy komissiya (EKZA, 1974). 
BMT  ning  iqtisodiy  va  ijtimoiy  Soveti  (EKOSOS)  –  BMT  bosh 
Assambleyasining asosiy organlaridan biri. BMT dasturidagi ijtimoiy va iqtisodiy 
sohalarning bajarilishini nazorat qiluvchi oliy maslahat idorasi. 

 
205 
Bu kengash BMTga a’zo mamlakatlar  hududdidagi tashkilotlarga rahbarlik 
qilish, muvofiqlashtirish huquqiga ega. 
EKOSOS  dirasida  xalqaro    iqtisodiy  va  ijtimoiy  masalalar,  BMT  ga  a’zo 
davlatlar ichidagi mavjud yuzaga kelgan muammolar hal etiladi. 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
XALQARO  TASHKILOTLARNING QISQARTIRILGAN  
NOMLARI RO‘YXATI 
 
ASEAN – Janubiy-Sharqiy Osiyo davlatlar  assotsiatsiyasi. 
ATES – Osiyo-Tinch okeani iqtisodiy hamkorligi. 
VOZ   - Butunjahon sog‘liqni saklash tashkiloti. 
VTO   - Butunjahon savdo tashkiloti 
GATT  - Tariflar va savdo haqidagi bosh bitim 
EEK   - Yevropa iqtisodiy komissiyasi 
ES     - Yevropa Ittifoqi 
EES   - Yevropa iqtisodiy hamkorligi 
MAR   - Xalqaro  rivojlanish assotsiatsiyasi 
MBRR  - Xalqaro  tiklanish va taraqqiyot banki. 
MVF   - Xalqaro  valyuta fondi 
MOT   - Xalqaro  mehnat tashkiloti 
NAFTA - Shimoliy Amerika mamlakatlarining savdo to‘g‘risidagi kelishuvi  

 
206 
OON  - Birlashgan millatlar tashkiloti. 
OPEK - Neftni eksport qiladigan mamlakatlar tashqiloti 
OESR - Iqtisodiy hamkorlik va taraqqiyot tashkiloti 
PROON - Milliy hamkorlik tashkiloti taraqqiyot dasturi 
SNG - Mustaqil Davlatlar hamdo‘stligi 
FAO - Qishlok xo‘jaligi mahsulotlarini sotish bo‘yicha milliy hamkorlik 
EKA - Afrika uchun iqtisodiy komissiya  
EKLA - Lotin Amerikasi uchun iqtisodiy komissiya 
EKOSOS - BMTning iqtisodiy va ijtimoiy Kengashi 
ESKATO - Osiyo va Tinch okeani uchun iqtisodiy va ijtimoiy komissiya 
YUNEP - BMT ning atrof-muhit dasturi 
YUNESKO - BMT ning ta’lim, fan va madaniyat masalalari tashkiloti 
YUNIDO - BMTning sanoatni rivojlantirish tashkiloti 
YUNKTAD - BMT ning savdo va taraqqiyot masalalari     bo‘yicha 
konferensiyasi. 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
ADABIYOTLAR 
 
1.  Karimov  I.A.  -  O'zbekistan  na  poroge  XXI  veka:  ugrozi,  bezopasnosti, 
usloviya stabilnosti i garantii progressa. Tashkent., 1997. 
2.  Karimov I.A. - Po puti sozidaniya. Tashkent., 1997. 
3.  Karimov I.A. - O'zbekistan k velikomu budushemu. T. 1998. 
4.  Avdokushin Ye.F. - Mejdunarodnie ekonomicheskiye otnosheniya. M.,  2002. 
5.  Andrianov V.D. - Rossiya v mirovoy ekonomike. M., 1998. 
6.  Vavilova V.A., Sameko G.V. – Ekonomika sovremennoy Rossii. M., 1998. 
7.  Gulyamov S., Ubaydullayeva R., Axmedov E.  – Nezavisimiy  O'zbekistan. T., 
2000. 
8.  Yershov  M.V.  –  Valyutno –  finansovie  mexanizmi  v  sovremennom  mire.  M., 
2000. 
9.  Jurayev  S.,  Jurayev  T.,  va  boshqalar.  O‘zbekiston  va  xalqaro  tashkilotlar.  T.: 
2005.   
10. Kireev A.M. – Mejdunarodnaya ekonomika. Chast- I-II. M., 2003. 

 
207 
11. Lomakin V.K. – Mirovaya ekonomika. M., 2004. 
12. Livensev N.N. Mejduanrodnie ekonomicheskiye otnosheniya. M: 2005 
13. Mamatqulov  X.M.  Jahon  iqtisodiyoti  va  xalqaro  iqtisodiy  munosabatlar. 
Ma’ruzalar kursi. Samarqand, 2006. 
14. Mejdunarodnie  ekonomicheskiye  otnosheniya.  Pod  red.  V.Ye.  Ribalkina
  M., 1997. 
15. Mejdunarodnie ekonomicheskiye otnosheniya. Pod red. Ye.F. Jukova. M., 
2000. 
16. Mejdunarodnie ekonomicheskiye otnosheniya. Pod red. A.I. Yevdokimova. M., 
2003. 
17. Mirovaya ekonomika. Pod red. V.P. Kolosova. M., 2001.    
18. Mirovaya ekonomika. Pod red. A.S. Bulatova. M., 2003.    
19. Mirovaya ekonomika. Pod red. A.K. Shurkalina. M., 2000.   
20. Nazarova G.G., Haydarov N.X Xalqaro iqtisodiy munosabatlar. T.: 2005.  
21. Sergeev P.V. Mirovaya ekonomika. M., 1999. 
22. Sirajiddinov  N.  Problemi  povisheniya  effektivnosti  vneshney  torgovli 
O'zbekistana. T.:2004 
23. Sotsialno-ekonomichesaya geografiya zarubejnogo mira. Pod  
red. 
V.V. 
Volskogo. M., 2003. 
24. Teor T.R. – Mirovaya ekonomika. S – Pb., 2001. 
25. O'zbekistan v mirovoy ekonomike. T., 2001. 
26. Shodiyev R.X., Maxmudov E.R. Jahon iqtisodiyoti. T., 2005. 
27. Ekonomicheskiy vestnik O'zbekistana. 2000-2005 g.g. 
 
 
 
 
 
 
MUNDARIJA 
 
 
KIRISH………………………………………………………….. 
3 
1-Bob 
Jahon iqtisodiyoti va xalqaro iqtisodiy munosabatlar:  
mohiyati, 
tarkibi 
va 
taraqqiyotning 
asosiy 
qirralari……………... 
 
4 
1. 
Jahon iqtisodiyoti va xalqaro iqtisodiy munosabatlar 
 fanining predmeti va vazifalari………………………..………... 
 
4 
2. 
Jahon xo‘jaligi mohiyati va tarkibi……………………..………..   
5 
3. 
Jahon xo‘jaligining globallashuvi bosqichlari…………………... 
8 
4. 
Jahon xo‘jaligi qarama-qarshiliklari va  
rivojlanish tendensiyalari…………………………………..……. 
 
10 
II Bob. 
Xalqaro mehnat taqsimoti…………………………………...… 
13 
1. 
Xalqaro mehnat taqsimoti tushunchasi………………………….. 
13 
2. 
Xalqaro mehnat taqsimoti shakllari va turlari…………............... 
13 
III Bob. 
Xalqaro 
savdo 
aloqalari 
va 
savdo 
17 

 
208 
siyosati……………………… 
1. 
Halkaro savdo aloqalari xalqaro iqtisodiy  
munosabatlar tizimida…………………………………………… 
 
17 
2. 
Xalqaro  savdo nazariyasi……………………………………….. 
18 
3. 
Xalqaro  savdoning o‘sishi, tuzilishi va geografiyasi…………… 
19 
4. 
Xalqaro  savdo siyosati…………………………………………. 
23 
IV Bob. 
O‘zbekiston Respublikasining xorijiy  
mamlakatlar 
bilan 
tashqi 
savdo  
aloqalari……………................... 
 
27 
1. 
O‘zbekiston iqtisodiyotini rivojlantirishda tashqi 
 savdoning roli…………………………………………………… 
 
27 
2. 
O‘zbekiston Respublikasi tashqi iqtisodiy  
faoliyatini boshqarish……………………………………………. 
 
27 
3. 
Tashqi savdo aloqalari tuzilishi va dinamikasi………………….. 
29 
4. 
O‘zbekiston Respublikasning tashqi savdo geografiyasi………... 
31 
V Bob. 
Xalqaro 
 
kapital 
migratsiyasi………………………………........... 
36 
1 
Kapital chiqarish  (eksport) xalqaro iqtisodiy 
munosabatlarning yetakchi shakli……………………………….. 
 
36 
2 
Kapital chiqarishning sabablari va asosiy shakllari……………... 
36 
3. 
 To‘g‘ridan-to‘g‘ri xorijiy kapital qo‘yilmalar………………….. 
38 
4 
Xorijiy investitsiyalar tuzilishi………………………………….. 
40 
VI Bob 
O‘zbekiston Respublikasining investitsion siyosati va  
uning 
mamlakat 
iqtisodiyotini 
 
rivojlantirishdagi 
roli……………. 
 
43 
1 
O‘zbekistonda xorijiy investitsiyalarning  
rivojlanishiga ta’sir etuvchi asosiy omillar……………………… 
 
43 
2 
Mamlakat iqtisodiyoti taraqqiyotida xorijiy  
investitsiyalarning roli…………………………………………… 
 
45 
3 
O‘zbekiston Respublikasida investitsion muhit va  
 shart- sharoitlar………………………………………………….. 
 
46 
4 
Xorijiy investitsiyalar bilan korxonalarning  
o‘sish dinamikasi………………………………………………… 
 
48 
 
 
 
VII Bob 
Xalqaro 
xizmat 
ko‘rsatish 
va 
servis 
bozori……………............. 
51 
1. 
Xalqaro xizmat ko‘rsatish va servis bozori tavsifi 
va tushunchasi…………………………………………………… 
 
51 
2. 
Xalqaro xizmat ko‘satish va servis bozorini  
tartibga solish…………………………………………… …........ 
 
55 
3. 
Xalqaro turizm bozori…………………………………………… 
56 
4. 
Transport xizmati ko‘rsatish xalqaro bozori……………………. 
60 
5. 
Texnologiyalar bilan xalqaro savdo qilish………………………. 
62 
6 
Jahon konsalting xizmatlari bozori……………………………… 
64 
7. 
Jahon axborot xizmatlari bozori…………………………………. 
66 

 
209 
VIII Bob.  Sanoati rivojlangan mamlakatlar va ularning 
jahon 
xo‘jaligidagi 
o‘rni…………………………………………... 
 
69 
1. 
Rivojlangan mamlakatlarda takror ishlab  
chiqarish xususiyatlari…………………..……………………….. 
 
69 
2. 
Jahon xo‘jaligida tarkibiy siljish va ilmiy  
texnikaviy progresslar…………………………………………… 
 
71 
3. 
Iqtisodiyotni davlat tomonidan tartibga solinishi……………….. 
73 
IX Bob. 
AQSH 
va 
Kanada 
iqtisodiyoti……………………………………. 
76 
1. 
AQShning ishlab chiqarish potensiali va  
tabiiy resurslari………………………………………………….. 
76 
2 
AQSH iqtisodiyotining tuzilish xususiyatlari…………………… 
78 
3. 
AQShning tashqi iqtisodiy aloqalari……………………………. 
83 
4. 
Kanada iqtisodiyotiga umumiy ta’rif……………………………. 
84 
X Bob. 
Yaponiya 
iqtisodiyoti…………………………………………...... 
89 
1 
Jahon xo‘jaligida Yaponiyaning o‘rni va roli…………………… 
89 
2 
Yaponiya iqtisodiyotining rivojlanish  xususiyatlari……………. 
90 
3. 
Yaponiyaning tashqi iqtisodiy aloqalari………………………… 
95 
XI Bob. 
G‘arbiy 
Yevropa 
mamlakatlari 
iqtisodiyoti……………………… 
97 
     1. 
Jahon xo‘jaligida G‘arbiy Yevropa mamlakatlarining  
tutgan o‘rni…………………...………………………………….. 
97 
2. 
Germaniya iqtisodiyoti………………………………………….. 
98 
3. 
Buyuk Britaniya iqtisodiyoti……………………………………..  102 
4. 
Fransiya iqtisodiyoti…………………………………………….. 
109 
5. 
Italiya iqtisodiyoti……………………………………………….. 
115 
XII Bob 
Rivojlanayotgan 
mamlakatlar 
jahon 
xo‘jalik 
tizimida…………… 
122 
1. 
Jahon xo‘jaligida rivojlanayotgan mamlakatlarning  
o‘rni va roli………………………………………………………. 
 
122 
2. 
Rivojlanayotgan mamlakatlar iqtisodiyotining asosiy    
xususiyatlari……………………………………………………... 
 
123 
3. 
Chet el kapitali va uning milliy davlat  
taraqqiyotiga ta’siri……………………………………………… 
 
125 
4. 
Rivojlanayotgan mamlakatlarda sanoatlashtirish  
modeli va taraqqiyotdagi yo‘li…………………………………... 
 
128 
5 
Neft eksporti bilan shug‘ullanuvchi  
mamlakatlar taraqqiyotining o‘ziga xos xususiyatlari…………... 
 
130 
6 
Yangi sanoatlashgan mamlakatlar guruhining shaklanishi……… 
132 
7 
Afrika mamlakatlari taraqqiyoti va ularda  
iqtisodiy islohatlarning kechishi………………………………… 
134 
XIII Bob  Xitoy 
iqtisodiyoti…………………………………………………. 
135 

 
210 
1. 
Xitoy iqtisodiyotining o‘ziga xos xususiyatlari…………………. 
135 
2. 
Xitoyda iqtisodiy islohatlarning kechishi……………………….. 
136 
3. 
Xitoyning tashqi iqtisodiy aloqalari…………………………….. 
140 
XIV Bob  Rossiya 
federatsiyasi 
iqtisodiyoti…………………………………. 
143 
1. 
Jahon xo‘jaligida Rossiyaning o‘rni va roli……………………... 
143 
2. 
Tabiiy resurslar va mahsulot ishlab chiqarish  
 
 imkoniyatlarining o‘ziga xosligi………………………………... 
 
143 
3. 
Rossiyadagi asosiy iqtisodiy islohatlar yo‘nalishlari…................. 
145 
4. 
Rossiya tashqi savdo aloqalari…………………………………... 
147 
XV Bob 
Xalqaro 
 
valyuta-kredit 
munosabatlari……………………………. 
150 
1. 
 Xalqaro  valyuta tizimining tuzilishi va  mazmun  
 mohiyati…………………………………………………………. 
150 
2. 
Xalqaro  valyuta tizimining rivojlanish bosqichlari……………...  150 
3. 
Xalqaro  valyuta va moliya-kredit bozorlari…………………….. 
157 
XVI Bob  Xalqaro 
iqtisodiy 
integratsiyalar………………………………….. 
161 
1. 
Xalqaro  iqtisodiy integratsiyaning mohiyati va sabablari………. 
161 
2. 
Iqtisodiy integratsiyaning maqsadi va asosiy shakllari…………..  162 
3. 
Xalqaro  iqtisodiy integratsiyalar  taraqqiyotining 
asosiy osqichlari…………………………………………………. 
165 
4. 
Jahondagi asosiy hududiy integratsiyalashgan  uyushmalar…….. 
167 
XVII Bob  Xalqaro 
 
ishchi 
kuchlari 
migratsiyasi……………………………... 
170  
1. 
Xalqaro  ishchi kuchlari migratsiyasining sabablari…………….. 
170 
2. 
Xalqaro  migratsiya oqimi va uning asosiy xususiyatlari……….. 
171 
3. 
Ishchi kuchlarini o‘ziga jalb etuvchi zamonaviy markazlar…….. 
173 
4. 
Xalqaro ishchi kuchlarini boshqarish jarayonlari……………….. 
174 
XVIII 
Bob 
Jahon xo‘jaligida xalqaro  korporatsiyalar  
(monopoliyalar)…………………………………………………
… 
 
176 
1. 
Transmilliy korporatsiya (TMK) larning mohiyati, 
turlari va vujudga kelish sabablari………………………............. 
 
176 
2. 
TMKlarning o‘ziga xos xususiyatlari. 
178 
3. 
Xalqaro  iqtisodiy munosabatlarda TMK ning  
roli va o‘rni………………………………………………………. 
 
179 
4. 
Erkin iqtisodiy zonalar (hududlar)………………………………. 
181 
XIX Bob  O‘zbekiston Respublikasi iqtisodiyotida xalqaro 
tashkilotlarning 
 
o‘rni 
va 
roli……………………………………… 
 
186 
1. 
Xalqaro  valyuta-kredit va moliya tashkilotlari…………………. 
186 
2. 
Xalqaro  valyuta-kredit va moliya  tashkilotlarining  
O‘zbekiston Respublikasi iqtisodiyotidagi roli………….............. 
 
189 
 
 
 

 
211 
 
 
 
  Asosiy 
tushunchalar………………………………………………. 
192 
 
 Glossariy 
(xalqaro 
tashkilotlar)…………………………………… 
202 
 
Xalqaro  tashkilotlarning qisqartirilgan nomlari 
ro‘yxati…………………………………………………………
…. 
 
205 
 
 
Adabiyotlar……………………………………………………….
.. 
206 
 
 
Mundarja…………………………………………………………
... 
207