Samarqand iqtisodiyot va servis instituti bektemirov a. B., Ruzibayeva n. X., Аzimova r. I

§ 13.3. Qimmatli qog„ozlarni joylashtirish evaziga moliyalashtirish manbalarini 
jalb etish 
Iqtisodiyotni modernizatsiyalash sharoitida moliya bozorining ajralmas tarkibi 
hisoblangan qimmatli qog‗ozlar bozori (QQB) mamlakatning iqtisodiy rivojlanishida 
muhim o‗rin tutadi. QQBning iqtisodiy islohotlarni chuqurlashtirish jarayonidagi 
rolini oshirish mamlakatimiz oldida turgan ustuvor vazifalardan sanaladi. Ya‘ni, 

---

271 
uning iqtisodiyotdagi roli va ahamiyatini oshirish uchun quyidagi muammolar 
samarali echim topishiga erishish vazifalarini bevosita hal etish bilan bog‗liq bo‗ladi: 
investitsiyalarni faol jalb qilish, ishlab chiqarishni modernizatsiyalash va tarkibiy 
o‗zgarishlarni amalga oshirish, sanoatni rivojlantirish, inflyatsiyani pasaytirish, 
barqaror iqtisodiy o‗sishni ta‘minlash. Ushbu muammolarni hal etish QQBning 
raqobatbardoshligi, 
xavfsizligi, 
barqarorligi, 
likvidligi, 
investorlar 
uchun 
jozibadorligi va risksizligi darajasini ta‘minlash bilan uzviy bog‗liq bo‗lib, turli
tashqi 
va ichki omillar ta‘sirini hisobga olish muhim hisoblanadi.
13.1-rasm. Qimmatli qog„ozlar bozori ishtirokchilarning tarkibi
94
 
Yuqoridagi rasmda QQB ishtirokchilarini alohida guruhlarga bo‗lib 
tavsiflangan. Ushbu guruhdagi barcha ishtirokchilar QQB bilan uzviy bog‗liqlikda 
faoliyat ko‗rsatadi va QQBning yaxlit infratuzilmasini ta‘minlaydi. Bularga 
quyidagilar kiradi: muvofiqlashtiruvchi va nazorat qiluvchilar, emitentlar, 
professional ishtirokchilar hamda investorlar. Moliyaviy globallashuv sharoitida 
rivojlanayotgan dunyoning barcha mamlakatlari uchun muhim 
muammo 
iqtisodiyotda o‗z milliy QQB rolini oshirish, bunda iqtisodiyotni modernizatsiyalash, 
94
Mavzuning nazariy asoslarini tadqiq etilishi natijasida kiritilgan.
Muvofiqlashtiruvchi 
va nazorat qiluvchi 
organlar 
Emitentlar 
Professional
ishtirokchilar 
Inestorlar 
Davlat mulki qo‗mitasi 
QQBFMNM
Moliya vazirligi 
Markaziy bank 
Davlat 
Investitsiya vositachisi, 
Investitsiya maslahatchisi, 
Investitsiya fondi, 
Investitsiya aktivlarini 
ishonchli boshqaruvchisi 
depozitariy, 
hisob-kliring palatasi, 
transfer-agent, 
birjadan tashqari savdo 
tashkilotchisi 
Davlat 
Professional 
ishtirokchilar 
uyushmasi 
Yuridik shaxslar