Samarqand iqtisodiyot va servis instituti hudayberdiev umar

siljishlar) indeksi hisoblanadi. Bu indeks sifat belgilari o‘rtacha darajasining 
o‘zgarishiga vaznlar tizilmasi o‘zgarishining ta’sirini aniqlash imkonini beradi. 
U quyidagi formula bilan ifoda etiladi: 

---

238 





0
0
0
1
1
0
:
f
f
X
f
f
X
J
s
yoki narx misolida yozsak quyidagi 
formulani hosil qilamiz: 





0
0
0
1
1
0
:
q
q
P
q
q
P
Js
р
Shunday qilib, milliy iqtisodiyot taraqqiyotini tahlil qilishda o‘zaro bir - biri bilan 
bog‘langan o‘zgaruvchan tarkibli, doimiy tarkibli va struktura ta’siri indekslaridan 
foydalaniladi. Bu tizimni quyidagicha ifodalash mumkin:












0
0
0
0
1
0
0
0
1
:
:
f
f
X
f
f
X
f
X
f
X
f
f
X
fi
f
X
i
i
i
i
i
i
Jx = Jx * Js 
Bu bog‘lanishdan foydalanib, doimiy tarkibli indeksni aniqlasak u holda 
Jx = Jx : Js yoki Js = Jx * Jx 
Misolda tushuntirsak raqamlar shartli.
Misol: Savdo do‘konida joriy va o‘tgan oylarda sotilgan tovarlar to‘g‘risida 
quyidag ma’lumotlar mavjud.(raqamlar shartli ravishda keltirilgan). 
№ 
Nomlari