Samarqand veterinariya meditsinasi instituti

 
1-vazifa: Pomidor tuzlash 2-3 kishidan iborat 
guruhlarga bo'linib o'quv tajriba xo'jaligida amaliyotda 
bajariladi. Har bir zvenoga quyidagi topshiriq beriladi: pomidor navini o'lchami 
bo'yicha saralash, namakob quvvatini aniqlash va idishni tayyorlash. Ziravor 
tarkibi, saqlash sharoitlari aniqlanishi kerak. 
 
2-vazifa: tuzlangan tayyor pomidorda tuz, sut kislotasi mikroini aniqlash, 
mahsulotga organoleptik baho berish. Buning uchun ham talabalar 3-4 kishilik 
guruhlarga bo'linib, mahsulotni tahlil qilishadi va natijalar umumlashtirilib, 
umumiy xulosa chiqariladi. 
 
O'zlashtirish uchun savollar. 
1-rasm. Sabzavotlarni
tuzlashga mo'ljallangan
yog'och bochka 

---

98 
1. Nima uchun bodring tuzlash uchun kechki navlari ishlatiladi? 
2. Tayyor tuzlangan mahsulotda necha foiz sut kislotasi bo'lishi kerak? 
3. Ortiqcha sut kislotasi hosil bo'lmaslik uchun nima qilish kerak? 
4. Nima uchun pomidorni tuzlash uchun kechki navlari ishlatiladi? 
 
 
 
32-ish. Meva va sabzavotlarni qayta ishlashda chiqadigan chiqitlardan moy 
olish texnologiyasi (4-soat) 
 
Mashg'ulotning maqsadi: Talabalarga meva va sabzavotlarni qayta 
ishlashda chiqadigan chiqitlardan moy olish texnologiyasi va danakli mevalarning 
mag'zidan olingan moy mahsulotlarining sifatini baxolashni o'rgatish. 
Jixoz va materiallar: 
1. meva sabzavot xom ashyosi; 
2. GOST 30306-95 standarti; 
3. jadval ma'lumotlari. 
Ishlash tartibi. Meva va sabzavotlarni texnologik qayta ishlaganda hosil 
bo'ladigan chiqitlarni shartli ravishda quyidagi guruhlarga ajratish mumkin: 
1) yaxshi pishmagan, mexanik jarohatlangan, shakli va o'lchamlari bo'yicha 
standartlar talabiga javob bermagan mevalar va sabzavotlar; 
2) meva va sabzavotlarni qayta ishlaganda hosil bo'ladigan urug'lar, urug' 
kameralari, danakli mevalardan chiqadigan suyaklar, meva boldoqlari, mezgalar; 
3) o'simlik xom ashyolarini maydalash, ezish, ekstraksiya, blanshirovka 
qilish, dastlabki qaynatish jarayonida hosil bo'ladigan suyuq chiqitlar; 
4) Tarkibida sog'liq uchun xavfli va zararli moddalari mikroi ruxsat 
etiladigan me'yorlardan ko'p bo'lgan mevalar, sabzavotlar va ularni qayta ishlab 
olingan mahsulotlar; 
5) mikroorganizmlar bilan zararlangan mevalar, sabzavotlar va ularni qayta 
ishlab olingan mahsulotlar. 
Mikroorganizmlar bilan zararlangan mevalar va sabzavot chiqitlaridan oziq–
ovqat sanoatida foydalanilmaydi. Ulardan faqat o'g'it sifatida, qoramollar uchun 
oqsil va biogazlar olishda foydalanish mumkin. 
Yuqorida qayd etganimizdek, meva va sabzavotlarni qayta ishlashda chiqit 
sifatida danakli mevalarning suyaklari, urug'li mevalarni va uzumlarni qayta 
ishlaganda esa ularning urug'lari ajratiladi. Bu ikkinchi darajali xom ashyolarni 
yog'ga boy bo'lganligi uchun ulardan yog' ajratib olishda foydalanish mumkin. 
Quyidagi 1-jadvalda danakli mevalarni kompotlar, sharbatlar, murabbo, 
djem, pomidlo singari mahsulotlar olish uchun qayta ishlaganda chiqadigan 
chiqitlar mikroi bo'yicha ma'lumotlar keltirildi. 

---

99