Sanoat korxonalari xonalari havosidagi zararli chang va zaharli moddalarning konsentrasiyasini

Chegaraviy ruxsat etilgan miqdorlar (PDK) 
 
№ 
Moddalarning nomi 
CHREM, mg/m
3
1 
Organik va mineral changlar: 
a) 10 dan 70% gacha tarkibida SiO
2
bo‘lgan 
chang 
2,00 
b) shisha va mineral ipak changi 
3,00 
v) sement, apatit, fosforit changi, ohak, 
alebastr 
3,00 
2 
Metallar aerozoli: 
a) aluminiy, aluminiy oksidi 
2,00 
b) temir va uning oksidi 
2,0 
v) nikel, kobalt va uning oksidi 
0,50 
g) xrom va xrom oksidi 
0.10 
d) ko‘rg‘oshin va unnng birikmasi 
0,01 
2-jadval 
Havodagi chang va aerozollarning ruxsat etilgan maksimal 
kontsentratsiyasi 
 
Ko‘rsatkich 
Maksimal 
bir martalik 
O‘rtacha 
kunlik 
O‘rtacha 
yillik 
Zarrachalar PM2.5 
0.16 мг/м
3
0.035 
мг/м
3
0.025 
мг/м
3
Zarrachalar PM10 0.3 
мг/м
3
0.06 
мг/м
3
0.04 
мг/м
3
Zarrachalar 
(umumiy chang) 
0.5 
мг/м
3
0.15 
мг/м
3
- 
Qurum (uglerod) 
0.15 
мг/м
3
0.05 
мг/м
3
- 
Sanitariya me’yorlariga ko‘ra, aholi punktlarining atmosfera havosida zaharli 
bo‘lmagan changning o‘rtacha kunlik maksimal ruxsat etilgan kontsentratsiyasi 0,15 
mg/m
3
bo‘lishi kerak, lekin aslida chang konsentratsiyasi ko‘pincha ancha yuqori. 
Uy ichidagi havodagi chang zarralarining kontsentratsiyasi odatda atmosfera havosi 
bilan bir xil, ba’zan esa undan yuqori, lekin, qoida tariqasida, 10 mg/m
3
dan 
oshmaydi. 
Havodagi chang kontsentratsiyasini o‘lchash: PM10, PM4, PM2,5, PM1, 
umumiy chang. Chang tarkibini o‘lchash uchun optik va gravimetrik usullardan 
foydalaniladi. 
Shaharlar havosidagi changning oʻrtacha yillik kontsentratsiyasi 0,04...0,4 
mg/m
3
darajasida saqlanib, antropogen changning ulushi 27 % gacha. Yirik sanoat 
shaharlari atmosferasidagi zararli moddalarning nisbiy miqdori bo‘yicha chang 4-
o‘rinda – 12 %