Sevgili Milena

Pazartesi
Neyse, gene de pek uzun sürmedi; Salzburg'dan yazdığın
iki mektubu da aldım. Umanm ki, Gilgen'de hava daha iyidir,
ama ne de olsa kış yaklaşıyor. Ben hem iyiyim, hem fena...
Biraz daha dayansam da şu güzü bir atlatsam diyorum.
Gmünd üstüne yazışacağız daha, ya da konuşmamız
gerekecek -bu fena yanım- Jarmila'nın mektubunu ekledim.
Sana göndereceğimi birkaç satırla bildirmiştim ona, adresini
bir hafta sonra öğrenebilirim sanıyordum. Karşılık vermedi.
Elin değerse, oturduğun yerin bir resmini gönder n'olur?
Perşembe
Önce kurşunkalemle yazdığın mektubu okudum; pazartesi
günkü mektubuna da şöyle bir göz attım, vazgeçtim
okumaktan, çünkü altı çizilen bir tümce var... Ne türlü

---

korkuyorum bilemezsin. Ne yazık ki, insan kendini olduğu
gibi sözcüklerin içine koyamıyor; koyabilse ne iyi olurdu,
karşı gelindi mi, sözcük savunurdu kendini, ya da yok
olurdu... Ama burada da yalnız yok olma var, ölüm değil
hastalıklar var, ne yaparsın?
Mektubunu sonuna dek okumadan, uzatsa oradaki kalışını
diye düşünmüştüm; sen de buna benzer bir şeyler yazmışsın,
havalar iyice bozuncaya değin kalamaz mısın sanki?
Çabuk geldi mektupların Salzburg'dan, ama Gilgen'den
daha uzun sürecek; şuradan buradan haberler alıyorum neyse
ki... Gazetede Polgar'ın deniz resimlerini gördüm örneğin.
Kişinin içini sıkan, ne yapacağını şaşırtan şeyler... Belki de
sevinçli olduğundan ötürü böyle, neyse, pek önemli değil.
Ama Salzburg için yazılanlar epey: festivaller, havanın
kararsızlığı filan... Yazık, gitmekte geç kaldın Milena, bunlar
pek iç açıcı şeyler değil. Kimi zaman M. Wolfgang'a oralarını
anlattırıyorum, çocukluğu Gilgen'de geçmiş, çok mutluymuş
o zamanlar; eskiden oraları daha iyiymiş anlaşılan. "Tribuna"
gazetesi olmasa, bütün bu saydıklarımın sözü olmazdı;
gazetede senden bir şeyler buluyorum, orda sen varsın.
Sözünü edişim sinirlendiriyor mu seni? Elimde değil,
seviyorum yazılarını. Hem benden başka kim edebilir bunun
sözünü? En iyi, en vefalı okuyucun benim. Beni düşünüp
düşünmediğini bilmediğim zamanlar bile bir ilinti sezinlerdim
yazılarında kendimle; sen söyledikten sonra büsbütün kuşkulu
oldum.
Örneğin: karda kalmış tavşanı okuyunca, beni anlatıyorsun
sandım.(*) Neyse, öteki mektubunu da okudum: "Bana
karşılık vermeni istemiyorum" dediğin yerden başladım

---

okumaya, başında neler yazılı olduğunu bilmiyorum, ama ne
yazmış olursan ol, sen haklısın, boyun eğiyorum. Seni içimde
sıkı sıkıya nasıl taşıyorsam, nasıl inanıyorsam bunun böyle
olduğuna, dediklerine de öyle inanıyorum... okumadan boyun
eğiyorum hepsine; bana karşıt sözler olsa da, ne çıkar?
Kötüyüm Milena, bilmediğin kadar kötü... Onun için
bağırıyorum ya!
Meleklerin sesi sandığımız, cehennemin dibindekılerin
türküsüdür.
(*) Mektubun yanına çıkıntı halinde: "Okurken atlamışım,
ne olduğunu anımsayamamıştım, ama hep kafamdaydı,
unutmamıştım: Ateşin mi var? Derece koydun mu?"
Birkaç gündür "askerliğe" başladım, daha doğrusu
"manevra yaşamı"na girdim. Yular önce de yapardım bunu,
iyi gelirdi.
Öğleden sonraları, uyuyabildiğim sürece yatakta kalmak,
iki saat yürümek, sonra uyanık kalabildiğim sürece uyanık
kalmak. "Kalabildiğim sürece" sözünde var ne varsa. "Uzun
sürmüyor" da ondan. Ne öğleden sonralarım, ne de gecelerim
dilediğim gibi geçiyor; işe gidince ertesi gün, yüzüm solgun,
kendim de bitik durumdayım. Gecenin ileri saatlerinde uyku
yararlı, ikide, üçte; dörtte... En geç gece yarısında yatmam
gerekiyor, yatıp da uyuyamazsam bitik oluyorum, gecemi de
gündüzümü de yitiriyorum. Bütün iş, işe gidebilmekte, çalışıp
çalışmamam önemli değil. Kendime çizdiğim bu türlü düzenli
yaşamı bir boy sürdüreceğim... Görevimin sona erdiğini,
ancak altı ay sonra "kafama dank" edince anlarım belki, ama
belli olmaz, bir zamanlar iyi gelmişti bu düzenli yaşama, gene

---

iyi gelebilir... Öksürüğüm bir zorba gibi işe karışıp oyunu
bozmasa bari.
Yok hayır, o kadar kötü değildi mektupların, ama
kurşunkalemle yazılmış olanı hak etmedimdi.. Kime yazılır
böyle bir mektup? Ne yeryüzünde ne de öbür dünyada, bunu
hak edecek kimse yoktur.