Sh. Merajova
Download 1.42 Mb. Pdf ko'rish
|
matematik fizika tenglamalaridan masalalar toplami
- Bu sahifa navigatsiya:
- Mustaqil bajarish uchun mashqlar
- Koshining klassik masalasi
Masala: z xy z y x u xyz z y x u bt ax u u u u t zz yy xx tt 0 , , , 0 , , , masalani (4) formula bilan yeching. xyz u 0 funksiyaga keraklicha marta operatorni qo‘llaymiz: xyz u u 0 0 0 ; 0 0 0 0 ) , , ( 0 0 0 0 0 1
yy xx u u u z y x u u . Laplas operatorini keyingi qo‘llashlarda ham nol chiqadi, demak hisoblashni shu yerda to‘xtatamiz. 19
Xuddi shu hisoblashlarni f u , 1 funksiyalr uchun ham bajaramiz: z xy u u 1 1 0 ; 0 ...
1 2 1 1 u u ;
ax f f 0 ; 0 ... 2 1 f f . Hisoblashlarni (4) formulaga etib qo‘yamiz, natijada: 6 2 ) ( ) ( ) ( ) ( ) , , , ( 3 2 0 bt axt z xy t xyz d b ax t z xy t xyz t z y x u t yechimni olamiz. Mustaqil bajarish uchun mashqlar Quyidagi chegaraviy masalalarni yeching: a) (n=1) 18.
u tt =u xx +6; u| t=0 =x 2 , u t | t=0 =4x 19. u tt =4u xx +xt; u| t=0 =x 2 , u t | t=0 =x 20. u tt =u xx +sinx; u| t=0 =sinx, u t | t=0 =0 21. u tt =u xx +e x ; u| t=0 =sinx, u t | t=0 =x+cosx 22. u tt =9u xx +sinx; u| t=0 =1, u t | t=0 =1 23. u tt =a 2 u xx +sin
t=0 =0, u t | t=0 =0 24.
u tt =a 2 u xx +sin
t=0 =0, u t | t=0 =0 b) (n=2): 25. u tt =∆u+2; u| t=0 =x; u t | t=0 =y 26. u tt =∆u+6xyt; u| t=0 =x 2 -y 2 ; u t | t=0 =xy 27. u tt =∆u+x 3 -3xy 2 ; u| t=0 =e x cos y; u t | t=0 =e y sinx 28. u tt =∆u+t siny; u| t=0 =x 2 ; u t | t=0 =siny 29. u tt =2∆u; u| t=0 =2x 2 -y 2 ; u t | t=0 =2x 2 +y 2 30. u tt =3∆u+x 3 +y 3 ; u| t=0 =x 2 ; u t | t=0 =y 2
31. u tt =∆u+e 3x+4y ; u| t=0 =u t ; u t | t=0 =e 3x+4y
tt =a 2 ∆u, u| t=0 =cos(bx+cy); u t | t=0 =sin (bx+cy) 33. u tt =a 2 ∆u, u| t=0 =r 4 ; u t | t=0 =r 4 , bu yerda 2 2
x r 34. u tt =a 2 ∆u+r 2 e t , u| t=0 =0; u t | t=0 =0 c) (n=3) 35.
u tt =∆u+2xyz, u| t=0 =x 2 +y 2 -2z 2 ; u t | t=0 =1 36.
u tt =8∆u+t 2 x 2 , u| t=0 =y 2 ; u t | t=0 =z 2
20
37.
u tt =3∆u+6r 2 , u| t=0 =x 2 y 2 z 2 ; u t | t=0 =xyz 38. u tt =∆u+6te 2
sin y cos z, x e u z e u z y t t y x t 5 sin , 2 cos 4 3 0 0 39.
u tt =a 2 ∆u, u| t=0 =u t | t=0 =r 4 bu yerda 2 2
z y x r
40. u tt =a 2 ∆u+r 2 e t , u| t=0 =u t | t=0 =0 bu yerda 2 2 2 z y x r
41. u tt =a 2 ∆u+cos x sin ye z , u| t=0 =x 2 e y+z ; u t | t=0 =sinxe y+z
42. u tt =a 2 ∆u+xe t cos(3y+4z), u| t=0 =xycosz;u t | t=0 =yze x
u tt =a 2 ∆u, u| t=0 =u t | t=0 =cosr, bu yerda 2 2 2 z y x r 4. Issiqlik o‘tkazuvchanlik tenglamasi uchun Koshi masalasi ) 0 ( ) 0 ( 2
C t C sinfdan shunday ) ,
x u funksiya topilsinki, bu funksiya
, 0
da )
( 2
x f u a u t
tenglamani va quyidagi boshlang‘ich shartni qanoatlantirsin: ), ( | 0 0
u u t
bu yerda 0 , u f - berilgan funksiyalar. Bu masalaga issiqlik o‘tkazuvchanlik tenglamasi uchun Koshining
Agar
) 0 ( 2 t C f funksiya va uning barcha ikkinchi tartibigacha hosilalari har bir
0 sohada chegaralangan, ) (
n R C u funksiya chegaralangan bo‘lsa, u vaqtda Koshining klassik masalasining yechimi mavjud, yagona va quyidagi Puasson formulasi orqali topiladi:
t R t a x n R t a x n n n d d e t a f d e u t a t x u 0 ) ( 4 | | 4 | | 0 2 2 2 2 ( 2 ) , ( ) ( 2 1 ) , ( . (1) Quyidagi formuladan ham foydalansa bo‘ladi:
0 1 0 1 2 1 0 , ,..., ) ( )! 1 2 ( 1 ,...,
)! ( ) , (
n k t k n k k d x x f t k x x u k t t x u . (2) Masala. u t =4u xx +t+e t ,
u| t=0 =2. Koshi masalasini yeching. 21
Ushbu misolni yechish uchun (1) formuladan foydalanamiz. Bizning holimizda 2
, 2 ) ( 0 x u ,
e t t x f ) , ( - berilganlar. Shu qiymatlarni (1) formulaga etib qo‘yamiz: 2 1
) ( 1 6 ) ( 1 6 ) ( 2 2 ) ( 4 2 2 2 1 ) , (
I d d e t e d e t t x u t t x t x , (3) bu yerda
d e t I t x 1 6
) ( 1 2 2 1 va
t t x d d e t e I 0 ) ( 1 6
) ( 2 2 ) ( 4 . Integralarni alohida-alohida hisoblaymiz.
, 2 2 integrali. Puasson
-
2 t 4 - 2 1 t -4 t 4 - x kiritamiz, belgilash
4
1 2 2 2 2 1 6 ) ( 1 d e d e d e t d d t x d e t I t x
demak, 2 1 I . t t x d d e t e I 0 ) ( 1 6
) ( 2 2 ) ( 4 - bu integralni hisoblashda ham yuqoridagi kabi fikr yuritib, hisoblashlarni bajaramiz va quyidagi natijani olamiz: 1 2
2 t e t I . Ikkala integralni etib (3) ga qo‘yamiz, natijada quyidagi yechimni olamiz: 1 2 ) , ( 2 t e t t x u .
Download 1.42 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: |
ma'muriyatiga murojaat qiling