Шахснинг ривожланиши, тарбияси ва ижтимоийлашуви

Shaxsning ijtimoyilashuvi. Shaxs ijtimoiy munosabatlar jarayonida shakllanadi. Chunki ta’lim jarayonida bolalarga jamiyatda birga yashash bilan boglik bulgan xolat va xodisalar urgatiladi. Bu jarayonda ukuvchi jamiyatga «kirishadi» va u bilan uzaro munosabatda buladi. Ular ma’lum ijtimoiy tajriba (bilim, kadriyat, axlokiy koida, kursatma) orttiradilar, ya’ni, ijtimoiylashadilar.
Ijtimoiylashuv uzok davom etadigan murakkab jarayon. Chunki xar kanday jamiyat rivojlanish jarayonida ijtimoiy va axlokiy kadriyatlar, ideallr, axlokiy me’yorlar va koidalar tizimini ishlab chikadi, xar bir bola yukoridagi koidalarni kabul kilib, urganib mazkur jamiyatda yashash, uning a’zosi bulish imkoniyatiga ega buladi. Buning uchun jamiyat u yoki bu shaklda shaxsga maksadga muvofik ta’sir etadi. Bu ta’sir ta’lim vositasida amalga oshadi. Ikkinchi tomondan, shaxsning shakllanishiga turli goyalar, ijtimoiy muxit ta’sir kursatadi.
Odamlar ijtimiy me’yorlar va axlokiy koidalar bilan munosabatga kirishadilar va uni urganadilar.
Ijtimoiylashuv jarayoni ichki karama-karshiliklarga ega. Ijtimoiylashgan inson jamiyat talablariga mos kelishi, unga «kirishib» ketishi, jamiyat rivojlanishidagi salbiy jixatlarga, shaxsning individual rivojlanishiga tuskinlik kiluvchi xayotiy xolatlarga karshi turishi kerak. Lekin xayotda ba’zan aksi xam buladi: tulik ijtimoiylashgan, jamiyatga kirishib ketadigan, ammo muxitda ba’zi salbiy xolatlarga karshi kurashishda faollik kursatmaydigan odamlar xam mavjud.
Bu xolat kup jixatdan butun jamiyat, tarbiya muassasalari, ukituvchilar xamda ota-onalarga xam taallukli. Tarbiyada karama-karshilik insonparvarlik goyasi yordamidagina bartaraf etilishi mumkin.
Zero, Uzbekiston Respublikasining «Kadrlar tayyorlash milliy dasturi»da xam ta’kidlab utilganidek, uzluksiz ta’limni tashkil etish, rivojlantirish xamda ta’limning ijtimoiylashuviga erishish dolzarb masaladir. Ta’lim oluvchilarda estetik boy dunyokarashni shakllantirish, ularda yuksak ma’naviyat, madaniyat va ijodiy fikrlash kobiliyatini rivojlantirish kabilar muxim ijtimoiy talablar xisoblanadi.
Adabiyotlar:

1. 
   Barkamol avlod – Uzbekiston tarakkiyotining poydevori. –Toshkent, Shark nashriyot-matbaa konserni, 1998.
   
2. 
   Pedagogika (A.Munavvarovaning umumiy taxriri ostida). – Toshkent, Ukituvchi, 1996.
   
3. 
   Tursunov I., Nishonaliyev U. Pedagogika kursi. –T.: Ukituvchi, 1997.
   
4. 
   G‘oziyev E. Psixologiya (Yosh davrlari psixologiyasi). _T.: Ukituvchi, 1994.
   
5. 
   Podlasuy I.P. Pedagogika. Novuy kurs. V 2 kn. . Kn. 1. – Moskva, Vlados, 1999.
   
6. 
   Almetov N. Pedagogika: savollar va javoblar //Ukuv kullanma. -Almatu, Ulum, 2001.