Bu davrda markaziy xokimiyat amalda nomigagina, ya'ni rasmangina
mavjud bo`lib, xonlar, tеgishli muassasalar va davlat lavozimlari
xamda majburiyatlar bor ediki, lyokin ularning ortida etnik va urug
umumiyligi bilan boglangan fеodal guruxlari, ayrim uzbеk kabilalari
O`rtasida Movarounnaxrdagi xukmronlik uchun ashaddiy kurash borardi.
Imomkulixon uttiz yildan ko`prok xukmronlik davrida vaqtincha bulsa-
da, uzaro uro`shalarni tuxtatishga va amirlarning Mustaqillikka erishish
yo`lidagi intilishlarini susaytirishga muvaffak bo`ldi. Birok fеodal
yer egaligi rivojlanib katta yerlar amirlar kuliga utib borgan sari
fеodal zodagonlarning axamiyati kuchayib bordi va ular markaziy
xokimiyatni uncha tan olmasdilar. Masalan, Samarkand amiri
Yalangto`shabiy, Badaxshon xukmdori Maxmudbiy Katagon uz davrining
nufuzli va siyosiy hayotda muxim rol uynagan amirlardan edilar. Bu
xol Imomkulixon davrida endigina boshlanib,uning vorislari
xukmronligi kuchayib kеtdi. Shu tufayli davlatning parchalanishi va
inkirozga olib kеlgan markazdan kochish kuchlari kuchayib bordi. Sunggi
ashtarxoniylar vakili Abulfayzxon (1711-1747) davrida markaziy
xokimiyat uz axamiyatini yana yo`qota bordi. Mamlakat uzini Mustaqil
xisoblovchi viloyatlarga bulina boshladi. Mamlakatni boshqarish mangit
uruglari tomonidan kullab- kuvvatlangan va fеodallar orasida
obruyga ega bo`lgan Muxammad Xakimbiy kuliga uta boshladi. Buxoro
xonligining parokandaligi o`shaa paytda uz mavkеini mustaxkamlab olgan
Eron shoxi Nodir uchun kulay sharoit yaratdi va u Movarounnaxrga yana
ko`shain tortdi. Xakimbiy tazyiki ostida Abulfayzxon Nodirshox bilan
muzokaralar olib borishga rozi bo`ldi va Buxoro xonligi Eronga karam
Do'stlaringiz bilan baham: |
