Схемотехника фани, мазмуни ва усуллари

ўзгарииши деб аталади. С нуқтага мос келувчи кириш кучланиши бўсағавий 
кучланиш U
0
БЎС, 
Д нуқтага мос келувчи кириш кучланиши эса бўсағавий 
кучланиш U 
БЎС 
деб аталади. 
Комбинацион қурилмалар учун киришда рухсат этилган халақитлар 
даражаси квантлаш кучланиши билан мос келадиган мантиқий 0 ва мантиқий 1 
ларнинг асимптотик қийматлари орасидаги фарқ кўринишида берилади. Шунга 
мувофиқ, мантиқий 0 ва мантиқий 1 сигналлари халақитлари даражалари 
фарқланади. Улар қуйидаги муносабатлардан аниқланади: 
U
ХАЛКомб 

U
КВ 

U
В 
, 
U
ХАЛКомб 

U
КВ 

U
А 
. 
Кетма – кет қурилмаларда рухсат этилган халақит амплитудаси, 
комбинацион қурилмаларникига нисбатан кичик бўлади ва у қуйидаги ифода билан 
аниқланади: 
U
ХАЛКетма

кет 

U
БУС 

U
В 
, 
U
ХАЛКетма

кет 

U
БУС 

U
А 
. 
45

---

1 
0 
1 
0 
1 
0 
1 
0 
9.4 – расм. МЭ халақитбардошлик соҳалари. 
Норматив – техник хужжатларда барча РИС турлари (комбинацион ва кетма 
- кетли) учун қуйидаги ягона статик параметрлар тизими ва уларни аниқлаш 
қоидалари ўрнатилган: 
- мантиқий 0 ва мантиқий 1 чиқиш ва кириш кучланишлари (U
0
, U
1
); 
- мантиқий 0 ва мантиқий 1 чиқиш ва кириш бўсағавий кучланишлари (U
0
БЎС
, 
U 
БЎС
); 
- мантиқий 0 ва мантиқий 1 чиқиш ва кириш токлари (I 
КИР
, I 
КИР
, I 
ЧИҚ
, 
I 
ЧИҚ
); 
- мантиқий 0 ва мантиқий 1 ҳолатлардаги истеъмол токлари (I 
ИСТ
, I 
ИСТ
); 
- истеъмол қуввати (Р
ИСТ
); 
- мантиқий 0 га ўзгариш соҳа бўсағаси (U 
БЎС
); 
46

---

1 
0 
0,1 
1, 0 
- мантиқий 1 га ўзгариш соҳа бўсағаси (U
1
БЎС
); 
- минимал мантиқий ўзгариш (U
МЎ
= U - U ). 
Бундан ташқари, статик параметрларга мантиқий 0 ва мантиқий 1 ларнинг 
халақитбардошлиги, ҳамда кириш бўйича бирлашиш коэффициенти К
БИРЛ
ва 
чиқиш бўйича тармоқланиш коэффициенти К
ТАРМ 
ҳам киради. 
МЭларнинг асосий динамик параметрларига, кириш ва чиқиш импульслари 
осцилограммаларидан аниқланадиган қуйидаги параметрлар киради: 
t
1,0 
– мантиқий 1 ҳолатидан мантиқий 0 ҳолатига ўзгариш вақти; 
t
0,1 
– мантиқий 0 ҳолатидан мантиқий 1 ҳолатига ўзгариш вақти; 
t
кеч
1,0 
– уланишни кечикиш вақти – кириш импульсининг 0,1 ва чиқиш 
импульсининг 0,9 сатҳлари билан аниқланган вақт интервали; 
t
кеч
0,1 
– узилишни кечикиш вақти – кириш импульсининг 0,9 ва чиқиш 
импульсининг 0,1 сатҳлари билан аниқланган вақт интервали; 
t
тарқ.кеч
1,0 
– уланганда сигнал тарқалишини кечикиш вақти – кириш ва чиқиш 
импульсларининг 0,5 сатҳлари билан аниқланган вақт интервали; 
t
тарқ.кеч
0,1 
– узилганда сигнал тарқалишини кечикиш вақти – кириш ва чиқиш 
импульсларининг 0,5 сатҳлари билан аниқланган вақт интервали. 
Кетма – кет уланган МЭлар сигналларини вақт бўйича кечикиши 
ҳисобланганда 
сигнал 
тарқалишининг 
ўртача 
кечикиши 
ишлатилади 
(маълумотномаларда келтирилади) 

тарк. ўрт.кеч 

0,5(t
тарк.кеч 

t
тарк.кеч 
)
. 
МЭларнинг интеграл параметрлар технология ва схемотехниканинг 
ривожланиш даражасини акс этади. Асосий интеграл параметрлар бўлиб уланиш 
иши А
УЛ 
ва интеграция даражаси N ҳисобланади. 
Қайта уланиш иши ўртача истеъмол қувватини ўртача қайта уланиш вақтига 
кўпайтмаси орқали аниқланади 
A
КУ 

Р
ИСТ 


тарк. ўрт.кеч. 
. 
Технологиянинг ривожланиш даражасига кўра қайта уланиш иши ҳар ўн 
йилда бир ярим даражага камайиб бормоқда. Шу сабабли бу параметрдан ИС 
турларини солиштиришда фойдаланиш мумкин. Масалан, бир хил А
ҚУ
=const да 
элемент ѐки юқори истеъмол қувватида юқори тезкорликка, ѐки, аксинча, етарлича 
кичик тезкорликда жуда кичик истеъмол қувватига эга бўлади.