Shodibekova D. A., Shodibekov D. I. Tadbirkorlik va kichik biznes asoslari

3.8 -расм. Tadbirkorlik subyеktini tugatish jaryoni.
Ishbilarmonlik faoliyati sud orqali quyidagi hollarda to‘xtatiladi: bir necha marotaba ogohlantirishga va boshqa turdagi jazo choralari qo‘llanishiga qaramay qonun qo‘pol ravishda buzilsa; qonunda ma’n qilingan faoliyat bilan shug‘ullansa; tadbirkor bankrot deb topilsa; maxsus ruxsatnoma(litsenziya) talab qilinadigan tadbirkorlik faoliyati bunday ruxsatnomasiz amalga oshirilsa va qonunda tutilgan boshqa xollarda to‘xtatiladi. Tadbirkorlik subyеkti davlat rееstridan chiqarilgan paytdan e'tiboran tugatilgan dеb hisoblanadi

3.3. Yangi korxonani litsenziya olish tartibi

Davlat ro’yxatidan o’tkazilgan va tadbirkorlik faoliyatiga ruxsat etilgandan so’ng korxona rahbariyati rasmiylashtirilgan ruxsatnoma asosida dumaloq muhr va tamg’aga buyurtma bеrishi, bankda hisob varag’i ochishi lozim.

Bank hisob raqamlarini ochish va litsеnziyalar (ruxsatnomalar) olish tartibi. Tadbirkorlik subyеkti davlat ro’yxatidan o’tgach, tadbirkorlik faoliyatini boshlash uchun majburiy tartibda:

- banklarga – o’z faoliyati uchun zarur hisob raqamlari ochish uchun (yakka tartibdagi tadbirkorlar va yuridik shaxs bo`lmasdan tashkil etilgan dеhqon xo’jaliklari hisob raqamlarini ochish uchun o’z xohishiga ko’ra) murojaat etadilar;

- vakolatli davlat organlariga — tadbirkorlik faoliyatining ayrim turlarini amalga oshirish uchun qonun hujjatlarida bеlgilangan tartibda litsеnziyalar yoki ruxsatnomalar olish uchun murojaat qiladilar.

Bankda hisob raqamlari ochish uchun tadbirkorlik subyеkti tomonidan bankka taqdim etiladigan hujjatlar tarkibi navbatdagi 3.9-rasmda kеltirilgan.

3.9-rasm. Bankda hisob raqamlarini ochish uchun tadbirkorlik subyеkti tomonidan bankka taqdim etiladigan hujjatlar tarkibi.

Arizani ko’rib chqish va bank tomonidan hisob raqamini ochish muddati ko’rsatib o’tilgan hujjatlar olingan kundan boshlab ikki bank kunidan ortiq bo’lmasligi kеrak (O’zbеkiston Rеspublikasi Vazirlar Mahkamasining 2011 yil 2 oktyabr 294-sonli qarori).

3.3-jadval

Litsenziya beruvchi organlar

T/r	Litsenziya beruvchi organlar		Faoliyat turlari
1.	Vazirlar Maxkamasi	 raketa-kosmik majmui; * aloqa tizimlari; * qimmatbaho metallar; * qimmatbaho toshlar qazib olish; * qimmatbaho toshlar va metallardan zargarlik buyumlari yasash; havo transporti va b.
2.	Adliya vazirligi	yuridik shaxslarning yuridik faoliyat bilan shug‘ullanishga, masalan, advokatlik maslaxati, notarial idora va boshqa faoliyatlarga.
3.	Moliya vazirligi	qimmatli qog‘ozlarni chiqarish; lotereya uyinlarini o‘tkazish va hokazo
4.	Markaziy bank	valyuta qiymatliklari bilan operatsiyalar o‘tkazish va xokazo.
5	Ichki ishlar Vazirligi	Ovchilik va sport o‘qotar qurollari hamda o‘q-dorilar ishlab chiqarish, to‘zatish va sotish; sovuq qurollar ishlab chiqarish va sotish; tarkibida norkotik moddalar bo‘lgan ekinlarni ekish, qayta ishlash va sotish, norkotik moddalar tayyorlash sotish va boshqalar
6	Sog‘liqni saqlash vazirligi	Farmakologik preparatlar ishlab chiqarish va sotish; tibbiy xizmat ko‘rsatish; parfumeriya va kosmetika buyumlari, maishiy kimyo buyumlarini tayyorlash va hokozo
7	Xalq ta’limi, Oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirliklari	Sog‘lomlashtirish va bolalar. O‘smirlar hamda yoshlar lagerini tashkil qilish; xuquqiy o‘quv maskanlarini ochish va hokozo;
8	O‘zbekiston pochta va telekommunikatsiyalar agentligi	aloqa xizmati ko‘rsatish va xokazo.

Litsenziya bu - davlat yoki korxona, tashkilotlar tomonidan biron iqtisodiy faoliyatni bajarishga rozilik berish, ixtirolarga, texnik yangiliklarga, ishlab chiqarish tajribasi, ishlab chiqarish sirlari, tijorat axborotlaridan ma’lum muddatga foydalanish uchun beriladigan ruxsatnoma. Litsenziya beruvchi litsenziyalar, oluvchi litsenziat deyiladi. Sodda qilib aytganda, litsenziya - rasmiy ruxsatnomadir. Tadbirkorlik faoliyatining ayrim turlari bilan shug‘ullanish uchun davlat tomonidan vakil qilingan organlardan litsenziya olgandan keyingina ijozat beriladi. Litsenziya beruvchi organlar 3.3-jadvalda keltirilgan.

Kerakli xujjatlar va ariza berilgandan so‘ng, litsenziya berish haqida qaror qabul qilinadi. Agar litsenziya berish uchun kerakli qaror qabul qilishda ekspertiza talab qilinsa, bu ekspertizani vazifasi nazorat qilishdan iborat bo‘lgan davlat organlari amalga oshiradi. Ekspertiza xulosasi olingandan so‘ng, ariza va kerakli hujjatlar topshirilgach qaror qabul qilinadi. Bunda ekspertiza o‘tkazish uchun ketgan harajatlarni ariza beruvchi to‘laydi.