Mavzu: Mahsulotlarni qayta ishlash, sotish va yordamchi tarmoqlar faoliyatini tashkil etish Reja: I. Kirish II. Asosiy qism

Mavzu:Mahsulotlarni qayta ishlash, sotish va yordamchi tarmoqlar faoliyatini tashkil etish
Reja:
I.Kirish
II.Asosiy qism
2.1. Qishloq xoʻjaligi mahsulotlarini sotish kanallari va yoʻllari.
2.2. Davlat buyurtmasi boʻyicha mahsulot sotish mexanizmi.
2.3. Qishloq xoʻjaligi mahsulotlarini erkin sotish mexanizmi.
III.Xulosa
IV.Foydalanilgan adabiyotlar


2.1.Qishloq xoʻjaligi mahsulotlarini sotish kanallari va yoʻllari
Respublikamizda olib borilayotgan iqtisodiy islohotlar jarayonida qishloq xoʻjaligida turli mulkchilikka asoslangan xoʻjalik yurituvchi subyektlar yuzaga kelib rivojlanmoqda. Agrar sektorda fermer va dehqon xoʻjaliklarining miqdori va ishlab chiqarishdagi ulushlari ortib bormoqda. Ayniqsa, isteʼmol bozorini kartoshka, sabzavot va turli xil mevalar bilan taʼminlashda ularning hissasi juda kattadir.
Qishloq xoʻjaligining ishlab chiqarishida yirik tovar xoʻjaliklari qatorida koʻp sonli aholi, dehqon va fermer xoʻjaliklarining shakllanishi va faoliyat koʻrsatishi bu sohada mahsulot tayyorash tizimini ham tubdan yangilanishga undamoqda.
Chunki qishloq xoʻjaligida mahsulot yetishtirish bilan bir qatorda uni tayyorlash, saqlash, qadoqlash va isteʼmolchilarga talofatsiz yetkazib berish muhim ahamiyatga egadir. Ayniqsa, tez buziladigan va transportda tashishi noqulay boʻlgan mahsulotlarning qishloq xoʻjaligida yetishtirilishi mahsulot bozoriga xizmat koʻrsatish tizimida raqobat muhitini kuchayishini taqozo etadi.
Qishloq xoʻjaligi mahsulotlarining tayyorlov va sotuv kanallari quyidagilardir:
1.Ishlab chiqaruvchilar – Davlat – Isteʼmolchilar;
2. Ishlab chiqaruvchilar – Dehqon bozori – Isteʼmolchilar;
3. Ishlab chiqaruvchilar – Xususiy tadbirkorlar – Dehqon bozori – Isteʼmolchilar;
4. Ishlab chiqaruvchilar – Vositachilar – Tovar xom ashyo birjalari – Ulgurji (xususiy) tayyorlov tashkilotlari – Chakana savdo – Isteʼmolchilar;
5. Ishlab chiqaruvchilar – Qayta ishlash korxonalari – Ulgurji savdo korxonalari – Chakana savdo – Isteʼmolchilar;
6. Ishlab chiqaruvchilar – Qayta ishlash korxonalari – Chakana savdo – Isteʼmolchilar.
Dehqon bozorlarida xaridor va sotuvchilarning erkinliklarini taʼminlagan holda, oʻz moddiy-texnika bazasiga (shu jumladan oʻz transporti, saqlash omborxonalari, muzlatgichlari, yopiq vitrinalari) ega boʻlgan tayyorlov guruhlarini tashkil etish maqsadga muvofiqdir.
Bu qilinadigan xarajatlar tez orada oʻzini qoplaydi. Chunki ayni paytda koʻpchilik savdogarlar mahsulot qoldiqlarini kun yakunida uylariga olib borib, ertangi kunda qaytib bozorga olib keladilar. Yirik shaharlarda toʻla infratuzilma xizmatlari majmuiga ega boʻlgan ulgurji qishloq xoʻjaligi mahsulotlarining bozorini tashkil etilishi va ularning oʻzlari mahsulot tayyorlash, saqlash hamda ulgurji (yoki chakana) savdo bilash shugʻullanishlari yuqori samara berishi mumkin. Bunday bozorlarda qishloq xoʻjaligi mahsulotlarini qadoqlash, navlarga ajratish va nostandart tovarlarni qayta ishlashini yoʻlga qoʻyishi ularning samaradorligini yanada oshiradi. Eng muhim qadoqlash natijasida mahsulotning qayta ishlash va saqlanishi qulaylashadi. Mazkur bozordagi mahsulotni qayta ishlash va boshqa chiqindilarni chorvachilik fermerlariga sotish yoki bozorning yonida oʻz chorvachilik yordamchi xoʻjaliklarini tashkil qilish ham ijobiy samara berishi muqarrardir.
Dunyo mamlakatlarining ilgʻor tajribasi qishloq xoʻjaligi mahsulotlarining realizatsiyasini ulgurji savdo birlarida tuziladigan fyuchers va boshqa shartnomalar orqali amalga oshirilishi samaraliroqligini koʻrsatmoqda. Bizning mamlakatimizda tovar xom ashyo birjalarida tuzilgan shartnomalar asosida qishloq xoʻjaligi mahsulotlarining sotuv hajmlari yil sayin oʻsib bormoqda.
Savdo hajmi - biznes muvaffaqiyatini belgilovchi omillardan biri. Ko'plab ishlab chiqarish kompaniyalari yil davomida o'zlarining imkoniyatlarini yuqori sur'atlarga oshirishga muvaffaq bo'lmoqdalar. Biroq, tanlangan bozorlar ishlab chiqarilgan mahsulotlar soniga mos kelmaydi. Bunday kompaniyalarning reklama byudjeti ishlab chiqarish xarajatlarining ellik foizini tashkil etadi. Yuqorida aytilganlarga asoslanib, biz nafaqat savdoning, balki ishlab chiqarish biznesining yakuniy samaradorligi sotuvchilarning sifatiga bog'liq degan xulosaga kelishimiz mumkin. Ushbu maqolada biz har qanday mahsulotni qanday sotishni o'rganishni o'rganishni taklif qilamiz.
Keyingi safar katta oziq-ovqat do'koniga borganingizda, keyin o'ng tomonda bo'lgan narsalarga e'tibor bering. Kievdagi supermarketlarni eslab, shuni aytishim mumkinki, ularning ko'plari darhol o'ng tomonda yangi meva va sabzavotlar bilan ishlaydigan bo'limga ega. Ba'zi odamlar yaqin atrofdagi xamir ovqatlar tayyorlashga harakat qilishadi. Shunisi e'tiborga loyiqki, deyarli kirish eshiklari sizning kirishingizdan keyin o'ngga burilishga majbur bo'lishlari uchun joylashgan. Bunday qurilish tasodifiy emas va hamma narsa qat'iy qoidalarga va uzoq ilmiy izlanishlarga bo'ysunadi.Ma'lum bo'lishicha, odamlar juda ko'p bashorat qilishadi, ko'chish paytida deyarli hayvonlarga o'xshaydi. Do'kon orqali bir xil yo'llarni tanlaymiz. Turli mamlakatlarda xaridorlarning xulq-atvorini o'rgangan olimlar, biz do'konni soat yo'nalishi bo'yicha teskari aylanishni afzal ko'ramiz degan xulosaga kelishdi.Zamonaviy bozorlar siz xohlamagan tarzda yaratilgan, ammo puxta o'ylangan yo'l bilan boring.
Do'konga borishni bilgan holda, siz albatta o'ng tomonga burilishni bilasiz, sotuvchilar eng yangi, eng jozibali va jozibali mahsulotni u erda joylashtirishga harakat qilishadi. U birinchi navbatda sizning ko'zingizni ushlaydi va siz xohlaysizmi yoki yo'qmi, bu haqda o'ylab ko'ring, bunday sotib olish zarurligini ko'rib chiqing. Qoida tariqasida, ular tezda sotilishi kerak bo'lgan tovarlar eng ommabop emas., Yodingizda bo'lsin! Eng muhimi, xaridorni do'konda iloji boricha uzoqroq turish, eng ko'p javonlarni chetlab o'tib, ko'plab tovarlarni ko'rishdir. Biror kishi, uning mavjudligini bilmasa, hech qachon "Asal qalampiri haporelini" sotib olmaydi.Nima uchun bu ishlaydi?Davrada yurish podalar uchun tanish ishdir, ammo shuning uchun odamlar nega bunday yo'l tutishlari hozircha noma'lum. Tadqiqotlar shuni ko'rsatdiki, Angliya, Yaponiya va Avstraliyadagi xaridorlar do'kon atrofida soat yo'nalishi bo'yicha yurishni afzal ko'rishadi, ehtimol bu mamlakatlarda chap qo'l harakati tufayli. Agar siz o'ng tomonda haydashga odatlangan bo'lsangiz, do'kon ham devor bo'ylab to'g'ri yurish ehtimoli ko'proq.Nima bo'lishidan qat'iy nazar, biz bu turtki juda kuchli deb ayta olamiz. AQShda ular hatto tajriba o'tkazishga harakat qilishdi. Sotuvchi tomonidan e'lon qilingan mahsulot reklamasi nafaqat taqdim etilayotgan mahsulotlar to'g'risida ma'lumotga, balki asosiy marketing qoidalariga ham asoslanishi kerak. Statistikaga ko'ra, xaridorlarning aksariyati o'zlarining his-tuyg'ularini hisobga olgan holda tovarlarni sotib olishadi. Siz taklif etilayotgan mahsulotlarning ko'rinishi yoki rangli qadoqlash yordamida kerakli his-tuyg'ularni uyg'otishingiz mumkin. Aloqa uslubi va sotuvchining xatti-harakatlariga alohida rol beriladi.
Tovarlarni sotish uchun xaridor bilan aloqani to'g'ri yo'lga qo'yish kerak. Savdo sohasi bilan shug'ullanadigan har bir mutaxassis xaridorning ehtiyojlarini tushunishi kerak. Masalan, poyabzal sotilishi bilan bog'liq vaziyatni keltiraylik. Savdoga yangi kelgan kishi qilingan har bir bitimdan xursand bo'ladi. Tajribali mutaxassis, poyabzalning o'zidan tashqari, tozalash uchun maxsus krem ​​yoki cho'tka shaklida xaridorga qo'shimcha mahsulotlarni sotishi mumkin. Mijozni bunday sotib olishga bo'lgan ehtiyojga ishontirish uchun sotuvchi xaridorlarning psixologiyasini sinchkovlik bilan o'rganishi kerak.
Tadqiqotchilar tomonidan o'tkazilgan tahlillarga ko'ra, savdo ko'rsatkichlari ushbu sohadagi ishchilarning sifatiga bog'liq. Barkamol nutq, taklif qilinadigan mahsulotlarning xususiyatlari va boshqa omillar bilan tanishish sotiladigan mahsulotlar sonini sezilarli darajada oshirishi mumkin.
Hamma ham malakali sotuvchi bo'la olmaydi.