Щзбекистон республикаси олий ва щрта махсус таълим вазирлиги

10-LABORATORIYA ISHI
IYODNING YUKLAMA TAVSIFI
Laboratoriya ishini bajarishdan maqsad: o‘zgarmas aylanishlar chastotasida dizelning ko‘rsatkichlarini yulanishiga bog‘liqligini, qo‘llaniladigan jihoz va asboblarni o‘rganish va dizelni yuklama xarakteristkani olish uslubi bilan tanishish.
Laboratoriya ishini bajarayotganda qilinadigan ishlar: foydalaniladigan asboblarni va jihozlarni holatini tekshirish, dizelni yuklama xarikteristkasini olish, uni grafigini chizish va tahlil qilish.
Foydalanilgan jihozlar va asboblar: dizelni tormozlaydigan stend. Barometr,termometr va ishlatilgan gazlarni tutunliligini o‘lchaydigan asbob.
Umumiy ma’lumot.
Yuklanish xarakteristkalari deganda o‘zgarmas aylanish chastotasida dizelni ko‘rsatkichlarining yuklanishga bog‘liqligi tushuniladi. Yuklanish ko‘rsatkichi sifatida burovchi momentning va o‘rtacha bosimning bir-biriga mutanosib bo‘lgan samarali qiymatlaridan yoki ular joriy qiymatining maksimal qiymatga nisbatidan foydalaniladi. Dizelni yuklanish xarakteristkasi 8-rasmda keltirilgan. Dizellarda yuklanish sifat jihatdan rostlanadigan bo‘lsa, yuklanishni oshirish uchun siklik yonilg‘i miqdori shundayligicha qoldiriladi.U holda aralashmaning tarkibini sinov shart-sharoitlari o‘zgarmas bo‘lishini hisobga olgan holda bir siklga tadbiqan quyidagi nisbatdan topish mumkin:


Bu yerda massa bo‘iycha siklik havo zaryadi, yonilg‘ining massa bo‘yicha siklik miqdori, yonilg‘ining to‘liq oksidlanishini ta’minlash uchun zarur bo‘lgan havoning nazariy miqdori, kg.
Yuklanish butun doirada ortganida kiritishda yangi zaryad isishi natijasida silindrga berilayotgan havo miqdori birmuncha (6...10 %) kamayadi.Dizellarda yuklanish bo‘yicha havoning ortiqlik koeffitsientining kamayib borishini ana shu bilan tushuntirish mumkin.
Solishtirma yonilg‘i sarfiga doir egri chiziq quyidagi munosabatga bo‘ysinadi
Bu yerda yonilg‘ining soatlik sarfi, kg; dizelni effektiv quvvati, kVt; dizelni indikator quvvati, kVt; mexanik foydalanish koeffitsierti; indikator solishtirma yonilg‘i sarfi, g/kVt.s. Dizelni yuklanish tavsifi uni tejamkorligini baholashga va bu ko‘rsatkichni yaxshilash usulini aniqlashga imkon beradi, yonilg‘i jihozini loyhalashga asos bo‘ladi va dvigatelni texnik holatini va bajarilgan ta’mirlash ishlarini sifatini hamda yonilg‘i tizimining elementlarini nazorat qilishga xizmat qiladi.