Щзгармас ток машиналари

Фазалар сони учга тенг бўлмаган чўлғамлар

Бир фазали чўлғамлар фаза зонаси α=120⁰ га тенг қилиб яъни умумий пазлар сони 2/3 қисмига чўлғам жойлаштирилади. Бундай чўлғамни уч фазали чўлғамдан битта фазасини чиқариб ташлаб қолган иккитасини охирларини бирга улаб ҳосил қилиш мумкин, чўлғамнинг

очиқ учларига кучланиш берилади.
И
Расм -.5 Шаблон чўлғамининг секцияси


кки фазали чўлғамларнинг фазалари 90⁰ га силжиган кўринишда тайёрланади. Икки фазали чўлғамлар кўпинча фақат турли автоматик бошқариш тизимларида қўлланиладиган микромашиналарда қўлланмоқда. Бундай чўлғамларда э.ю.к.нинг учинчи гармоникасини таъсирини ҳисобга олиш керак бўлади, чунки бу э.ю.к. машинанинг ишига кучли таъсир кўрсатиши мумкин.
Қисқа туташган роторли асинхрон машиналарининг ротор чўлғамлари қисқа тўташтирилган бўлиб, қушни пазларда жойлашган стерженларда магнит майдоннинг асосий гармоникаси таъсирида индукцияланган ток ва э.ю.к.лар бир биридан
(16.33)
бурчакга силжиган бўлади.
Қисқа туташган роторли асинхрон машиналарни ҳисоблашда хар бир стержен алохида фазани ташкил этади деб ҳисобланади, яъни m=z. Қисқа туташган чўлғамнинг э.ю.к. си ҳисоблашда ўтган мавзуларда келтирилган формулаларда w=1/2 га тенг деб қабул қилиш керак.


Назорат саволлари.

1.Магнит майдоннинг ташкил этувчиларини тушунтириб беринг?

2.Магнит юритувчи куч деганда нимани тушунасиз?
3.Ҳаво бўшлиғидаги магнит майдон магнит ўзакларнинг пазларига боғлиқ бўладими?
4. Бош индуктив қаршиликни ифодасини келтириб чиқаринг.
5.Тарқалиш магнит оқими қандай ташкил этувчилардан иборат?
6.Тарқалиш индуктив қаршилигининг ташкил этувчиларини тушунтириб беринг.
7.Ҳаво бўшлигидаги магнит майдонни синусоидал шаклда тарқалиши учун қандай тадбирлар бажарилади?.
8. Оғма пазлар нима учун қўлланади?
9. Нима учун чўлғамнинг қадами қисқартирилади ва секциялар пазларга тарқатилади?
10. Магнит оқимнинг йуқори тартибли гармоникаларининг таъсирини тушунтириб беринг.