Sifatlarning yasalishi Reja


Download 20.12 Kb.
bet5/7
Sana17.10.2023
Hajmi20.12 Kb.
#1706644
1   2   3   4   5   6   7
Bog'liq
Sifatlarning yasalishi

qaynoq, 
bo'Iiq, 
o'siq, 
tuzuk, 
chinqiroq, 
hurkak.
18. -qoq, g'oq: fe' 1 negizlarga qo'shilib negiz orqali ifodalanganharakat belgisini
ortiq ekanligini bildiruvchi sifatlar yasaydi: botqoqyer, tirishqoq odam, urushqoq 
bola.
19. -choq, -chiq, -chak, fe'l negizlarga qo'shilib, negiz orqali ifodalangan belgining
ortiq
ekanligini
bildiruvchi
sifatlar
yasaydi: maqtanchoq, 
toyg'onchiq, 
kuyunchak.
20. -g'in, g'un, -kin, -qin: fe'l negizlarga qo'shilib, negiz orqali ifodalangan harakat,
holat bilan bog'liqlik ma'nosidagi sifatlar yasaydi: so'lg'in, turg'un keskin, 
jo'shqin.
21. -qir, -qur, -gir, -kir: fe'l negizlarga qo'shilib negiz orqaliifodalangan harakat
holatning ortiqligini bildiruvchi sifatlar yasaydi:topqir, chopqir, uchqur, sezgir, 
olg'ir, 
o'tkir.
Quyidagi qo'shimchalar o'zakdan keyin qo'shilib nisbiy sifat yasovchi
qo'shimchalardir.
1.
-iy (-biy): ot negizlarga qo'shilib, negiz orqali ifodalanganpredmetga
aloqadorlik ma'nosidagi sifatlar yasaydi: ilmiy, tarixiy,oilaviy, tashkiliy.

2.
-simon: ot negizlarga qo'shilib, negiz orqali ifodalanganpredmet ma'nosiga


o'xshashlikni bildiruvchi sifatlar yasaydi:odamsimon, butasimon, tuxumsimon
toshsimon kabi.
3.
-lik: ot negizlarga qo'shilib, negiz orqali ifodalanganpredmetga xoslik
ma'nosidagi sifatlar yasaydi: toshkentlik,farg'onalik kabi.
4.
-gi, -ki, -qi: ot ravish, va ko'makchilarga qo'shilib, o'rin,payt va joyga xoslikni
bildiruvchi sifatlar yasaydi: kuzgi, qishki,tashqi, ichki, hozirgi.
5.
-dagi: ot negizlarga qo'shilib, o'ringa xoslikni bildiruvchi sifatlar
yasaydi: uydagi.
Sintaktik usul bilan qo'shma va juft sifatlar yasaladi. Ikki yoki undan ortiq
so'zlardan tashkil topib, bir belgi anglatiladigan sifatlar qo'shma sifatlar deyiladi.
Qo'shma
sifatlar
tarkiban
quyidagicha
bo'ladi:
1) ot+ ot shaklida: mehmondo'st, sohibjamol, jigarrang.
2.
sifat+ot shaklida: sofdil, oqko'ngil, olijanob.
3.
son+ot shaklida: uchburchak. besh xonali.
4.
ot+ fe'l shaklida: tinchliksevar. erksevar.
5.

Download 20.12 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling