Қўл тўпи ўйинининг келиб чиқиши 1898-йил Данияда Холгрен Никто Нелъсон томонидан кашф этилган ва ХХ-аср бошларида Ўзбекистонга кириб келган бўлсада унинг ривожланиши 1930-йилларга бориб тақалади. Қўл тўпи ўйин жараёнида хавфсизликни олдини олиш учун рақибни ҳурмат қилиш, ҳакамлар фикрига эътироз билдирмаслик, майдонда тартиб-қоидаларга риоя қилиш каби иродавий сифатларга эга бўлади.
Майдони. Ўйин майдони узунлиги 40 метр, эни 20 метрли тўрт бурчакдан иборат. Майдонни белгиловчи бўйлама чизиқ, кўндаланг чизиқ, юза чизиқ деб ҳам аталади. Заҳира ўйинчиларнинг алмаштириш зонаси марказий чизиқдан ўз майдони томонга 4,45 метрли масофада 15 смли чизиқ белгиланади. Майдон чизиқлари 5 см, дарвоза ичидаги чизиқлар 8 см.
Дарвоза. Дарвозанинг ички тарафдан ўлчами баландлиги 2 метрни ва эни 3 метрни ташкил этади.Дарвоза полга ва орқадаги деворга маҳкам ўрнатилади.
Махсус машқлар:
а)Еркин югуриш, сигнал бўйича олдиндан ҳаракат қобилиятини ҳисобга олган ҳолда шиддат билан югуриш.
б)Оёқларни баланд кўтариб эркин югуриш.
д)Сигнал бўйича олдинга умбалоқ ошиб, туриш ва шу заҳоти шиддат билан югуриб кетиш.
Е)Эркин югуриш сигнал бўйича –А -ўтириш, Б-чалқанча ўгирилиш, Д-кўкракка ётиш, э-чалқанча ётган ҳолатда туриб 10-15 метрга тезлик билан югуриш.
ф)Тўплар устидан бир оёқлаб ҳаракатда сакраб ўтиш, қайтишда ҳаракатда бир оёқда орқачалаб сакраб ўтиш
г) Гимнатик ўриндиқ устидан чап оёқда сакраб онг оёқда қўниш, ва онг оёқда сакраб чап оёқда қўниш.
ҳ)Ўқувчиларни тўрт гуруҳга бўлиб, тўпсиз ҳар бир чизиқларга қўлларини теккизиб, орқа билан бориб келиш
и)Айлана бўлиб, тўпни ҳаракатда бир-бирига узатиш,
Бошни олдинга ва орқага қилиб нафас машқини бажариш.
То`п. Қўл тўпида тўп чарм ва синтетик материаллардан тайёрланади. Тўпнинг ўлчами ҳар хил ёшлар учун ҳар хил бўлади, 16 ёшдан юқори эркак ва ўсмирлар учун 58-60 см оғирлиги 425-475, ХГФ рақами-3, 54-56 см 325-375 12-16 ёшли ўмирлар, аёллар, қизлар 14 ёшдан юқори ХГФ рақами-2 рақамли, диаметри 50-52 ХГФ-1, 290-330 гр 8-14 ёшгача қизлар 8-12 ёшгача ўғил болалар.Тўп қўлда 3 сониядан ортиқ ушлаб турилмайди, қ`олда то`п билан уч қадамдан ортиқ юрилмайди, тўп фақат бир қўллаб олиб юрилади. Тўпни олиб юриш, узатиш ёки дарвозага отиш узатиб бериш билан якунланади.
|
