Qadimgi o’zbek tilida lak (yuz ming), tuman (o’n ming) sonlari ham bo’lgan. Sonning ma’no turlari Sonlar ma’no va grammatik jihatdan dastlab 2 guruhga bo’linadi: Miqdor son Mikdor son shaxs, narsa-buyumlarning qanday miqdorini ifodalashiga ko’ra quyidagi turlarga bo’linadi: - sanoq sonlar;
- dona son;
- chama son;
- jamlovchi son;
- taqdim son;
- kasr son.
Sanoq sonlar bir turdagi narsa-buyumlarning umumiy sonini, miqdorini bildiradi: besh kun, ellik uch yosh. Sanoq sonlar jumlasiga kiradigan bir so’zi sanoq bildirishdan tashqari quyidagi ma’nolarni ham ifodalaydi: - Noaniqlik (bunda u qandaydir olmoshiga sinonim bo’ladi): Eshikni bir kishi taqillatyapti.
- Kuchaytirish (bunda u juda so’ziga sinonim bo’ladi): Bir yugurdim, bir yugurdim.
- Ketma-ketlik (bunda u dam, goh bog’lovchilariga sinonim bo’ladi): Bir menga, bir unga qaraydi.
- Chegaralash (bunda u faqat yuklamasiga sinonim bo’ladi): Hamma keldi, bir Asqar kelmadi.
- Tenglik (bunda u teng so’ziga sinonim bo’ladi): Qonun oldida hamma bir.
Do'stlaringiz bilan baham: |