Soyibjon tillaboyev, akbar zamonov

U
Atamalar izohi
ltimatum (lotincha — so ‘nggi, oxirgi) — biror masala yuzasidan bir dav- lat hukumatining boshqa davlat hukumatiga bayon qilgan, hech qanday e’tirozga o‘rin qoldirmaydigan qat’iy talabi.
Chor Rossiyasi (HapcKan Poccuh) - ms tilida podsho «u;apb» deyiladi. Bu mahalliy aholi tilida «chor» deb talaffuz etilgan va shu bois o‘zbek tilidagi adabiyotlarga shunday ko‘rinishda kirgan.
Savol va topshiriqlar

1. 
   «Eski shahar xaritasi» rasmiga qarab shahar tuzilishini tasvirlab bering.
   
2. 
   Rossiya imperiyasining Toshkentni egallashdan maqsadi nima edi?
   
3. 
   Toshkent mudofaasi haqida gapirib bering.
   
4. 
   Mahalliy aholi istiloga qarshi qanday harakatlar olib borgan?
   

6. 
   §. TURKISTON GENERAL-GUBERNATORLIGINING
   

TASHKIL ETILISHI
0
Turkiston
o‘lkasida mustam-
laka boshqaruvi-
ning oT'iiatilishi
‘rta Osiyoni o‘z mustamlakasiga aylantirish maqsadida podsho hukumatining olib borgan har­biy istilochilik yurishlari natijasida uning katta hu- dudlari bosib olindi. Yo‘qotishlar va talafotlarga
qaramay, imperator Aleksandr II ning buyrug‘i bilan navbatdagi harbiy rejalarni amalga oshirish davom ettirildi.

1864. 
      yilda tashkil qilingan Turkiston viloyati 0‘rta Osiyodagi har­biy harakatlarni olib borishda harbiy markaz rolini bajardi. Navbatdagi vazifa bosib olingan hududlarda podsho hukumati hukmronligini mus- tahkamlash va ma’muriy-hududiy birliklarni tashkil qilishdan iborat edi. Mazkur maqsadlami amalga oshirish uchun bosib olingan joylarni o‘z ichiga oluvchi ma’muriy-boshqaruv hudud, ya’ni alohida general- gubematorlik tashkil etishga kirishildi. Buning sababi 0‘rta Osiyoning Orenburg general-gubernatorligidan uzoqda joylashganligi bo‘Isa, bosh- qa yana bir sababi bu kelgusida bosib olinadigan yerlami ham birlash- tirish bo‘lgan. Bu hududlarning imperiya tarkibida yana bitta general - gubematorlik tashkil qilish uchun aholisi va hududi to‘g‘ri kelgan. Shu bilan birga 0‘rta Osiyoda alohida general-gubernatorlikni tashkil qilish orqali uning geografik xususiyatlari, iqtisodi, tabiiy boyliklari, mineral resurslarini imperiya manfaatlariga har tomonlama moslashtirish edi.
      

1


K.P.Kaufman

867-yilda bosib olingan hududlarni o‘z ichiga oluvchi Turkiston general-gubernatorligi tashkil qilindi va Turkiston harbiy okrugi tuzildi. 1847-yildan boshlab harbiy istilochilik yurishlarida ishtirok etgan barcha harbiy qismlar uning tarkibiga kiritildi. Bu davrda Turkiston harbiy okru- gidagi harbiylar soni 40 ming kishidan iborat boTgan.
Toshkent shahri general-gubernatorlikning markazi qi- lib belgilandi. U qulay geografik makonda joylashgan boTib, harbiy, siyosiy, strategik maqsadlami amalga oshirish uchun barcha imkoniyatlarga ega edi.
Turkiston general-gubernatori oTkada joylash­gan harbiy qo‘shinlar qo‘mondoni, Yettisuv kazakla- ri qismi qo‘mondoni va shu bilan birga bosh sudya ham hisoblangan. Turkiston general-gubernatorligiga 1867-yil Rossiya imperatori farmoniga ko‘ra general- adyutant Konstantin Petrovich fon Kaufman (1867-1881) tayinlandi. U bir paytning o‘zida Turkiston harbiy okrugining qo‘mondoni ham edi.
T