Soyibjon tillaboyev, akbar zamonov

Respublika maqsadli kitob jamg‘armasi mablagTari hisobidan
ijara uchun chop etildi.

Shartli belgilar:			\
Yodda tilting!
f O ‘zingizni sinang!	1^ Atamalar izohi
f	W
^ Yakuntarni chiqaramiz!	^ Savol va topshiriqlar
K			J

ISBN 978-9943-26-924-8


© «Sharq» nashriyot-matbaa aksiyadorlik kompaniyasi Bosh tahririyati, 2010, 2014, 2019.



Vatan - bu biz tugdlib o‘sgan zamin, kindik qoni- miz to‘kilgan tuproq, bobolarimiz izlari qolgan, ajdodlarimiz merosi avlodlarimizga qoladigan yurtdir.
D
Tarixiy xotirasiz
kelajakyo‘q
unyoda Vatanga muhabbatdan qudratliroq biron-bir tuyg‘u va uning sogdnchidan kuchliroq his yo‘q. Vatan millatni yuksaltirguvchi milliy g‘ururdek jozibador sehrli bir tuyg‘uni uyg‘otadi. Xalq qanchalik or-no- musli, g‘ururli bodsa, undagi Vatan hissi va milliy ong ham shunchalik yuqori bodadi. Ona yurt - bir umrlik makon, diyor tabiati, el urf-odatlari, an’analari, ertak va afsonalaridir. Vatan hamisha navqiron va suyuklidir. Vatan millatning ma’naviy-madaniy zaminini yaratib beradi va har bir avlod bobolarining yurtga bodgan muhabbatlarini o‘zida tashigan holda so‘nmas Vatan mehri bilan bu dunyoga qadam qo‘yadi.
Har qaysi xalq milliy qadriyatlarini o‘z maqsad-muddaolari, shu bilan birga, umumbashariy taraqqiyot yutuqlari asosida rivojlantirib, ma’naviy dunyosini yuksaltirib borishga intilar ekan, bu borada tarixiy xotira masalasi alohida ahamiyat kasb etadi. Ya’ni tarixiy xotira tuyg‘usi todaqonli ravishda tiklangan, xalq bosib o‘tgan yo‘l o‘zining barcha mu- vaffaqiyat va zafarlari, yo‘qotish va qurbonlari, quvonch va iztiroblari bi­lan xolis va haqqoniy o‘rganilgan taqdirdagina chinakam tarix bo‘ladi.
Qodingizdagi 0‘zbekiston tarixi darsligi XIX asrning ikkinchi yarmi va XX asr boshlarida sodir bodgan voqealarni o‘z ichiga oladi. Bu davr Vatanimiz tarixining eng murakkab va ziddiyatli yillaridir. Bu, bir to- mondan, Rossiya imperiyasi istilosi tufayli ogdr kulfatlar, yo‘qotishlar keltirgan bodsa, ikkinchidan, ota-bobolarimiz mustamlaka jabr-zulmiga qarshi Vatan ozodligi va mustaqilligi uchun qahramonona kurashlarini davom ettirdilar, uchinchidan, Vatan ravnaqi yodida fidokorona mehnat qilib, katta ma’naviy va moddiy bunyodkorlik ishlarini amalga oshirdi- lar.
Aziz o‘quvchilar! Siz ushbu darslikni o‘qish jarayonida yaqin o‘t- mishimizdagi turli-tuman tarixiy hodisalar tafsilotiga duch kelasiz. Bu hodisalarga teran baho berish nihoyatda mushkul. Mustaqil davlatchiligi- miz mohiyatini to‘la anglab yetish uchun mustamlakachilik sharoitida shu hududda yashagan xalqlarning boshidan kechirganlari, jabr-zulm, turli sitamlarga qaramay, o‘z e’tiqodi, qadriyatlari va ezgulik yodidagi sobitqa- damligini saqlab qolganligi haqidagi tarixiy voqeliklarni bilish muhimdir.
Bundan tashqari darslik bilan tanishishda quyidagi masalalar bo‘yicha atroflicha ma’lumotlarga ega bodasiz:

• 
  Rossiya imperiyasi istilosi arafasida 0‘rta Osiyo xonliklari (Buxoro amirligi, Xiva va Qo‘qon xonliklari)dagi mavjud madaniy, ijtimoiy-iqti- sodiy va siyosiy holat;
  
• 
  0‘rta Osiyo xonliklarining Rossiya imperiyasi tomonidan istilo eti- lishi;
  
• 
  0‘rta Osiyoda yangi ma’muriy tuzilma - Turkiston general-guberna- torligining tashkil etilishi va boshqaruv tartiblari;
  
• 
  Rossiya imperiyasining Turkistonni ijtimoiy-iqtisodiy, siyosiy, mada- niy-ma’rifiy jihatdan mustamlakaga aylantirish uchun tutgan siyosati va uning oqibatlari;
  
• 
  Turkiston odkasida milliy davlatchilikni tiklash va istiqlolga erishish uchun olib borilgan kurashlar, jadidchilik harakatlari va ulaming dastlabki qadamlari.