Stаtistikа. 1 Topshiriq n/5

2.3. Statistik kuzatishning dasturiy-uslubiy va tashkiliy masalalari hamda statistik kuzatish ma’lumotlarini qabul qilish va uni nazorati
Statistik kuzatishni tashkil qilish va uni o’tkazishda qo’pol xatolarga yo’l qo’yilsa, statistik kuzatish natijalarining samaradorligi pasayadi. Shuning uchun ham bu murakkab ishni boshlashdan oldin har tomonlama muhokama va ekspertiza qilingan kuzatish rejasini tuzish zarur. Statistik kuzatish rejasi dasturiy-uslubiy va tashkiliy masalalarni o’z ichiga oladi.
Statistik kuzatishning dasturiy-uslubiy masalalari quyidagilardan tashkil topadi: kuzatish maqsadi va vazifalari; kuzatish dasturi; kuzatish ob’ekti va birligi; kuzatish formulyari va yo’riqnoma.

Har bir ishni bajarishdan oldin, uni nima uchun bajarayapmiz o’zi, maqsad nima?degan savollarga javob bo’lishi kerak. Bu tamoyil statistik kuzatishga ham to’liq tegishli. Demak, aniq va tushunarli bo’lmagan maqsad va vazifalar belgilansa, statistik kuzatish jarayonida keraksiz ma’lumotlarni to’plab, kerakli ma’lumotlar qolib ketishiga sabab bo’lishi mumkin. Maqsad va vazifalar aniqlangandan so’ng kuzatish dasturi tuziladi. Kuzatish dasturi – bu kuzatish davomida yig’ilishi kerak bo’lgan savollar yoki qayd qilinishi lozim bo’lgan belgilar va ko’rsatkichlar ro’yxatidir. U qisqa, tushunarli bo’lishi kerak va faqat aniq javob olinishi mumkin bo’lgan, shubha tug’dirmaydigan va bir-birining javoblarini nazorat qila oladigan savollardan tashkil topgan bo’lishi kerak. Dastur tuzish statistik kuzatishning eng og’ir va mas’uliyatli bosqichidir. Korrelyatsion tahlil nima?

• 
  Y=f(x)
  
• 
  bu yerda,
  

Y X

Bog`lanish nima? Ijtimoiy-iqtisodiy jarayonlardagi bog'lanish turlarini o'rganishBog'liqlik turlari
Funktsional - bitta o'zgaruvchining har bir qiymati boshqasining aniq belgilangan qiymatiga mos keladi
Statistik (stoxastik, ehtimollik) - bitta o'zgaruvchining har bir qiymati boshqa o'zgaruvchining ma'lum (shartli) taqsimlanishiga to'g'ri keladi.
Korrelyatsiya - bitta o'zgaruvchining har bir qiymati boshqasining ma'lum bir shartli matematik kutilishiga (o'rtacha qiymati) to'g'ri keladi - aks holda bu bitta o'zgaruvchining qiymatlari bilan boshqasining shartli matematik kutish o'rtasidagi funktsional bog'liqlikdir Korrelyatsiya koeffitsienti

• 
  Korrelyatsiya - bu tasodifiy miqdorlar o'rtasidagi statistik munosabatlar, bunda tasodifiy miqdorlarning birini o'zgarishi boshqasining matematik kutilishining o'zgarishiga olib keladi.
  
• 
  Bog`lanish zichligi miqdoriy jihatdan korrelyatsiya koeffitsientlari bilan ifodalanadi.
  

Korrelyatsiya koeffitsientlarining turlari.

• 
  X va Y tengdir, mustaqil va bog`liqlarga bo'linmaydi
  
• 
  X va Y o'rtasidagi bog'liqlikning mavjudligi va kuchliligi o'lchanadi, asosiy o'lchov korrelyatsiya koeffitsientidirFoydalangan adabiyotlar; ^X.Shodiyev,I.Habibullayev tahriri ostida. Statistika. (daslik). Toshkent.:2013 yil.33-41 betlar
  

1^X.Shodiyev,I.Habibullayev tahriri ostida. Statistika. (daslik). Toshkent.:2013 yil.33-41 betlar.